کاهش پرانتزهای توافق‌نامه، کنگره آمریکا در پی به درازا کشیدن مذاکرات

دهمین روز از ششمین دور مذاکرات ایران و شش کشور جهان به میزبانی وین بر سر برنامه هسته‌ای کشورمان، در شرایطی با نشست معاونین محمدجوادظریف و کا‌ترین اشتون آغاز شد که حضور وزرای خارجه ۵+۱ به استثنای لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه و وزیر امور خارجه چین قطعی به نظر می‌رسد.

به گزارش «تابناک»، مذاکرات با هدف دستیابی به راهکاری جامع برای رفع چالش‌های پیش آمده بر سر برنامه هسته‌ای ایران، در حالی از اسفندماه سال گذشته در وین از سر گرفته شد که اکنون پس گذشت پنج دور از این گفت‌وگو‌ها، طرفین در دور ششم، مذاکرات تخصصی و بسیار پیچیده را در طولانی‌ترین دور این مذاکرات پشت سر می‌گذارند و با دستور کار نگارش توافق‌نامه و بحث و گفت‌و‌گو برای رسیدن به راه‌حلی همه‌جانبه‌نگر برای نقاط مورد اختلاف، مذاکرات استمرار یافته است.

در این دور از مذاکرات، که از روز چهارشنبه یازدهم تیر ماه آغاز شد، افزون بر وندی شرمن، قرار است معاون وزیر خارجه آمریکا، ویلیام برنز قائم مقام وزیر خارجه این کشور نیز ‌باشد. «سایمون گس»، مدیرکل سیاسی وزارت خارجه انگلستان و سفیر پیشین انگلیس در ایران، عهده‌دار ریاست نمایندگی این کشور در گروه ۱+ ۵ است. «نیکلا دو ریویر» مدیرکل سیاسی وزارت امور خارجه فرانسه، به تازگی در پی رفتن «ژاک اودیبر» به کاخ الیزه، عهده‌دار ریاست تیم فرانسه در گروه ۱+ ۵ شده است.

هانس دیتر لوکاس، نماینده آلمان در گروه ۱+ ۵ نیز از سال ۲۰۱۰ تاکنون نماینده آلمان در کمیته سیاسی و امنیتی اتحادیه اروپا و نیز نماینده دائمی آلمان در بروکسل بوده است. سرگئی ریابکوف، معاون وزیر خارجه روسیه، نمایندگی کشورش را در گروه ۱+ ۵ و وانگ چون، مدیرکل سیاسی وزارت خارجه چین نیز نمایندگی این کشور در گروه ۱+ ۵ را عهده‌دار است.

علاوه بر محمدجواد ظریف، وزیر امور خاجه کشورمان، سیدعباس عراقچی معاون امور حقوقی و بین‌المللی، مجید تخت‌روانچی معاون اروپا و آمریکا و حمید بعیدی‌نژاد مدیرکل سیاسی و بین‌المللی وزارت خارجه، داو‌د محمدنیا مشاور وزیر خارجه، محمد امیری مدیر کل امور پادمان‌های سازمان انرژی اتمی و پژمان رحیمیان مدیر کل حوزه ریاست سازمان انرژی اتمی، اعضای تیم مذاکره کننده هسته‌ای ایران را تشکیل می‌دهند و یک تیم از مشاوران حقوقی از جمله امیرحسین زمانی‌نیا و جمشید ممتاز نیز تیم مذاکره کننده ایرانی را همراهی می‌کنند.

در سومین روز مذاکرات و پس از نشست‌های متعدد دو و چندجانبه، عباس عراقچی و هلگا اشمیت، معاونین ظریف و اشتون، وارد نگارش متن توافق نهایی یا‌‌‌‌ همان «برنامه جامع اقدام مشترک / Joint comprehensive plan of action» شدند؛ روندی که در روز سوم‌، هفت ساعت و نیم ‌تا واپسین ساعات روز جمعه ادامه داشت و تقریباً بخش عمده روز چهارم نیز متمرکز بر آن بود و هم اکنون در روز پنجم نیز در حال پیگیری است.

ناظران برقراری نشست‌های نگارش و استمرار این را دلیلی بر پیشبرد مذاکرات می‌دانند؛ اما در مقابل موارد قرار گرفته در پرانتز ـ که ظاهراً چشمگیر است ـ گواه اختلافات متعددی است که کار را برای رسیدن به توافق نهایی دشوار می‌کند و در این شرایط طرف غربی باید تصمیم‌ دشواری بگیرد و در قبال انعطاف عمل طرف ایرانی، از برخی خواسته‌های غیرمنطقی‌اش بگذرد.

