سکوت آنکارا مقابل تکفیری‌ها، صدای مطبوعات ترکیه را هم درآورد

به گزارش «تابناک»، روزنامه «تودی زمان» امروز با انتشار مطلبی به انتقاد از سیاست‌های دولت آنکارا در قبال گروه تروریستی «داعش» پرداخته و می‌نویسد، در حالی که یک ائتلاف گسترده بین‌المللی علیه این گروه در حال شکل‌گیری است و در این چهارچوب، حتی احتمال همکاری ایران و آمریکا نیز به طور جدی وجود دارد، ترکیه همچنان از در پیش گرفتن موضعی آشکار در این زمینه خودداری می‌کند.

این روزنامه اشاره می‌کند، دولت ترکیه تاکنون از موضوع گروگان گرفته شدن ۴۹ شهروند خود از سوی داعش به عنوان بهانه‌ای برای سکوت در مقابل آن استفاده کرده است؛ اما هرچند بسیاری در داخل و خارج از ترکیه می‌دانند که سالم بازگرداندن گروگان‌ها، وظیفه اصلی دولت آنکاراست، ‌سیاست این دولت مبنی بر در پیش نگرفتن ‌هر گونه موضع در مقابل داعش نیز ‌توجیه‌ شدنی نیست. یکی از دلایل این عدم قابلیت توجیه، این است که در گذشته، مقامات ترکیه کمک‌های زیادی به گروه‌های افراط‌گرا کرده‌اند که از جمله می‌توان به کمک‌های ارائه شده به خود داعش در سوریه اشاره کرد.

در این زمینه، مقامات دولت ترکیه باید به پرسش‌های مهمی نیز پاسخ دهند؛ از جمله اینکه تررویست‌ها چگونه از مدت‌ها پیش از شهر «ریحانلی» به عنوان مرکز خرید اختصاصی خود استفاده می‌کنند؟ چرا تروریست‌های مجروح ‌در بیمارستان‌های ترکیه درمان می‌شوند؟ چرا فرستادن سلاح از ترکیه به سوریه و عراق اینقدر ساده انجام می‌گیرد؟ آیا ترکیه واقعاً به تروریست‌ها اجازه داده آزادانه به داخل و خارج از ترکیه رفت و آمد کرده و حتی در خاک این کشور آموزش ببینند؟

به هر حال، پنهان شدن در پشت موضوع گروگان‌ها، نمی‌تواند بیش از این کمکی به ترکیه بکند؛ زیرا ائتلاف بین‌المللی ضد داعش، می‌خواهد پیش از هرگونه کاری مطمئن شوند‌ که ترکیه هم در جبهه خودش قرار دارد. ساکت ماندن بیش از این توجیهی ندارد، به ویژه با توجه به اینکه گزارش‌هایی در مطبوعات آمریکایی و آلمانی منتشر می‌شود که مبنای آن‌ها، اطلاعات افشا شده از سرویس‌های اطلاعاتی این کشورهاست و نشان می‌دهد، اقدامات دولت ترکیه به شدت تحت نظر قرار دارد.

اگر دولت ترکیه بخواهد از روابط گذشته خود با داعش اعلام برائت کند، نمی‌تواند نسبت به اقدامات کنونی این گروه بی‌تفاوت و منفعل باشد. همین دو هفته پیش، احمد داوداوغلو، وزیر خارجه ترکیه، دولت‌های سوریه و عراق را در ظهور داعش مقصر دانست و مدعی شده ناکارآمدی این دولت‌ها، زمینه را برای شکل گیری گروه مذکور فراهم کرده است. اینجا، مسأله اصلی نه اشاره به ناکارآمدی دولت‌ها در دمشق و بغداد، بلکه این موضوع است که داوداوغلو از محکوم کردن بی‌قید و شرط گروهی که جنایاتی آشکار را علیه ایزدی‌ها، مسیحیان و شیعیان انجام می‌دهند، خودداری کرده است.

بی‌گمان داوداوغلو و دیگر دولتمردان ترکیه دریافته‌اند که لحظه اعتراف به حقیقت نزدیک است. وقتی جان کری، وزیر خارجه آمریکا می‌گوید که داعش «خرد خواهد شد» و چهره‌های سر‌شناس نظامی آمریکایی نیز از کاخ سفید می‌خواهند آن را «در هم شکسته و تکه‌هایش را نیز نابود کند»، باید مطمئن بود که باراک اوباما اجازه انجام حملات هوایی هدفدارتری را نیز خواهد داد و از ترکیه انتظار خواهد داشت در حمله علیه داعش نقش داشته باشد.

هم‌اکنون ایالات متحده بر ترکیه و قطر فشار وارد کرده و از آن‌ها می‌خواهد جریان ارسال منابع مالی و ستیزه‌جویان خارجی به سمت داعش را متوقف کنند؛ اما در این میان، با توجه به نزدیک‌تر بودن ترکیه از نظر جغرافیایی به میدان نبرد و همچنین عضویت این کشور در ناتو، درخواست‌ها از ترکیه بیشتر است که شامل کمک نظامی و ارائه اطلاعات می‌شود.

امیدوار بودن به اینکه مسائل به زودی حل و فصل شده و یا به گونه‌ای پاک می‌شوند، فایده‌ای ندارد. تصور اینکه کمک کردن پشت پرده و مخفیانه به ائتلاف ضد داعش، از چشم این گروه پنهان می‌ماند نیز توهمی بیش نیست. ایده‌آل این است که ترکیه با کمک دیگر کشور‌ها، ابتدا نسبت به بازگرداندن گروگان‌ها اقدام کرده و سپس خود را‌ کامل به مبارزه با داعش متعهد سازد. اگر دولت ترکیه نتواند چنین کاری را انجام دهد، باید گفت که نخستین بحران بزرگ برای دولت جدید این کشور، از هم اکنون پدیدار شده است.