سالهای پایانی دولت احمدینژاد در سرعت تغییر مناسبات بین دو گروه سیاسی بینظیر بود. هواداران و نزدیکان محمود احمدینژاد به جریان انحرافی معروف شدند و بخشی از اصولگرایان که به باور هواداران احمدینژاد در دام جریانهای رقیب افتاده بودند، در مبارزه با هواداران سرسخت احمدینژاد موسوم به انحرافیها از همه ثابتقدمتر شدند، ولی بار دیگر این دو گروه ظاهرا در دروغ گفتن علیه وزیر خارجه به تفاهم رسیدهاند.
به گزارش «تابناک»، ده روز پس از حضور وزیر خارجه در شورای روابط خارجی آمریکا و پاسخ به اندیشمندان امریکایی حاضر در این نشست، جعل و تحریف خبر در این باره در حال گسترش است. کانون این خبرسازیها، پاسخ ظریف به پرسشی درباره تأثیر عدم موفقیت احتمالی مذاکرات هستهای بر آینده سیاست خارجی ایران است که عدهای در نوشتههای خود به سادگی آن را به تأثیرگذاری بر مسائل داخلی ایران تغییر دادهاند.
برای قضاوت واقعی در این باره میتوان به وبسایت شورای روابط خارجی آمریکا مراجعه کرد که تصویر متن پیاده شده این جلسه و ترجمه آن به صورت زیر است.
پرسش: دکتر ظریف بسیار سپاسگزارم. آیا شکست در مذاکرات بر سیاست خارجی ایران تأثیر میگذارد و اگر بله، چطور؟ من از تأثیر این اتفاق بر سیاست داخلی صرف نظر میکنم زیرا میدانم این کار شما نیست.
ظریف: سپاسگزارم. البته که بله، زیرا ایران یک فرایند را آغاز کرده است. ما فرایندی را با هدف تغییر فضای سیاست خارجی دولت آغاز کردهایم. اکنون اگر با وجود تلاشهای ما برای تعامل، به موفقیت نرسیم، مردم ایران فرصت این را خواهند داشت که حدود یک سال دیگر، حدود شانزده ماه دیگر که ما انتخابات مجلس بعدی را داریم، به ما پاسخ بدهند.
دفعه پیش که ما چنین تلاشی کردیم، ما در حال تعامل با جامعه بینالمللی در مذاکرات برای توافق هستهای بودیم ـ در مورد ۲۰۰۴ و ۲۰۰۵ حرف میزنم ـ آنگاه وقتی که که تلاشهای ما برای گشایش توسط اتحادیه اروپا رد شد و اتحادیه اروپا هم در این رد (اقدام ما) تنها نبود، زیرا فردی در کاخ سفید و وزارت خارجه امریکا مستقر بود که مانع هر توافقی بود مانند بعضی افراد که اکنون به هیچ توافقی راضی نیستند صرفنظر از اینکه مؤلفههای آن چه باشد؛ در آن زمان مردم به دلیل ناکامی ما، با انتخاب رئیس جمهور متفاوتی که به راحتی هشت سال بر سر کار بود و من را زود بازنشسته کرد، به ما نتیجه کارمان را نشان دادند.[خنده حضار]
بنابراین اکنون که من دوباره زنده شدهام، فکر میکنم برای ما این مهم است که جامعه جهانی و به خصوص غرب نسبت به نوع پیامی که به ایران میفرستد محتاط باشد، که آیا هر تعاملی از سوی ایران، هر تلاشی از سوی ایران برای تعامل، برای داشتن نگاهی به سوی آینده پاسخی مثبت دریافت خواهد کرد یا اینکه بار دیگر رد میشود. من فکر میکنم مردم ایران به این موضوع در صندوقهای رأی پاسخ خواهند داد.
محتوای پاسخ وزیر خارجه، دقیقا همان چیزی است که بسیاری در ایران بارها به زبانهای گوناگون بر آن تأکید کردهاند که اگر غرب یک بار دیگر، سیاست تعامل ایران را نادیده بگیرد و به مسیر سیاستهای زیادهخواهانه هستهای خود ادامه دهد، عمر سیاست تعامل به پایان میرسد و ایران سیاست هستهای متفاوتی را در پیش خواهد گرفت.
در کنار این واقعیت، متن جلسه برگزار شده نشان میدهد که پرسش مطرح درباره آینده سیاست خارجی ایران است. ظریف بر تغییر در سیاست خارجی از زاویه تغییر کارگزاران آن تاکیده کرده و تغییر از این راه را نه یک موضوع نگرانکننده برای خود بلکه حق و فرصت مردم ایران دانسته است.
اکنون لازم است سه واکنش قابل تأمل در این باره که از جانب دو گروه شدیدا درگیر با هم به سخنان ظریف داده شده مرور شود تا گستردگی تحریفی که در این باره روی داده روشن شود.
