پرواز
LH۸۳۵۰ بویینگ ۷۷۷ هـواپـیـمــایی لوفتهانزا با محمولهای که تاکنون در
جهان توسط یک شرکت هواپیمایی حمل نشده بود، در تهران به زمین نشست. این
برای نخستین بار بود که یک شرکت هواپیمایی این تعداد از محموله غیرمتعارف
را به مقصدکشوری حمل میکرد.
روزنامه
همشهری در گزارش ویژهای به پشت پرده ماجرای واردات اسب و اصلاحنژاد اسب
ایرانی پرداخته است: متن این گزارش به شرح زیر است: در ایران و آلمان اما
دو تبلیغات متناقض درباره بار پرواز۷۷۷ صورت گرفت. لوفتهانزا که برای
نخستین بار هواپیمایی را برای حملونقل اسب به کار برده بود، در مطبوعات
این کشور و اروپا در مورد این اتفاق بزرگ سخن گفت؛ اما در ایران این بار از
این محموله عجیب و غریب به عنوان نشانهای از تجملگرایی جدید یاد شد.
سابقه
ورود اسب به ایران در بعد از انقلاب به سال ۷۰ برمیگردد که اسبهای
کورسی، پرشی با مشکلاتی در اصلاح نژادشان مواجه شده بود؛ بنابراین ۴۵رأس
اسب توسط اداره سوارکاری سابق وارد کشور شد. این امر به این دلیل بود که
اسبهای به اصطلاح سیلمی (کششی) در ایران محدود بود یا اینکه از نظر ژنتیک
مشکلاتی در کیفیت اسب ترکمن ایرانی به وجود آورد. امروزه اثرات این مشکل
بزرگ در اصلاحنژاد اسب ایرانی با اسبی به نام «دخون» در اثر اختلالات
ژنتیکی به وجود آورده که کیفیت اسب اصیل ترکمن را با تردیدهایی روبهرو
ساخته است.
در
این میانه اما آنچه در اصلاحنژاد اسب در ایران تأثیرگذار است، وجود
اسبهای سیلمی از نظر کیفیت است. یک منبع آگاه درخصوص اسبهایی که با پرواز
لوفتهانزا به تهران آورده شدهاند به همشهری گفت: «این اسبها ۶۵رأس
شامل۲۰رأس اسب عرب، ۳رأس اسب کورس و بقیهنژاد سیلمی و پرشی هستند که برای
اولین بار در سیستم حملو نقل یکجا وارد کشور شدهاند».
سالهاست
اسب ایرانی از ترکیه و با ماشینهای مخصوص اسب از کشورهایی نظیر آلمان
وارد کشور میشود؛ اما پس از اینکه ایران از ورود گاوهای زنده ترکیه که به
کشورهای آسیای میانه از طریق ایران، صادر میشد جلوگیری کرد، ترکها نیز در
واکنشی از ورود اسبهای وارداتی ایرانیها از ترکیه جلوگیری کردهاند».
گفته
میشود، بالا رفتن هزینههای اسبهای ایرانی در آلمان که روزی ۲۰یورو
بوده، باعث شده آنها را یکجا از راه هوایی به کشور وارد کنند.
مأموریت اصلاح نژادحمید
رادان کارشناس اسب و عضو کمیته تبارشناسی فدراسیون اسب سواری ایران
میگوید: «اسب ریشه در فرهنگ و تمدن ایرانی دارد اما ما برای اصلاحنژاد
اسب در ایران با مشکلاتی مواجه بودیم که ضروری است اسبهای سیلمی (کششی)
اصیلی وارد کشور شوند و به اصلاحنژاد اسب در ایران کمک کنند».
این
کارشناس ارشد اصلاح اسب در ایران با اشاره به فاکتور مهم اصلاحنژاد اسب
کورسی (مسابقه سرعت) در ایران میگوید: «۴ فاکتور مهم در اصلاحنژاد وجود
دارد اول اسب باید دونده باشد. یعنی در رنکینگ جهانی بالا باشد. در ایران
باید ۱۰۰به بالا باشد. دوم شجرهنامه است؛ یعنی پدر و مادرش از اسبهای
اصیل و با کیفیت جهانی باشد. سوم آناتومی بدن اسب است که در اسب سیلمی
بسیار مهم است. چهارم اما تولیدات حاصل از این اسب سیلمی است. یعنی همانند
شجرهاش کیفیت مناسبی داشته باشد».