در روز پنجم مذاکرات، طرفین مذاکره در حال مشورت داخلی بودند و عصر روز پنجم، هلگا اشمیت و عباس عراقچی با هم گفت‌و‌گویی دو ساعت و نیمه ‌داشتند. در روز ششم مذاکرات، نشست‌های کار‌شناسی در سایه دیدار محمدجواد ظریف و کا‌ترین اشتون برگزار ‌و روز هفتم نیز عراقچی و اشمیت برای نگارش ادامه توافق نامه رایزنی کردند و ظریف و اشتون نیز دیدارهایی داشتند.

در این میان، بیانات مقام معظم رهبری درباره نیاز برنامه هسته‌ای ایران و تأثیر اعلام این سیاست‌ها در روند مذاکرات با ۵+۱ از مسائلی است که گویا از امروز و در روند مذاکرات ارزیابی کرد.

حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، مسأله بسیار مهم ظرفیت غنی‌سازی را یکی از موارد اختلافی با طرف مقابل خواندند و افزودند: هدف آن‌ها این است که در موضوع ظرفیت غنی‌‌‌سازی، جمهوری اسلامی ایران را به ۱۰ هزار سو راضی کنند؛ البته نخست از ۵۰۰ سو و ۱۰۰۰ سو شروع کردند، که «۱۰ هزار سو محصول حدود ۱۰ هزار سانتریفیوژ از نوع قدیمی است که داشتیم و داریم»، در حالی که به گفته مسئولان مربوط، نیاز قطعی کشور، ۱۹۰ هزار سو است.

حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در بخشی دیگر از سخنانشان تأکید کردند: البته ما به تیم مذاکره کننده کشورمان اعتماد داریم و مطمئنیم ‌آن‌ها به دست‌اندازی به حقوق کشور و ملت و کرامت ملت ایران، راضی نخواهند شد و اجازه چنین کاری را نیز نخواهند داد.

ایشان مسأله تحقیق و توسعه در موضوع هسته‌ای را یکی دیگر از مواردی دانستند که باید قطعاً در مذاکرات رعایت شود و افزودند: یکی دیگر از موارد مهم که طرف مقابل، تکیه و حساسیت زیادی دارد، حفظ تشکیلاتی است که تخریب آن‌ها برای دشمن امکان‌پذیر نیست. آن‌ها درباره تأسیسات فردو می‌گویند، چون این تأسیسات قابل دسترسی و ضربه زدن نیست، بنابراین باید تعطیل شود که این سخن، خنده‌آور است!

در پایان روز هفتم مذاکرات، محمدجوادظریف از توافق طرفین بر سر ۵۰ درصد متن توافق جامع سخن به میان آورد و حتی برخی منابع غربی امروز صبح از توافق بر سر ۱۰۰ درصد کلیات متن توافق نامه نهایی و مذاکرات درباره جزئیات مورد اختلاف خبر دادند.

در روز هشتم سفر وزرای امور خارجه شش کشور طرف مذاکره با ایران به وین قطعی شده و در روز هشتم مشخص شد که جان کری به همراه وزرای خارجه پنج کشور دیگر برای مذاکره راهی وین می‌شود.

در روز نهم مذاکرات همزمان با نگارش برخی جزئیات پیش‌نویس توافق‌نامه نهایی و برگزاری نشست‌های دو و چند جانبه میان ایران، آمریکا، اتحادیه اروپا و آلمان، جزئیات دقیق‌تری از انگیزه حضور وزرای امورخارجه ۱+ ۵ اعلام کردند.

بنابراین، مشخص شد در این حضور متن توافق‌نامه قطعیت نخواهد یافت و به واسطه پیشرفت نسبی مذاکرات به رغم برخی اختلافات، قرار است مذاکرات در سطح بالاتری پی گرفته شود و در ‌‌نهایت اگر نیاز به تصمیم حتی در سطح بالاتری بود، وزرای خارجه به پایتخت‌هایشان بازگردند و در صورت دستیابی به نقطه‌نظرات نزدیک به هم، دوباره در واپسین روزهای ‌مانده تا بیستم جولای راهی وین شوند.

۲:‌۲۰ بامداد شنبه ـ خبرنگار پایگاه خبری المانیتور که در وین، شهر میزبان مذاکرات هسته‌ای ایران و ۱+ ۵ حضور دارد از قول برخی منابع آمریکایی مدعی شده، تیم ایرانی درباره رآکتور تحقیقاتی در حال تکمیل اراک، سایت فوردو، ذخائر اورانیوم ۳.‌۵ درصدی و جنبه‌های نظامی احتمالی برنامه هسته‌ای این کشور انعطاف‌پذیری نشان داده است.

