راهبرد امنيت علوي
محمد شيباني
پس از انقلاب اسلامی و سقوط رژیم طاغوت، همزمان با تغییر رویکرد‌ها در حوزه‌های گوناگون که برگرفته از اندیشه‌های ناب حضرت امام (قدس) بود، در حوزهٔ امنیت نیز رویکردی جدید در پیش گرفته شد. در این رویکرد، «امنیت ملی» جایگزین «امنیت حکومت» شد. اصطلاح «امنیت ملی» پس از جنگ جهانی دوم و تقویت دولت‌های مردمی و ملی وارد ادبیات سیاسی ـ امنیتی جهان شد، اولویت این راهبرد، پیشگیری از وقوع جنگ و تأمین منافع حیاتی ملی عنوان می‌شود.
می‌توان گفت، در پیش گرفتن همین راهبرد امنیتی از سوی امام راحل و پس از ایشان، مقام معظم رهبری بوده است که امروزه ایران در منطقه بی‌ثبات خاورمیانه به لنگر ثبات و آرامش تبدیل شده است. از طرفی، هرچند اصطلاح امنیت ملی عمر زیادی در ادبیات سیاسی بین‌الملل ندارد، می‌توان ریشه‌هایی از آن را در مکتب حکومت داری تشیع یافت.
برای همین، اگر به سنت حکومت‌داری حضرت علی (ع) و همچنین نامهٔ ایشان به مالک اشتر ـ که به نوعی مانیفست حکومت علوی به شمار می‌آید ـ مراجعه کنیم، به نکات در‌خور توجهی می‌رسیم. آن چنان که پیشتر گفته شد، شالوده امنیت ملی در مشارکت مردم و همچنین تأمین منافع ملی و حکومت مردمی بنا نهاده شده است.
از دیگر سو، می‌‌بینیم که امیرالمؤمنین علی (ع)، هرچند مشروعیت الهی حکومت خود را به واسطهٔ ابلاغ نبی اکرم اسلام در غدیر کسب نمودند، بنیان حکومت خود را بر همراهی و مشارکت مردم و حکومت شوندگان قرار دادند و از همان آغاز با تأکید بر نقش حضور مردم در پذیرفتن حکومت، این رویکرد و مشی خود را نشان دادند.
پس از انقلاب اسلامی، بزرگ‌ترین تهدیدات و دسیسه‌های دشمن با حضور و مشارکت مردم در صحنه‌های مختلف خنثی شد. چه در آغاز انقلاب اسلامی و نقش گروه‌های مردمی در صیانت از انقلاب در برابر گروهک‌ها و پس مانده‌های رژیم طاغوت و چه در جنگ تحمیلی و حضور گسترده مردم و نیروهای بسیج مردمی در جبهه که بسیاری از معادلات دشمن را بر هم زد، در همه این موارد حضور و همراهی مردم به کمک انقلاب آمد. نباید از یاد برد که این حمایت‌ها از اوج اعتماد مردم به نظام نشأت گرفته است.
حضرت علی (ع) در نامهٔ خود به مالک اشتر ضمن تأکید بر ضرورت جلب اعتماد نظر مردم آورده‌اند: «... حسن ظن رعیت رنج بسیاری را از تو دور می‌سازد» و در جای دیگر همین نامه بیان داشته‌اند: «اگر رعیت بر تو به ستمگری گمان برد، عذر خود را آشکارا با آنان در میان بگذار و با این کار از بدگمانی‌شان بکاه». این جملات نشانهٔ اوج دقت نظر حضرت علی (ع) در جلب اعتماد مردم است، امروزه نیز عالمان جامعه‌شناسی و سیاست قوام حکومت‌ها را در افزایش سرمایهٔ اجتماعی و عنصر اصلی در سرمایه اجتماعی میزان اعتماد عمومی به دولت‌ها می‌دانند.
