بازدید 14359

چرا در صحن مجلس می‌گویند «ساپورت»؟

محمد بقایی ماکان معتقد است مشکلی که زبان فارسی با آن مواجه است این است که جامعه در زمینه‌های عینی، فاقد ابتکار، خلاقیت و نوآفرینی است و وقتی جامعه‌ای چیزی خلق نمی‌کند، واژه تازه‌ای هم به وجود نمی‌آید.
کد خبر: ۴۳۱۲۶۶
تاریخ انتشار: ۱۱ شهريور ۱۳۹۳ - ۱۰:۴۳ 02 September 2014
محمد بقایی ماکان معتقد است مشکلی که زبان فارسی با آن مواجه است این است که جامعه در زمینه‌های عینی، فاقد ابتکار، خلاقیت و نوآفرینی است و وقتی جامعه‌ای چیزی خلق نمی‌کند، واژه تازه‌ای هم به وجود نمی‌آید.

او می‌گوید بر اثر ابداع و ابتکاری که در مدنیت دیگری به‌وجود آمده و واژه‌اش به فرهنگ‌های دیگر نفوذ پیدا کرده، نماینده مجلسی که به لحاظ صورت و سیرت، سنتی است، مجبور می‌شود در صحن مجلس شورای اسلامی، زبان فارسی را نادیده بگیرد و از واژه «ساپورت» استفاده کند.

این مترجم در گفت‌وگو با ایسنا، در پاسخ به پرسشی درباره تغییر امکانات واژه‌سازی در زبان فارسی اظهار کرد: زبان اصولا عنصری در حال تحول است. هیچ زبانی نیست که همیشه ثابت مانده و در حالت سکون و رکود قرار داشته باشد. زبان مانند فرهنگ و جامعه دائما در حال تحول است. همان‌طور که برخی جوامع به کندی متحول می‌شوند، زبان‌ها نیز شباهت بسیاری به این نوع تغییر دارند.

او در ادامه گفت: ‌وقتی زبان فارسی را با برخی از دیگر زبان‌های جهان از این منظر مقایسه می‌کنیم، می‌بینیم که تحول و دگرگونی در زبان فارسی بسیار اندک بوده است؛ به طوری که برای مثال، مردم انگلیسی‌زبان امروزه زبان انگلیسی چهار قرن پیش را به هیچ وجه درنمی‌یابند و در خواندن متون کهن انگلیسی دچار مشکل می‌شوند. حال آن‌که این مسأله در زبان فارسی به هیچ وجه وجود ندارد. برای مثال در این زبان ما می‌توانیم شعر سنایی یا منوچهری را که نزدیک به هزار سال از قدمت آن‌ها می‌گذرد، به همان آسانی دریابیم که شعر شاعران معاصر را.

بقایی ماکان افزود: همین مثال می‌تواند در خصوص مفردات و ترکیبات زبان فارسی مصداق داشته باشد. در مقایسه دو زبان فارسی و انگلیسی معلوم می‌شود این تغییر و تحول در زبان فارسی بسیار اندک بوده است. حال آن‌که در زبان انگلیسی این تغییرات بیش‌تر است؛ هم در مفردات و هم در افعال ترکیبی. مثال بارز این تغییرات را می‌توان در فرهنگ‌های نوینی جست که در زبان انگلیسی با مفاهیم و معانی تازه منتشر می‌شوند. حال آن‌که چنین امری در زبان فارسی بسیار نادر بوده است.

او همچنین اظهار کرد: برای هیچ زبانی اول قاعده نمی‌سازند، بعد آن قاعده را در اختیار مردم بگذارند و بگویند این قواعد را رعایت کنید، بلکه ابتدا مردم به روشی سخن می‌گویند، بعد کسانی به عنوان دستورنویس یا واژه‌شناس آن‌ها را طبقه‌بندی و روش‌مند می‌کنند. بنابراین نمی‌توان الگویی ساخت و در اختیار مردم گذاشت و از آن‌ها خواست بر اساس این الگوی گروه زبان‌شناسی فلان دانشگاه یا هیأت عالی‌رتبه فرهنگستان سخن بگویند. اگر آن‌چه ساخته می‌شود، با ذوق جمعی سازگار نباشد، مردم به هیچ وجه آن را نمی‌پذیرند. برای مثال به نظر می‌رسد کلماتی مانند «کالابرگ» یا «تلفن همراه» را که چند دهه از ساختن آن‌ها گذشته، نه فقط مردم بلکه حتا سازندگان‌شان هم به کار نمی‌برند.

