قائم مقام معاونت تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت
مالکیت‌معنوی محصولات دانش بنیان،نظام‌مند شود
قائم مقام معاونت تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت و درمان گفت: باید به سمتی برویم که به مالکیت معنوی محصولات دانش بنیان احترام بگذاریم.
دکتر شاهین آخوندزاده در گفتگو با پایگاه اطلاع رسانی دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی در زمینه ابلاغ سیاست های کلی علم و فناوری توسط مقام معظم رهبری درمورد ساز و کار قانونی حمایت از مالکیت فکری و معنوی محصولات دانش بنیان گفت: متأسفانه ما هنوز در رابطه با بحث مالکیت معنوی دستورالعمل دقیقی نداریم. مثلاً محققی که در یک شرکت دارویی روی یک فرمول دارویی کار و آن را تولید و مجوز عرضه می گیرد، دیگری می-تواند همان محصول را بدون تحقیق و سرمایه گذاری در این زمینه کپی برداری کند و مجوز هم بگیرد و به همین علت بحث تولید علم و فناوری توسط نخبگان ما در کشور دائماً لطمه می‌‌خورد. ما باید به سمتی برویم که به مالکیت معنوی محصولات دانش بنیان احترام بگذاریم و بحث مالکیت معنوی در داخل کشور نظام‌مند شود که متأسفانه فعلاً در کشور ما این امر رعایت نمی‌شود.
وی کلیه نهادهایی که هم در بحث دانش و هم در بحث تولید نقش دارند را در تحقق این امر مؤثر دانست و افزود: وزارتخانه‌‌های بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، وزارت صنایع و معادن وتجارت، وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و در کنار آن‌ها معاونت علمی ریاست جمهوری و شورای عالی انقلاب فرهنگی و جهاد دانشگاهی کشور می توانند نقش به سزایی در این زمینه داشته باشند که از طریق یک هم اندیشی فوری و ضروری این نهاد‌ها بندهای سیاست‌‌های ابلاغی رهبری انقلاب سریع‌تر به نتیجه برسد.
هدف شرکتهای دانش بنیان باید بازار داخلی باشد
دکتر آخوندزاده درخصوص ظرفیت و پتانسیل ایران برای صادارت محصولات دانش بنیان تأکید کرد: ما باید اول بازار داخلی خود را در نظر بگیریم. ما یک کشور با جمعیت ۷۰ تا ۷۵ میلیون نفری هستیم که شدیداً مصرف کننده هم هستیم. پس شرکتهای دانش بنیان باید هدف خودشان را بازار داخل کشور بگذارند و در مرحله بعد به سراغ بازارهای منطقه‌‌ای و بعد بین‌المللی برویم.
وی در تشریح بحث خود گفت: محصولی دانش بنیان با تحقیقات فراوان در داخل تولید و به بازار عرضه می گردد. از سوی دیگر تعرفه های واردات را بسیار پایین می‌‌آوریم و به همین دلیل محصولات داخلی ورشکست می شوند. ما برای اینکه از محصول تولید داخل حمایت کنیم باید تعرفه‌‌های واردات را به حدی بالا ببریم که دیگر برای کسی وارد کردن کالا صرفه اقتصادی نداشته باشد در حالی که در کشور ما برعکس عمل می شود.
صنایع دولتی، از مشکلات بزرگ کشور
قائم مقام معاونت تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت و درمان میزان تبدیل ایده‌‌های ارائه شده توسط نخبگان به محصول را در حال حاضر بسیار ناچیز دانسته و علت آن را وجود صنایع دولتی و نیمه دولتی به عنوان صنایع غالب کشور بیان کرد و افزود: صنایعی که از رانت دولت بهره می‌برند احتیاجی ندارند براساس تحقیقات خود را ارتقا دهند اما اگر شرکتهای بخش خصوصی به معنای واقعی وجود داشته باشند آن وقت رقابت بین آن‌ها شکل خواهد گرفت و این رقابت باعث می شود از فکر و نتیجه تحقیقات نخبگان و دانشگاهیان استفاده شود.
وی در ادامه عنوان کرد: یکی از مشکلات بزرگ کشور ما صنایع دولتی است که به بد‌ترین شکل اداره می‌شوند ما حتی زمانی که به سمت خصوصی سازی هم پیش رفتیم شرکت ها و صنایع دولتی را به نیمه دولتی تبدیل کردیم و نه خصوصی.
کمیت اولویت آموزش عالی است نه کیفیت
دکتر آخوندزاده در ادامه درباره رابطه متقابل تحصیل و اشتغال در کشور تشریح کرد: ما در حال حاضر در توسعه آموزش عالی کشور کمیت را در اولویت قرار دادیم و نه کیفیت. هم اکنون ۵۵ هزار دانشجوی دکتری در کشور داریم یعنی چیزی برابر آنچه در ایالات متحده آمریکاست در حالی که فرصت شغلی که ما داریم در ایران بسیار محدود‌تر از امریکا است.
در آینده نزدیک ما شاهد تعداد زیادی فارغ التحصیل دکتر بیکار خواهیم بود. در کشور امکان اشتغالی جز هیئت علمی برای فارغ التحصیلان فراهم نکردیم. در حالی که در کشورهای دیگر یک فارغ التحصیل دکتری در بخش صنعت و آموزش و پرورش و بخش های دیگر فعال است. ما صنعت شکوفایی که یک دکتری را جذب کند نداریم و برای حل این مسئله صنایع ما باید به سمت بخش خصوصی و رقابتی بروند.
این استاد دانشگاه در پایان خاطرنشان کرد که برای توسعه آموزش عالی کشور نیز باید آموزش و پرورش کشور تقویت شود و در این راستا نیز باید از فارغ التحصیلان مقاطع دکتری در آموزش و پرورش کشور بهره جست تا نیروهای خوبی برای ورود به دانشگاه‌‌ها تربیت شوند.