یکی از منابع مورد استناد المانیتور، یک کار‌شناس مسائل هسته‌ای در واشنگتن بوده که دولت اوباما این هفته وی را در جریان روند این مذاکرات قرار داده است.
 
۱:‌۰۵ بامداد شنبه ـ خبرگزاری انگلیسی رویترز از قول برخی از قانونگذاران و دستیاران کنگره می‌نویسد، این نهاد آمریکایی در ‌‌نهایت از تمدید موعد مذاکرات درباره برنامه هسته‌ای ایران حمایت می‌کند و این اقدام را به ‌رغم خواسته برخی از جمهوری‌خواهان و دموکرات‌ها انجام خواهد داد که می‌گویند مذاکرت بایستی‌‌ رها شوند و به تحریم‌های سختگیرانه علیه ایران روی آورد.

نمایندگان کنگره آمریکا بیم آن دارند که مذاکره‌کنندگان آمریکا به خاطر ولعی که برای توافق هسته‌ای با ایران و اعلام پیروزی در سیاست خارجی دارند، امتیازات زیادی به تهران واگذار کنند، اما دموکرات‌های بلندپایه مجلس سنا گفته‌اند از طرح تمدید موعد مذاکرات به فراسوی موعد ییستم جولای یا ۲۹ تیرماه موافق هستند. از آنجا که نمایندگان این حزب در سنا غالب هستند، آن‌ها می‌توانند مانع تصویب هر لایحه‌ای شوند که مطابق میلشان نیست.

۰۰:‌۲۰ بامداد شنبه ـ فرانسه روز جمعه به ‌رغم تأکید دوباره بر مواضع متحد کشورهای گروه ۱+ ۵ در مذاکرات هسته‌ای با ایران در وین، شهر میزبان این مذاکرات از پیشنهادات متفاوت به کشور روسیه برای حل اختلاف با این کشور خبر داد. رومان نودال، سخنگوی وزارت خارجه فرانسه روز جمعه گفت: کشورهای گروه ۱+ ۵ در یک هدف متحد هستند: دستیابی به توافقی معتبر، کامل و پایدار که تضمین می‌کند ایران به دنبال دستیابی به سلاح‌های اتمی نخواهد بود.

وی این اظهارات را در حالی مطرح کرد که پیشتر گزارش‌هایی درباره برخی اختلافات روسیه با سایر کشورهای گروه ۱+ ۵ منتشر شده بود. مایکلمان، سخنگوی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا هم چندی پیش بر مواضع متحد این کشور‌ها برای حل و فصل پرونده هسته‌ای ایران تأکید کرده بود.
 
وی درباره اینکه چه اختلافاتی در مذاکرات وجود دارند اظهارنظر نکرد، اما گفت که در روزهای گذشته نمایندگان گروه ۱+ ۵ پیشنهادهای متفاوتی به برخی از کشورهای این گروه و همکاران روسی خود داده‌اند.

۲۳:‌۱۱ ـ سخنگوی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، جلسه امروز «عباس عراقچی» معاون حقوقی وزیر امور خارجه کشورمان و «خانم هلگا» اشمیت، معاون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا پایان یافت.

۲۲:‌۴۵ ـ جاشوا ارنست، سخنگوی کاخ سفید درباره گفت‌وگوهای هسته‌ای ایران در وین اعلام کرد اختلافات اساسی با ایران باقی مانده است؛ اما در حال حل کردن آن‌ها هستیم.

۲۲:‌۲۱ ـ نشست سید عباس عراقچی و مجید تخت‌روانچی، معاونان وزیر امور خارجه ایران و هلگا اشمیت، معاون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا برای ادامه نگارش توافق جامع هسته‌ای از سر گرفته شد.

۲۱:‌۰۹ ـ نشست معاونان و کار‌شناسان ایران و ۱+ ۵ که از ساعت ۱۵ و ۳۰ دقیقه بعد از ظهر جمعه در هتل کوبورگ با دستور کار رایزنی برای نگارش متن پیش‌نویس توافق مشترک جامع برگزار شد، لحظاتی پیش پایان یافت.

۱۹:‌۳۰ ـ بیش از بیست تن از مأموران امنیتی آمریکا در آستانه سفر جان کری به اتریش چندین ساعت در دو روز گذشته مرکز رسانه‌ای مذاکرات وین ۶ را به لحاظ حفاظتی بررسی کردند. این مأموران در حالی که یکی از کارمندان وزارت خارجه اتریش آن‌ها را همراهی می‌کرد از یکایک سالن‌های مرکز رسانه‌ای اتریش (آستریا سنتر) اعم از سالن اصلی و سالن‌ها و اتاق‌های جنبی بازدید و آن را بررسی کردند.