این پژوهشگر و مترجم همچنین گفت: نکته دیگر این است که باید به ظرایف یک زبان هم توجه کرد. ممکن است به نظر برسد بعضی کلمات را می‌توان به آسانی در مفاهیم تازه به کار برد و گمان کرد به این ترتیب زبان تقویت می‌شود، اما باید دید آیا این کار با معیارهای ذوقی جامعه هم سازگار است یا نه. ایجاد فرمول و قاعده برای ذوق مردم هیچ‌گاه در زمینه زبان مؤثر نیفتاده و این تجربه‌ای است که در طول تاریخ تکرار شده است. مثلا کلمه زمختِ «بالأخره» در طول تاریخ به کار رفته و تکرار شده است، در حالی که ما در فارسی معادل «بَتاوَر» را برای آن داریم، ولی هیچ کس این واژه فارسی خوش‌آهنگ را به جای «بالأخره» به کار نمی‌برد.

او اضافه کرد: گروهی که گمان می‌کنند با تغییر کلمات عربی به فارسی می‌توان همه مفاهیم ذهنی را به دیگری منتقل کرد، گاه خود در بیان مقاصد واقعی خویش درمی‌مانند. واقعا زبان پیش از آن‌که امری فرمول‌پذیر یا به اصطلاح معیارپذیر باشد، اول به ذوق و پسند ذوقی یک جامعه بستگی دارد. اگر ذوق جامعه ترکیب یا کلمه‌ای را بپسندد، بعد می‌توان آن را وارد واژگان زبان کرد.

بقایی ماکان سپس در پاسخ به این پرسش که آیا نگرانی از آینده زبان فارسی که افراد و نهادهایی را به واژه‌سازی برای این زبان واداشته، نگرانی نادرستی است، اظهار کرد: در چند دهه اخیر، با توجه به هجومی که از شرق و غرب به زبان فارسی شده و گروهی از آن سو و گروهی از این سوی بام افتاده‌اند، برای زبان فارسی جای تشویش مانده است، اما چاره این مسأله کاری نیست که دستگا‌ه‌های لغوی به صورتی که با ذوق جامعه سازگار نیاید، انجام می‌دهند. چاره کار در جای دیگری است.

او افزود: مشکلی که اکنون زبان فارسی با آن روبه‌روست، این است که جامعه در زمینه‌های عینی، فاقد ابتکار، خلاقیت و نوآفرینی است. وقتی جامعه‌ای چیزی خلق نمی‌کند، واژه تازه‌ای هم به وجود نمی‌آید. برای مثال وقتی در فرهنگ یا مدنیتی دستگاه‌های نوین ارتباطی ساخته می‌شود، واژه‌های خاص خود را بدون آن‌که بتوان بر آن نام هجوم فرهنگی گذاشت، به تمام دنیا صادر می‌کند، زیرا دنیا محتاج واژه‌هایی است که خاص ابداعات است، مثلا نماینده مجلسی که به لحاظ صورت و سیرت، سنتی است، مجبور می‌شود در صحن مجلس زبان فارسی را که نشانه بارز هویت ملی ماست، نادیده بگیرد و به جای «تنگ و چسبان» از واژه «ساپورت» استفاده کند. بر اثر ابداع و ابتکاری که در مدنیت دیگری به‌وجود آمده، این واژه در فرهنگ‌های دیگر نفوذ پیدا کرده است.