۱ ـ واکنش عبدالرضا داوری از هواداران سرسخت رئیسجمهور پیشینیکی از نخستین واکنشها از عبدالرضا داوری است. نکته قابل توجه در این میان، قرار دادن عبارت «سیاست داخلی» به جای عبارت «سیاست خارجی» در متن منتشره توسط وی است. داوری نوشته: محمدجواد ظریف، وزیر امورخارجه دولت یازدهم در نشست اخیر خود با کارشناسان شورای روابط خارجی امریکا که در نیویورک برگزار شد، مواضعی بدعتآور و تأمل برانگیز اتخاذ نمود. وزیر امور خارجه دولت یازدهم در این نشست در پاسخ به پرسش هاله اسفندیاری، مدیر بخش خاورمیانه مؤسسه تحقیقاتی وودرو ویلسون که پرسیده بود: «لطفا درباره تأثیر گفتوگوها بر مسائل سیاسی داخلی ایران توضیح بفرمایید؟» اظهار داشت: «ما روندی را شروع کردهایم که هدف از آن، تغییر فضای سیاست خارجی کشور است. اگر با وجود تلاشهای ما برای تعامل، این تلاشها بینتیجه بماند، مردم ایران این فرصت را خواهند داشت تا شانزده ماه دیگر که انتخابات پارلمانی در ایران برگزار میشود، به این عملکرد ما با آرای خود پاسخ بدهند.
وقتی قبلا در تعامل و مذاکرات درباره توافق هستهای با جامعه بینالمللی در سالهای ۲۰۰۴ و ۲۰۰۵ توافقهایی کردیم و تلاشهای ما برای عملکرد شفاف، از جانب اتحادیه اروپا رد شد، مردم «جواب» ما را با انتخاب رئیسجمهوری «متفاوت» احمدینژاد دادند که مرا هم زود «بازنشسته» کرد! [خنده حضار] البته باید توجه داشت که اتحادیه اروپا به تنهایی فعالیت نمیکرد و مقامات کاخ سفید و وزارت امورخارجه امریکا مانع از هرگونه توافق شدند، همانطور که حالا هم کسانی هستند که نمیخواهند هیچگونه توافقی حاصل شود قطع نظر از اینکه مفاد آنچه باشد. حالا من بار دیگر زنده شدهام. [خنده حضار].
به نظرمن، در انتقال «پیامی» که جامعه بینالمللی و به ویژه غرب میخواهد به ایران منتقل کند باید بسیار دقت کند. باید دیگر تعامل ازجانب ایران و تلاش ایران برای بازبودن و نگاه به آینده داشتن با پاسخ مثبت مواجه میشود یا اینکه بار دیگر، رد میشود. من فکر میکنم مردم ایران پاسخ خود را در صندوقهای رأی نشان خواهند داد».
۲ ـ روزنامه وطن امروز و ابداع «ظریف گیت»! روز پنجشنبه گذشته این روزنامه در سرمقاله خود به قلم سیدعابدین نورالدینی با جعل عبارت «تأثیر مستقیم مذاکرات هستهای بر مسائل داخلی ایران» نوشت: آقای محمدجواد ظریف چهارشنبه هفته گذشته در شورای روابط خارجی آمریکا در پاسخ به سؤال هاله اسفندیاری، همکار جورج سوروس و مسئول بخش خاورمیانه وودرو ویلسون گفت مذاکرات هستهای تأثیر مستقیم بر مسائل داخلی ایران خواهد داشت و در صورت شکست مذاکرات، دوستان او انتخابات مجلس آینده را به جریان غربستیز واگذار خواهند کرد. ظریف برای اثبات این اظهارنظر خود به نتایج شکست مذاکرات در سال ۲۰۰۵ استناد کرد تا به طرف مقابل بگوید؛ به سود آنهاست که او و دوستانش در ایران را تقویت کنند چراکه به قول جک استراو، ایران در سال ۲۰۰۵ حدود ۲۰۰ سانتریفیوژ داشت؛ اما اکنون ۲۰هزار سانتریفیوژ دارد.
۳ ـ کیهان نظرات قبلی خود و احمدینژاد را هم از دم تیغ گذراندروزنامه کیهان روز شنبه در سرمقاله خود برای مخالفت با سیاست خارجی دولت یازدهم نوشته: و یا هفته گذشته، برادر عزیزمان جناب آقای دکتر ظریف، در جلسه همین شورای روابط خارجی آمریکا حضور یافته و در پاسخ به هاله اسفندیاری، عضو بنیاد «سوروس» و همکار جرج سوروس صهیونیست که به دشمنی با ایران اسلامی تابلودار است، موضع تأسفآوری گرفته و میگوید؛ «در صورت شکست مذاکرات ایران و ۵+۱ دوستان ما در انتخابات مجلس آینده شکست میخورند و جریان غربستیز در ایران، مجلس را در اختیار خواهند گرفت»! آیا دغدغههای حزبی بایستی با دشمنان بیرونی در میان گذاشته شود؟ و آیا این اظهارنظر ـ خداینخواسته ـ میدان دادن به دشمن برای تصمیمسازی در مسائل داخلی کشور نیست؟ حضور در شورای روابط خارجی آمریکا و همصحبتی با همکاران جرج سوروس که جای خود دارد... .
نکته جالب اینکه کیهان علاوه بر تولید جملاتی طولانی که آن را در گیومه هم قرار داده تا نقل قول مستقیم از ظریف به نظر آید، حضور وزیر خارجه در شورای روابط خارجی آمریکا را معادل همصحبتی با همکاران شخصیت محبوب خود یعنی جرج سوروس قرار داده، در حالی که در دوره ریاست جمهوری احمدینژاد و حضور وی در این شورا که بارها اتفاق افتاد، چنین نظری درباره شورای روابط خارجی آمریکا نداشت.
صرفنظر از این رویکرد که دیگر در رسانههای امروزی جایی برای آن نمانده، پرسش این است که آیا مخالفتهایی از این دست، راه را بر انتقادات مستدل و واقعی از سیاست خارجی دولت جدید در سطوح مختلف نخواهد بست؟