دکتر شاهین آخوندزاده در گفتگو با پایگاه اطلاع رسانی دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی در زمینه ابلاغ سیاست های کلی علم و فناوری توسط مقام معظم رهبری درمورد ساز و کار قانونی حمایت از مالکیت فکری و معنوی محصولات دانش بنیان گفت: متأسفانه ما هنوز در رابطه با بحث مالکیت معنوی دستورالعمل دقیقی نداریم. مثلاً محققی که در یک شرکت دارویی روی یک فرمول دارویی کار و آن را تولید و مجوز عرضه می گیرد، دیگری می-تواند همان محصول را بدون تحقیق و سرمایه گذاری در این زمینه کپی برداری کند و مجوز هم بگیرد و به همین علت بحث تولید علم و فناوری توسط نخبگان ما در کشور دائماً لطمه می‌‌خورد. ما باید به سمتی برویم که به مالکیت معنوی محصولات دانش بنیان احترام بگذاریم و بحث مالکیت معنوی در داخل کشور نظام‌مند شود که متأسفانه فعلاً در کشور ما این امر رعایت نمی‌شود.
وی کلیه نهادهایی که هم در بحث دانش و هم در بحث تولید نقش دارند را در تحقق این امر مؤثر دانست و افزود: وزارتخانه‌‌های بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، وزارت صنایع و معادن وتجارت، وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و در کنار آن‌ها معاونت علمی ریاست جمهوری و شورای عالی انقلاب فرهنگی و جهاد دانشگاهی کشور می توانند نقش به سزایی در این زمینه داشته باشند که از طریق یک هم اندیشی فوری و ضروری این نهاد‌ها بندهای سیاست‌‌های ابلاغی رهبری انقلاب سریع‌تر به نتیجه برسد.
هدف شرکتهای دانش بنیان باید بازار داخلی باشد
دکتر آخوندزاده درخصوص ظرفیت و پتانسیل ایران برای صادارت محصولات دانش بنیان تأکید کرد: ما باید اول بازار داخلی خود را در نظر بگیریم. ما یک کشور با جمعیت ۷۰ تا ۷۵ میلیون نفری هستیم که شدیداً مصرف کننده هم هستیم. پس شرکتهای دانش بنیان باید هدف خودشان را بازار داخل کشور بگذارند و در مرحله بعد به سراغ بازارهای منطقه‌‌ای و بعد بین‌المللی برویم.
وی در تشریح بحث خود گفت: محصولی دانش بنیان با تحقیقات فراوان در داخل تولید و به بازار عرضه می گردد. از سوی دیگر تعرفه های واردات را بسیار پایین می‌‌آوریم و به همین دلیل محصولات داخلی ورشکست می شوند. ما برای اینکه از محصول تولید داخل حمایت کنیم باید تعرفه‌‌های واردات را به حدی بالا ببریم که دیگر برای کسی وارد کردن کالا صرفه اقتصادی نداشته باشد در حالی که در کشور ما برعکس عمل می شود.
صنایع دولتی، از مشکلات بزرگ کشور
قائم مقام معاونت تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت و درمان میزان تبدیل ایده‌‌های ارائه شده توسط نخبگان به محصول را در حال حاضر بسیار ناچیز دانسته و علت آن را وجود صنایع دولتی و نیمه دولتی به عنوان صنایع غالب کشور بیان کرد و افزود: صنایعی که از رانت دولت بهره می‌برند احتیاجی ندارند براساس تحقیقات خود را ارتقا دهند اما اگر شرکتهای بخش خصوصی به معنای واقعی وجود داشته باشند آن وقت رقابت بین آن‌ها شکل خواهد گرفت و این رقابت باعث می شود از فکر و نتیجه تحقیقات نخبگان و دانشگاهیان استفاده شود.
وی در ادامه عنوان کرد: یکی از مشکلات بزرگ کشور ما صنایع دولتی است که به بد‌ترین شکل اداره می‌شوند ما حتی زمانی که به سمت خصوصی سازی هم پیش رفتیم شرکت ها و صنایع دولتی را به نیمه دولتی تبدیل کردیم و نه خصوصی.
کمیت اولویت آموزش عالی است نه کیفیت
دکتر آخوندزاده در ادامه درباره رابطه متقابل تحصیل و اشتغال در کشور تشریح کرد: ما در حال حاضر در توسعه آموزش عالی کشور کمیت را در اولویت قرار دادیم و نه کیفیت. هم اکنون ۵۵ هزار دانشجوی دکتری در کشور داریم یعنی چیزی برابر آنچه در ایالات متحده آمریکاست در حالی که فرصت شغلی که ما داریم در ایران بسیار محدود‌تر از امریکا است.
در آینده نزدیک ما شاهد تعداد زیادی فارغ التحصیل دکتر بیکار خواهیم بود. در کشور امکان اشتغالی جز هیئت علمی برای فارغ التحصیلان فراهم نکردیم. در حالی که در کشورهای دیگر یک فارغ التحصیل دکتری در بخش صنعت و آموزش و پرورش و بخش های دیگر فعال است. ما صنعت شکوفایی که یک دکتری را جذب کند نداریم و برای حل این مسئله صنایع ما باید به سمت بخش خصوصی و رقابتی بروند.
این استاد دانشگاه در پایان خاطرنشان کرد که برای توسعه آموزش عالی کشور نیز باید آموزش و پرورش کشور تقویت شود و در این راستا نیز باید از فارغ التحصیلان مقاطع دکتری در آموزش و پرورش کشور بهره جست تا نیروهای خوبی برای ورود به دانشگاه‌‌ها تربیت شوند.
