تا مراجع ورود نکنند، بانکداری ایران درست نمی‌شود

اکنون سیستم بانکی ایران با انتقاداتی بزرگی روبه‌روست که تکرار آن‌ها در همه سال‌های گذشته به جایی نرسیده است. انحراف بانک‌ها از وظایف بانکی، کمک نکردن به تولید و از همه مهم‌تر غیرشرعی دانستن برخی از کارها و رویه‌ها و معاملات در سیستم بانکی، از جمله این انتقادات پرتکرار است.

به گزارش «تابناک»، در حالی که مهلت‌های متعدد دولت به بانک‌ها برای اعلام فهرست دارایی‌ها و بنگاه‌هایی که باید تعیین تکلیف شوند، به سرانجام روشنی نرسیده، آیت‌الله علوی گرگانی، پرده جدیدی از مشکلات شرعی در معاملات بانکی را مورد توجه قرار داده است.

با وجود نگاه‌های متفاوت علما به فعالیت بانک‌ها، این مر‌جع تقلید در دیدار با مسئولان یکی از بانک‌های کشور اظهار داشته: «حفظ امانت‌های مردمی و ثروت‌های ملی، وظیفه‌ ‏همگان می‌باشد و بانک‌ها هم ملزم ‏به انجام آن هستند، ولی باید راه حلال و شرعی را پیدا کرد، زیرا ‏افرادی هستند که توانایی دارند، ولی دیون ‏خود را هم نمی‌پردازند، ولی در مقابل بعضی افراد بدهکارند و توانایی ‏مالی هم ندارند؛ اما برای وام ۱۶ میلیونی، ‏‏۷۲ میلیون تومان هم پرداخت کرده‌اند و جالب اینکه هنوز ‏اصل تسهیلاتشان را نتوانستند بپردازند‌‏».

مجموعه‌ای از مشکلات سیستم بانکی، موضوع گفت‌و‌گو‌ تابناک با سیدهادی حسینی، نماینده قائم‌شهر، سوادکوه و جویبار در مجلس شورای اسلامی و عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی است.

به باور وی، نظام بانکداری کنونی کشور، دچار اشکالات اساسی است. در نظام بهره هم ‌شرعی و هم قانونی دچار اشکال هستیم، در نوع ورود به مسائل اقتصادی ایراداتی وجود دارد، از نظر شعب و توزیع شعب نیز مشکلاتی است. همچنین ‌اینکه به کار بنگاهداری و کار و کاسبی می‌پردازد نیز دچار اشکالات زیادی است.

بانک‌ها رفتارشان با تولید‌کننده‌ها ظالمانه است. به نظر من، جنبه‌های متفاوتی از قضایا در حوزه بانک و تولید وجود دارد که اگر به آن‌ها رسیدگی نشود، در آینده به هیچ وجه ‌جبران ‌شدنی نخواهند بود. به نظر من، مهم‌ترین چالش تولید کشور، نوع روابط بین بانک و نظام تولیدی است و تا این روابط ‌صحیح اصلاح نشود، مسائل دیگر حل نخواهد شد. هم‌اکنون می‌توان گفت، ‌هیچ سرمایه‌گذاری نیست که به بانک برود و در پایان دچار بیچارگی و ذلالت نشده باشد.

وی افزود: روز به روز ساختمان‌‌ بانک‌های کشور قشنگ‌تر و زیبا‌تر می‌شود و کارمندانشان ‌کت و شلوارهای بهتری می‌پوشند، ولی تولید کننده که باید بیشترین استفاده را ببرد، کمترین سود عایدش می‌شود و هر روز مشکلات زیادتری برایش درست می‌شود.

من از علما و مراجع خواهش می‌کنم ‌به این موضوع با قدرت وارد شوند، زیرا تا هنگامی که علما به این قضیه ورود نکنند، ورود مجلس به تنهایی کافی نیست. علما باید فتوای خود را در خصوص بهره‌های بانکی ‌‌قاطعانه بدهند‌.

وی در‌باره به نتیجه نرسیدن تلاش دولت برای محدود کردن بنگاهداری بانک‌ها و تعیین فهرست این بنگاه‌ها نیز گفت: اینکه تصمیمی در کشور گرفته می‌شود و ‌دیگران‌ آن را اجرا نمی‌کنند، در کشور ما عادی شده است، ولی این حرف که نمی‌شود. باید به سرعت دارایی‌های بانک‌ها را شناسایی کرد. به نظر من حرف درستی نیست. در مملکتی که یک سوزن گم می‌شود و نظام اطلاعاتی آن در‌ کمتر از یک ساعت آن را پیدا می‌کند، بحث معرفی زمین‌ها و خواهش از بانک‌ها برای معرفی املاک خودشان سخن درستی نیست.

معرفی ‌مستغلات کاری ندارد، سازمان بازرسی، دیوان محاسبات و نهادهای نظارتی ظرف یک هفته، همه اطلاعات مربوط به بزرگ‌ترین بانک کشور (مثلا ‌بانک ملی) را می‌توانند استخراج کنند. دولت می‌تواند فشار بیاورد و با متخلفان برخورد کند. ‌دولت در عمل نمی‌خواهد چنین شود.

وی افزود: هنوز اراده قوی و محکمی پشت این قضیه نیست و به نظر می‌رسد، ‌دولت در حال دست دست کردن است و شاید هم می‌خواهد ‌خود این بانک‌ها سر راه بیایند که این هم بعید است، زیرا آنها هرگز این کار را نخواهند کرد، دولت نباید فرصت‌ها را از دست بدهد و پس از آن غصه این وقت‌کشی را بخورد.