وضعیت ایران چگونه است؟ این را
رادان که خود از نزدیک با تحولات اصلاحنژاد در ایران آشناست میگوید:
«ایران در حال یک جهش است. اسبهای خوب سیلمی که هم خودشان و هم از شجره
خوبی برخوردار هستند، وارد کشور شدهاند و تولیدات خوبی را به جای
گذاشتهاند. در این میان اما یکی دیگر از مشکلات اسب ایران مادیان است. با
توجه به اختلالات نژادی که در سالهای گذشته با ایجاد اسب دخون پدید آمده،
در شرایط کنونی در حال گذار از مرحله نوسازی ساختار اسب کورسی در ایران
هستیم.»
وی
افزود، هماکنون کمیته تبارشناسی فدراسیون، مشغول برنامهریزی مفصلی
برای شناسایی تبار اسبهای ایرانی و بررسی کیفیت اسبهای ایرانی که متشکل
از اسب کرد، اسب ترکمن و یا اسب عرب هستند، است».
این کارشناس
ارشد اسب در ایران، ثبات مدیریتی که در فدراسیون اسب سواری به وجود آمده
را عامل کارسازی در برنامه ریزی دقیق و منجسم برای احیای اسب در کشور
میداند و میگوید: «خوشبختانه آقای دکتر خلیلی رئیس فدراسیون خود سالها
در زمینه اسب فعال بودهاند و پژوهشهای نویی در این زمینه انجام دادهاند،
فکر خوبی دارند و از بخش خصوصی که قسمت عمده فعالیتهای اسبی کشور را در
دست دارد، حمایت میکنند».
معروفترین اسبهایی که در ایران هستنداصلاح
اسب ساختار پیچیده دارد. اسب سیلمی (کششی) مهمترین بخش اصلاح اسب است. در
ایران اما بیش از ده اسب اصیل ـ هم از نظر پیشینه و اصالت و البته امتیاز
جهانی ـ وجود دارد؛ یکی از آنها، اسب «سامردولدرمز» پسر یکی از بهترین
سیلمیهای جهان یعنی ستریت کرای که معروف به اسب میلیونر است. این اسب با
شش مقام قهرمانی، دو نایب قهرمانی و سه سومی تنها اسب میلیونر در ایران
است و در اصلاحنژاد اسب ایرانی بسیار مؤثر بوده است.
جدا از این
گزارش اما یکی دیگر از اسبهای معروفی که در ایران به عنوان اسب سیلمی
مشغول به فعالیت است، اسب القاسی (در زبان عربی به معنای بیرحم)
پرامتیازترین اسب سرعتی وارد شده به ایران با ریتینگ ۱۲۰، قهرمان
مسافتهای کوتاه (۱۲۰۰ متر) در میادین انگلیس، ایرلند و دبی است. القاسی
برترین اسب از سیلمی اسب الندیم آمریکایی میباشد و پدر الندیم، Danzing
یکی از معروفترین سیلمیهای دنیاست. این اسب دارای پرونده بسیار درخشان
بوده که از جمله میتوان به کسب مقام قهرمانی در گروه ۳، دو مقام نایب
قهرمانی در گروه ۲، دو مقام نایب قهرمانی در گروه ۳، یک مقام نایب قهرمانی
در لیستد، یک مقام سومی در گروه ۲ و یک مقام سومی در لیستد و... نام برد .
یکی
دیگر از اسبهایی که میتوانند آینده اسب سواری ایران را در رشته کورس
تضمین کند، اسب معروف دیگری است به نام سیتی لیدر، متولد سال ۲۰۰۵ در مزرعه
سویتنهام ایرلند. ریشه خانوادگی این اسب بسیار پرافتخار است. پدر از
معروفترین سیلمیهای جهان در ژاپن میباشد.
این اسب از نظر میزان
جایزه با حدود ۲۸۴۰۰۰ پوند انگلیس تقریبا معادل یک میلیارد و پانصد میلیون
تومان، برترین کرهٔ اوست و از نظر ریتینگ دومین کره برترFasliyevاست. این
اسبها در شرایط کنونی در ایران است و از او اسبهای با فاکتورهای متناسب
یک اسب اصیل متولد میشوند.
گویا ضرورت توجه به اصلاح نژادی اسب
در ایران با توجه به پیشینه مهم اسب و مسابقاتی که گاه تا ۵۰ هزار تن در
گنبد حضور پیدا میکنند یک ضرورت است؛ افزون بر اینکه برای اولین بار بعد
از انقلاب اسب از ایران برای حضور در مسابقات آسیایی اینچوئن خارج میشود
که این خود حکایتی مستقل میطلبد.