پس از رحلت امام خمینی (قدس) نیز مقام معظم رهبری به نحو احسنت بر تقویت و استمرار همین رویه تأکید و بار‌ها و بار‌ها بر حضور تعیین کنندهٔ مردم در عرصه‌های گوناگون اعم از سیاست، انتخابات و عرصه‌های اقتصادی و فرهنگی پافشاری کرده‌اند و امروز شاهد اعتماد دو طرفهٔ مردم و دولت و میزان قابل قبولی از انسجام سیاسی ـ اجتماعی در کشور هستیم.
می‌توان گفت، در پیش گرفتن همین راهبرد امنیتی از سوی امام راحل و پس از ایشان، مقام معظم رهبری بوده است که امروزه ایران در منطقه بی‌ثبات خاورمیانه به لنگر ثبات و آرامش تبدیل شده است. از طرفی، هرچند اصطلاح امنیت ملی عمر زیادی در ادبیات سیاسی بین‌الملل ندارد، می‌توان ریشه‌هایی از آن را در مکتب حکومت داری تشیع یافت.
برای همین، اگر به سنت حکومت‌داری حضرت علی (ع) و همچنین نامهٔ ایشان به مالک اشتر ـ که به نوعی مانیفست حکومت علوی به شمار می‌آید ـ مراجعه کنیم، به نکات در‌خور توجهی می‌رسیم. آن چنان که پیشتر گفته شد، شالوده امنیت ملی در مشارکت مردم و همچنین تأمین منافع ملی و حکومت مردمی بنا نهاده شده است.
از دیگر سو، می‌‌بینیم که امیرالمؤمنین علی (ع)، هرچند مشروعیت الهی حکومت خود را به واسطهٔ ابلاغ نبی اکرم اسلام در غدیر کسب نمودند، بنیان حکومت خود را بر همراهی و مشارکت مردم و حکومت شوندگان قرار دادند و از همان آغاز با تأکید بر نقش حضور مردم در پذیرفتن حکومت، این رویکرد و مشی خود را نشان دادند.
پس از انقلاب اسلامی، بزرگ‌ترین تهدیدات و دسیسه‌های دشمن با حضور و مشارکت مردم در صحنه‌های مختلف خنثی شد. چه در آغاز انقلاب اسلامی و نقش گروه‌های مردمی در صیانت از انقلاب در برابر گروهک‌ها و پس مانده‌های رژیم طاغوت و چه در جنگ تحمیلی و حضور گسترده مردم و نیروهای بسیج مردمی در جبهه که بسیاری از معادلات دشمن را بر هم زد، در همه این موارد حضور و همراهی مردم به کمک انقلاب آمد. نباید از یاد برد که این حمایت‌ها از اوج اعتماد مردم به نظام نشأت گرفته است.
حضرت علی (ع) در نامهٔ خود به مالک اشتر ضمن تأکید بر ضرورت جلب اعتماد نظر مردم آورده‌اند: «... حسن ظن رعیت رنج بسیاری را از تو دور می‌سازد» و در جای دیگر همین نامه بیان داشته‌اند: «اگر رعیت بر تو به ستمگری گمان برد، عذر خود را آشکارا با آنان در میان بگذار و با این کار از بدگمانی‌شان بکاه». این جملات نشانهٔ اوج دقت نظر حضرت علی (ع) در جلب اعتماد مردم است، امروزه نیز عالمان جامعه‌شناسی و سیاست قوام حکومت‌ها را در افزایش سرمایهٔ اجتماعی و عنصر اصلی در سرمایه اجتماعی میزان اعتماد عمومی به دولت‌ها می‌دانند.
پس از رحلت امام خمینی (قدس) نیز مقام معظم رهبری به نحو احسنت بر تقویت و استمرار همین رویه تأکید و بار‌ها و بار‌ها بر حضور تعیین کنندهٔ مردم در عرصه‌های گوناگون اعم از سیاست، انتخابات و عرصه‌های اقتصادی و فرهنگی پافشاری کرده‌اند و امروز شاهد اعتماد دو طرفهٔ مردم و دولت و میزان قابل قبولی از انسجام سیاسی ـ اجتماعی در کشور هستیم.
