کدام نمایندگان کنگره آمریکا خواهان تجزیه عراق هستند؟
از چند هفته پیش و همزمان با اوج گیری بحران سیاسی و امنیتی در عراق، بسیاری از تحلیلگران جهانی به این نکته اشاره شد که تداوم و تطویل چنین بحرانی بدون مداخلات جدی بین المللی ممکن نمی‌شد. در همین زمینه، شماری از نمایندگان کنگره آمریکا، به طور روزافزونی ضمن دامن زدن به فضای موجود، بر ادعای ضرورت تجزیه عراق تأکید می‌کنند.
از چند هفته پیش و همزمان با اوج گیری بحران سیاسی و امنیتی در عراق، بسیاری از تحلیلگران جهانی به این نکته اشاره شد که تداوم و تطویل چنین بحرانی بدون مداخلات جدی بین المللی ممکن نمی‌شد. در همین زمینه، شماری از نمایندگان کنگره آمریکا، به طور روزافزونی ضمن دامن زدن به فضای موجود، بر ادعای ضرورت تجزیه عراق تأکید می‌کنند.در این زمینه، برخی نمایندگان کنگره با حمایت از ادعاهای برخی مقامات اقلیم خودمختار کردستان عراق، مدعی هستند زمان برای حمایت از خودمختاری بیشتر و یا حتی استقلال این اقلیم مناسب است. این عده، موفقیت شبه نظامیان «پیشمرگه» کرد در عقب راندن تروریست‌ها تکفیری را نشانه‌ای در این زمینه می‌دانند.
«جری کانلی»، عضو دموکرات مجلس نمایندگان آمریکا در یکی از جلسات کمیته روابط خارجی این مجلس، در این زمینه اظهار داشته: «شاید پس از دوازده سال تلاش برای ایجاد یک دولت قوی، مرکزی کارآمد و مستقر در بغداد که بر همه کشور کنترل داشته باشد، لازم است که ما اکنون این ایده را رها کنیم».
«الیوت انجل»، از دیگر اعضای این کمیته نیز مدعی شده دولت مرکزی عراق، به واسطه تأکید بر تداوم برقراری اقتدار مرکزی، کرد‌ها را به «گروگان» گرفته است. وی با اشاره به اینکه آمریکا همواره از کرد‌ها خواسته تا برای حفظ یکپارچگی عراق، پیوستگی خود را با دولت مرکزی این کشور حفظ کنند، مدعی شده چنین رویکردی منصفانه نیست.
این ایده از سوی نمایندگان جمهوری خواه نیز مطرح شده است. دانا رورابچر در این زمینه اظهار داشته: «تا جایی که به من مربوط است، ایالات متحده نباید بنا بر آن چیزی که صد سال پیش امپراتوری بریتانیا تعیین کرده، گزینه‌هایی را که ما می‌توانیم داشته باشیم، محدود کند»؛ بنابراین، وی ابراز امیدواری کرده که ایده استقلال کردستان عراق محقق شود.
«پل کوک»، دیگر نماینده جمهوری خواه نیز حمایت خود را از این موضوع اعلام کرده است.
بیان این گونه مواضع، سبب شده بار دیگر ایده‌هایی مانند آنچه در سال ۲۰۰۶ از سوی جو بایدن، سناتور آمریکایی و لسلی گلب، کارشناس سیاست خارجی در قالب مقاله‌ای در «نیویورک تایمز» ارائه شد، مورد توجه قرار گیرد. در آن زمان، این دو ایده تقسیم عراق به سه منطقه خودمختار بزرگ، در کار یک دولت مرکزی معتبر در بغداد را مطرح کرده بودند.
بر پایه این ایده، سه منطقه کردنشین، سنی نشین و شیعه نشین تشکیل می‌شد که هر یک از آن‌ها، مسئول قوانین داخلی، امور اجرایی و امنیت داخلی خود بودند و وظیفه دولت مرکزی نیز پاسداری از مرز‌ها، روابط خارجی و تخصیص درآمدهای نفتی بود.
با این حال، این طرح و ایده‌های مشابه مطرح از سوی نمایندگان کنگره، مورد پذیرشبسیاری از رهبران کنگره نیست؛ برای نمونه، اد رویس، رئیس کمیته روابط خارجی مجلس نمایندگان، مسئولیت شرایط بحرانی کنونی را به گردن دولت کنونی عراق انداخته و گفته، با تشکیل یک دولت وحدت ملی، همچنان می‌توان سنی‌ها، شیعیان و کرد‌ها را زیر چتر یک دولت واحد نگاه داشت.
از سوی دیگر، نمایندگان وزارت خارجه و وزارت دفاع آمریکا که در جلسات کنگره در این زمینه بوده‌اند نیز تأکید کرده‌اند که اکنون دولت اوباما، به هیچ وجه از ایده استقلال کردستان استقبال نمی‌کند.
«الیسا استوکلین»، از مقامات وزارت دفاع آمریکا خطرات چنین امری برای مناطق پیرامونی و کشورهای همسایه و همچنین تأثیر آن بر کارآمدی مؤثر دولت مرکزی را از مهم‌ترین خطرات آن دانسته است.
«برت مک گرک»، نماینده وزارت خارجه آمریکا نیز گفته، در صورتی که دولت آمریکا از ایده تجزیه عراق حمایت کرده و به یک عراق یکپارچه پشت کند، به معنای آن است که همه کسانی راکه در انتخابات اخیر پارلمانی در عراق شرکت کرده‌اند،نادیده گرفته است.
وی در این زمینه گفته است: «به تازگی در عراق یک انتخابات برگزار شد و چهارده میلیون تن در آن شرکت کردند که به معنای مشارکت ۶۲ درصدی است. این میزان، از بسیاری از انتخابات‌ها در سراسر جهان بیشتر بوده و نشانگر تمایلات دموکراتیک مردم عراق است؛ بنابراین، ما نمی‌توانیم آن را نادیده بگیریم».
«لوکمن فِیلی»، سفیر واشنگتن در عراق نیز پس از این جلسه ضمن اشاره به سخنان مک گرک و حمایت از این سخنان تأکید کرد، هیچ نشانه‌ای وجود ندارد که با وجود افزایش فشار‌ها برای کناره گیری دولت فعلی عراق، دولت اوباما از حمایت خود از یک عراق یکپارچه دست برداشته باشد.
به هر حال، مجموعه موضع گیری‌های مطرح در این زمینه، حکایت از آن دارد که با تداوم مسائل موجود در عراق، بار دیگر شماری از سیاستمداران تندرو در آمریکا ـ و البته برخی دیگر از کشورهای غربی ـ به فکر بهره برداری از اوضاع به سود خود افتاده‌اند. در این شرایط، باید دید ادعای دولت اوباما در حمایت از یکپارچگی عراق تا چه میزان واقعی است و تا چه هنگامی دوام خواهد داشت.
