تروریسم فضایی تهدیدی جدی برای ایالات متحده آمریکا
محمد امین آهنگری
شورای روابط خارجی ایالات متحده آمریکا طی گزارشی به مقامات این کشور هشدار داد، وابستگی شدید به فناوری‌های فضایی از جمله ماهواره‌ها برای هدایت عملیات‌های مرتبط با امنیت ملی، این کشور را در برابر خطر تروریسم فضایی آسیب پذیر کرده است.
بر اساس این گزارش، وابستگی زیاد آمریکا به منابع خود در فضا، کار حمایت از ماهواره‌های این کشور را در برابر حمله‌ها احتمالی یا آسیب‌های ناشی از پسماندهای فضایی را نسبت به سایر کشور ها سخت‌تر کرده است.
در گزارش شورای روابط خارجی آمریکا آمده است: «تهدیدها علیه ماهواره‌های متعلق به ایالات متحده، توانایی این کشور در مقابله با تروریست‌های مظنون به استفاده از بمب‌های هدایت شونده و انجام تجزیه و تحلیل تصاویر مربوط به برنامه‌های سلاح هسته‌ای را کاهش می‌دهد و هم‌چنین بسته به شدت حمله و تعداد ماهواره‌های مختل شده، می‌تواند در فعالیت‌های اقتصادی غیر نقدی (non-cash economic activity) وقفه ایجاد کند.» با وجود آنکه تا کنون هیچ نشانی از علاقمندی ایران به موضوعات نظامی در برنامه‌های فضایی خود دیده نشده است.
در این گزارش، ادعا شده چین، کره شمالی و ایران به عنوان مظنونین رده اول در هدف قراردادن قابلیت‌های فضایی ایالات متحده شناخته شده‌اند چراکه همگی در حال فعالیت برای حضور نظامی در فضا هستند!
در ادامه گزارش آمده است که این کشورها از نظر تئوری می‌توانند از حمله به ماهواره‌های ایالات متحده به عنوان اهرم قدرتی در مذاکرات، دفع اقدامات دشمنان یا دفاع در مواجهه با درگیری‌های احتمالی استفاده کنند. در صورتی این اتفاق می‌افتد که یکی از این کشورها بتواند به فعالیت‌های فضایی پیشرفته دست یابد.
با این حال گزارش به این صورت ادامه می‌یابد که تروریسم ناشی از پسماندهای فضایی پراکنده شده به وسیله کشورهای مختلف، موضوع آن‌چنان بزرگی برای تهدید منافع ایالات متحده نیست. بر اساس این گزارش «شورای ملی تحقیقات آمریکا» تخمین می‌زند که بخش‌هایی از مدار لئو (مدار پایین زمین) با صدها هزار قطعه‌پسماندهای فضایی بزرگ‌تر از یک سانتی‌متر به دام افتاده در این مدار، به یک نقطه اوج برسد که با دیگر تکه‌های پسماندها و یا فضاپیما برخورد نموده و در نتیجه به صورت تصاعدی پسماندهای بیش‌تری ایجاد شود.
گزارش شورای روابط خارجی آمریکا، بی‌اعتنایی کشور چین به پسماندها و زباله‌های فضایی خود را امری درخور توجه دانسته و می‌گوید: «رشد قابل توجه کمیت یا تراکم پسماندهای فضایی می‌تواند بخش‌های پرتقاضا و ویژه‌ای از فضای خارج از جو زمین را بلا استفاده نماید. در حال حاضر، هیچ ابزار قانونی یا بین المللی پذیرفته شده برای از بین بردن ضایعات موجود وجود ندارد».
در ژانویه 2007 بلافاصله پس از آزمایش جنگ‌افزار ضد ماهوارهای توسط کشور چین برای از بین بردن یکی از ماهواره‌های آب و هوایی از کارافتاده خود با نام فنگ‌یون، مقدار پسماندهای فضایی در مدار پایین زمین به میزان زیادی افزایش یافت. پسماندهای فضایی به ویژه در مدار لئو مشکل‌ساز هستند که نیمی از 1100 ماهواره فعال جهان در این مدار حرکت می‌کنند. اشیای فضایی (حتی لکه‌های رنگ) با سرعت هیجده هزار مایل بر ساعت حرکت می‌کنند و می‌توانند باعث آسیب فاجعه‌بار به فضاپیماهای با سرنشین و بدون سرنشین شده و این فرآیند خود موجب تولید پسماندهای بیشتر می‌شود.