این مترجم ادامه داد: از آن‌جا که فرهنگ فارسی فاقد چنین ابداعاتی است، زبان هم تحت تأثیر محصولاتِ دیگر مدنیت‌ها قرار می‌گیرد. اشکال اصلی این است، وگرنه ساختن و زنده کردن واژه‌هایی مانند «بَتاور» به جای واژه‌هایی که گمان می‌رود بیگانه‌اند، دشوار نیست. دشواری آن‌جاست که ذوق جامعه چنان تحت تأثیر دیگر فرهنگ‌هاست که به طور طبیعی این واژه‌های فارسی را نمی‌پذیرد.
سلام پرواز
خیرات نان
بلیط اتوبوس
تبلیغات تابناک
اشتراک گذاری
نظرات بینندگان
غیر قابل انتشار: ۰
در انتظار بررسی: ۳۰
انتشار یافته: ۱۷
قشنگ و کامل
چون تنها مشكل اين مملكت فقط ساپورت هستش ولا غير
مصداقی عرض می کنم:تنگ و چسبان یک کلمه منکراتی است!
ساپورت بار منفی کمتری دارد ولی یک کلمه انگلیسی است که دیگه بدتر..
از آقای حداد عادل بخواهید که واژه مناسبی پیشنهاد کنند اگه واژه ای وجود داشت ایشان حتما به آقای علی مطهری هنگام نطق و نمایش فیلم مورد نظر تذکر می دادند!
ما نفهمیدیم بالاخره مشکل خود ساپورته؟!! تنگیشه؟!! حجابشه؟!! یا اینکه کلمه بیگانس؟؟؟ میخواین بگیم... ساق... تنگک... جوراب شلواری.... آقایون چی دوست دارن؟؟؟؟
آره دیگه!! اگه بجای ساپورت بگن جوراب شلواری پوشیدیم کلاسشون پایین میاد.
به نظر بنده واژه باید سلیس باشد در غیر اینصورت در جامعه مورد استفاده قرار نمیگیردواز طرفی واژه های ساخته شده مربوط به تکنولوزی هم مورد پذیرش مردم نیست واکثر مردم از واژه های اصلی بهره میگیرند
اخه همه مشكلات مملكت حل شده بود گير دادن به حجاب
کجای ساپورت تنگ و چسبان معنی میده!
از سایت تابناک خواهش میکنم که این نظر تصحیحی را بر گفتهای آقای بقایی به نظر خوانندگان برساند.
1- به کار بردن بعضی اصطلاحات به زبان بین المللی که در مراودات بین ممالک نیز بکار میرود به نزدیک شدن ارتباطات کمک میکند، مثلاً موبایل یا سل فون همان تلفن همراه میباشد که استفاده از عبارت اصلی که سازنده روی آن قرار داده است به ایجاد فهم راحت تر بین مردم بخصوص در زمینه های توریستی کمک میکند چون قطعاً یک خارجی در ایران و نمداند که تلفن همراه چیست و حتی یک ایرانی در خارج نمیتواند از عبارت تلفن همراه استفاده نماید، بنابراین ما به اختراعات بین المللی همان نامی را که سازنده اش بکار برده استفاده نماییم بهتر است چون اگر ما نیز وسیله یا هر دستگاهی را اختراع کردیم و نام ایرانی بر آن گذاشتیم در دنیا به همان نام خوانده خواهد شد.
2- در مورد ساپورت که فرمودند تنگ و چسبان نیز اشتباه است چون جوراب شلواری با فشردگی که در پاها ایجاد میکند به وریدها و جریان طبیعی خون در پاها کمک میکند که این کمک به رگهای خونی توسط جورابهای شلواری را به انگلیسی support یعنی کمک، نگهدارنده یا پشتیبان و یا تقویت میگویند پس یکی ازکارهای جورابهای فشرده شلواری تقویت رگها و جلوگیری از افتادگی عضلات پاها میباشد که در مبحث پزشکی میباشد و فقط به آن معنای چسبان و تنگ که ایشان گفتند خلاصه نمشود.
تنگ و چسبان يعني چي؟؟؟؟ چرا چرند مي گي؟ 20 سال پيش به اينه مي گفتند ساق-شلوار...منتها مدلش بيشتر شبيه جوراب شلواري بود حالا جنسش و اشكالش كمي فرق كرده...مجلسيون هم كه اينقدر نگرانند و حداد عادل بينشونه بايد بيشتر از كلمات فارسي استفاده كنند...از همه بدتر صدا و سيماشت كه كلا قاتل زبان فارسي است...وقتي مي گويد كشور مونگليا بجاي مغلستان...يا آروراي شمالي به جاي شفق قطبي....يا چرنديات ديگر....همچنين جمله بنديها از نظر نگارش و دستور زبان اشكال دارد و ثقيل است...وقتي جملات فيلمها جملاتي است كه عينا برگردان زبان انگليسي است و هيچ فارسي زبان كه هيچ هيچ ايراني اينگونه صحبت نمي كند چه كسي دارد به فرهنگ و هويت يك كشور حمله مي كند؟؟؟؟؟؟
پس چي بگن .بگن جوراب استرچ
ساپورت معنی تنگ و چسبان نمیده،محض اطلاع
نمایندهای مردم در مجلس . خطر بی ابی را بی خیال و ساپورت خانم خا را عشق است
نویسنده محترم،
کلا تحول در همه شوون اجتماعی ما کند است. مثلا در دنیا اینترنت با سرعت چنان موجود است. نسل چندم اینترنت موبایل هم مورد استفاده قرار می گیرد. اما در ایران ما هنوز مانده ایم که اینترنت خوب است یا بد است.
حالا چي بگيم به جاي ساپورت؟!
قبلا بهش می گفتن جوراب شلواری!
بجای کلمه ساپورت باید گفت "تنازک" یعنی تنگ و نازک.تابناک لطفا چاپ کن تا فرهنگستان لغت استفاده کنند.
برچسب منتخب
# ماه رمضان # عید نوروز # جهش تولید با مشارکت مردم # دعای روز هجدهم رمضان # شب قدر