این گزارش بیان می‌کند که آسیب تصادفی به ماهواره‌های ایالات متحده یا متحدانش می‌تواند یک «بحران بزرگ بین‌المللی» بین ایالات متحده و چین ایجاد کند. «خطر با توجه به این واقعیت افزایش می‌یابد که دو کشور هیچ نوع سازمان‌دهی برای اخطار اولیه پرتاب‌های فضایی، مشابه با توافق‌نامه ایالات متحده و روسیه در آگاه‌سازی برای پرتاب موشک‌های بالستیک بین قاره‌ای و موشک‌های بالستیک پرتاب شده از زیر دریایی‌ها، انجام نداده‌اند.»
شورای روابط خارجی آمریکا در این گزارش اعلام می‌کند این کشور با توجه به میزان اتکای بالای خود به فضا برای انجام عملیات‌های دولتی بسیار مهم و به دلیل پیشرو بودن در زمینه‌های فناوری فضا و اکتشاف، « تعهد منحصر به فردی در رهبری تلاش‌های بین‌المللی برای جلوگیری یا کاهش یک رویداد فضایی خطرناک دارد». این گزارش در ادامه انواع مختلفی از سازگاری‌ها و تنظیمات فنی و سیاسی راپیشنهاد می‌کند که ایالات متحده آن‌ها را باید برای نگهداری و پشتیبانی از اهداف سیاسی خود انجام دهد.
گزارش شورای روابط خارجی ایالات متحده آمریکا زیرکانه تلاش می‌کند با متهم کردن سایر کشورها به تهدید منافع ملی این کشور در فضا و به رخ کشیدن پیش‌تازی آمریکا در فناوری‌های فضایی، مسئولیت تدوین قوانین بین‌المللی و روال‌های جدید را بر عهده ایالات متحده قرار دهد. به نظر می‌رسد آمریکا با درک صحیح اهمیت همه جانبه فضا در آینده با انتشار این گزارش سعی دارد برای اجرایی کردن یک راهبرد جدید بین‌المللی جهت در اختیار نگاه داشتن ابتکار عمل سیاسی در عرصه فضا زمینه سازی کند.
بر اساس این گزارش، وابستگی زیاد آمریکا به منابع خود در فضا، کار حمایت از ماهواره‌های این کشور را در برابر حمله‌ها احتمالی یا آسیب‌های ناشی از پسماندهای فضایی را نسبت به سایر کشور ها سخت‌تر کرده است.
در گزارش شورای روابط خارجی آمریکا آمده است: «تهدیدها علیه ماهواره‌های متعلق به ایالات متحده، توانایی این کشور در مقابله با تروریست‌های مظنون به استفاده از بمب‌های هدایت شونده و انجام تجزیه و تحلیل تصاویر مربوط به برنامه‌های سلاح هسته‌ای را کاهش می‌دهد و هم‌چنین بسته به شدت حمله و تعداد ماهواره‌های مختل شده، می‌تواند در فعالیت‌های اقتصادی غیر نقدی (non-cash economic activity) وقفه ایجاد کند.» با وجود آنکه تا کنون هیچ نشانی از علاقمندی ایران به موضوعات نظامی در برنامه‌های فضایی خود دیده نشده است.
در این گزارش، ادعا شده چین، کره شمالی و ایران به عنوان مظنونین رده اول در هدف قراردادن قابلیت‌های فضایی ایالات متحده شناخته شده‌اند چراکه همگی در حال فعالیت برای حضور نظامی در فضا هستند!
در ادامه گزارش آمده است که این کشورها از نظر تئوری می‌توانند از حمله به ماهواره‌های ایالات متحده به عنوان اهرم قدرتی در مذاکرات، دفع اقدامات دشمنان یا دفاع در مواجهه با درگیری‌های احتمالی استفاده کنند. در صورتی این اتفاق می‌افتد که یکی از این کشورها بتواند به فعالیت‌های فضایی پیشرفته دست یابد.
با این حال گزارش به این صورت ادامه می‌یابد که تروریسم ناشی از پسماندهای فضایی پراکنده شده به وسیله کشورهای مختلف، موضوع آن‌چنان بزرگی برای تهدید منافع ایالات متحده نیست. بر اساس این گزارش «شورای ملی تحقیقات آمریکا» تخمین می‌زند که بخش‌هایی از مدار لئو (مدار پایین زمین) با صدها هزار قطعه‌پسماندهای فضایی بزرگ‌تر از یک سانتی‌متر به دام افتاده در این مدار، به یک نقطه اوج برسد که با دیگر تکه‌های پسماندها و یا فضاپیما برخورد نموده و در نتیجه به صورت تصاعدی پسماندهای بیش‌تری ایجاد شود.
گزارش شورای روابط خارجی آمریکا، بی‌اعتنایی کشور چین به پسماندها و زباله‌های فضایی خود را امری درخور توجه دانسته و می‌گوید: «رشد قابل توجه کمیت یا تراکم پسماندهای فضایی می‌تواند بخش‌های پرتقاضا و ویژه‌ای از فضای خارج از جو زمین را بلا استفاده نماید. در حال حاضر، هیچ ابزار قانونی یا بین المللی پذیرفته شده برای از بین بردن ضایعات موجود وجود ندارد».
در ژانویه 2007 بلافاصله پس از آزمایش جنگ‌افزار ضد ماهوارهای توسط کشور چین برای از بین بردن یکی از ماهواره‌های آب و هوایی از کارافتاده خود با نام فنگ‌یون، مقدار پسماندهای فضایی در مدار پایین زمین به میزان زیادی افزایش یافت. پسماندهای فضایی به ویژه در مدار لئو مشکل‌ساز هستند که نیمی از 1100 ماهواره فعال جهان در این مدار حرکت می‌کنند. اشیای فضایی (حتی لکه‌های رنگ) با سرعت هیجده هزار مایل بر ساعت حرکت می‌کنند و می‌توانند باعث آسیب فاجعه‌بار به فضاپیماهای با سرنشین و بدون سرنشین شده و این فرآیند خود موجب تولید پسماندهای بیشتر می‌شود.
این گزارش بیان می‌کند که آسیب تصادفی به ماهواره‌های ایالات متحده یا متحدانش می‌تواند یک «بحران بزرگ بین‌المللی» بین ایالات متحده و چین ایجاد کند. «خطر با توجه به این واقعیت افزایش می‌یابد که دو کشور هیچ نوع سازمان‌دهی برای اخطار اولیه پرتاب‌های فضایی، مشابه با توافق‌نامه ایالات متحده و روسیه در آگاه‌سازی برای پرتاب موشک‌های بالستیک بین قاره‌ای و موشک‌های بالستیک پرتاب شده از زیر دریایی‌ها، انجام نداده‌اند.»
شورای روابط خارجی آمریکا در این گزارش اعلام می‌کند این کشور با توجه به میزان اتکای بالای خود به فضا برای انجام عملیات‌های دولتی بسیار مهم و به دلیل پیشرو بودن در زمینه‌های فناوری فضا و اکتشاف، « تعهد منحصر به فردی در رهبری تلاش‌های بین‌المللی برای جلوگیری یا کاهش یک رویداد فضایی خطرناک دارد». این گزارش در ادامه انواع مختلفی از سازگاری‌ها و تنظیمات فنی و سیاسی راپیشنهاد می‌کند که ایالات متحده آن‌ها را باید برای نگهداری و پشتیبانی از اهداف سیاسی خود انجام دهد.
گزارش شورای روابط خارجی ایالات متحده آمریکا زیرکانه تلاش می‌کند با متهم کردن سایر کشورها به تهدید منافع ملی این کشور در فضا و به رخ کشیدن پیش‌تازی آمریکا در فناوری‌های فضایی، مسئولیت تدوین قوانین بین‌المللی و روال‌های جدید را بر عهده ایالات متحده قرار دهد. به نظر می‌رسد آمریکا با درک صحیح اهمیت همه جانبه فضا در آینده با انتشار این گزارش سعی دارد برای اجرایی کردن یک راهبرد جدید بین‌المللی جهت در اختیار نگاه داشتن ابتکار عمل سیاسی در عرصه فضا زمینه سازی کند.