۱۹:‌۰۵ ـ برخی منابع خبری گزارش دادند، هیأت‌های مذاکره کننده ایران و کشورهای ۱+ ۵ می‌خواهند از همه فرصت‌های باقی مانده برای رفع اختلاف‌ها و دستیابی به متن مشترک توافق نهایی بهره ببرند. تا این زمان از تعداد پرانتزهای متن پیش‌نویس توافق نهایی کاسته شده و مذاکرات برای پاک کردن سایر پرانتز‌ها ادامه دارد.

۱۸:‌۳۵ ـ رویترز گزارش داد، ایران گام‌های مقدماتی را برای راه‌اندازی تأسیسات تبدیل اورانیوم برداشته است. این تأسیسات بر پایه تعهدات ایران در توافقنامه موقت ژنو ساخته می‌شوند.

در حالی که مذاکرات هسته‌ای ایران و گروه ۱+ ۵ در وین ادامه دارد، این گام نشان می‌دهد که ایران به یکی دیگر از تعهدات خود بر پایه برنامه اقدام مشترک [توافق‌نامه موقت هسته‌ای] پایبند است.

۱۷:‌۳۴ ـ رایزنی‌های عباس عراقچی و مجید تخت روانچی معاونان وزیر امور خارجه ایران و هلگا اشمیت، معاون کا‌ترین اشتون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا برای نگارش پیش‌نویس توافقنامه جامع هسته‌ای که صبح ‌سه ساعت به منظور تدوین ادامه متن پیش‌نویس توافقنامه جامع در جریان بود، دقایقی پیش در سطح معاونان ظریف و اشتون و کار‌شناسان از سر گرفته شد.

۱۷:‌۲۰ ـ خبرگزاری آمریکایی بلومبرگ در گزارشی نوشته، «جان کری»، وزیر خارجه آمریکا باید با وسیع‌تر کردن پیشنهادها به ایران تلاش کند قفل مذاکرات هسته‌ای ایران و ۱+ ۵ را بشکند.

علی واعظ، از تحلیلگران ارشد گروه بین‌المللی بحران به این خبرگزاری آمریکایی گفت: «در صورتی که قرار است کری کمکی به بیرون آمدن از این بن‌بست کند، باید به جای تلاش برای کاستن از شکاف‌های ‌حل‌ناشدنی بر سر ظرفیت غنی‌سازی ایران، گزینه‌هایش را افزایش دهد. هر دو طرف می‌دانند که اعلام شکست هزینه‌هایی واقعی در پی دارد‌».

۱۷:‌۱۵ ـ قرار است تا ساعتی دیگر این مذاکرات ‌‌همزمان در دو سطح معاونان وزیران خارجه و کار‌شناسی در هتل کوبورگ ادامه یابد.

۱۶:‌۵۵ ـ مایکلمان، سخنگوی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا گفت: تلاش ما این است که فاصله نظر‌ها را از یکدیگر کم کنیم و همان طور که می‌دانید امروز یازدهم ژوئیه است و ما تا بیستم این ماه برای این کار وقت داریم.

مان در مورد حضور وزرای خارجه در وین گفت: همان گونه که پیشتر کا‌ترین اشتون در این باره فکر کرده بود، تصمیم گرفت از وزرای خارجه‌ای که می‌توانند این آخر هفته به شهر وین بیایند، درخواست کند تا برای بررسی آنچه تا کنون در مذاکرات انجام شده، این سفر را انجام دهند. تا اینجای کار نمی‌دانیم ‌کدام یک از وزرای شش کشور می‌توانند به وین بیایند اما مطمئنا آنهایی که نمی‌توانند بیایند در جریان امور قرار خواهند گرفت. برنامه این است که آن‌ها به وین بیایند تا با یکدیگر گفت‌وگو کنند و در صورت تمایل گفتگوهایی با آقای ظریف داشته باشند.

وی حضور وزرای خارجه در وین را بسیار مفید خواند و در مورد پیشرفت در نگارش متن توافق هسته‌ای گفت: همان طور که می‌دانید، کار تدوین پیش‌نویس از ماه ژوئن آغاز شده و ما الان اواسط ژوییه هستیم، الان هم بیش از یک هفته از این دور گذشته و کار فشرده برای تدوین ادامه دارد. مطمئنا پیش‌نویسی وجود دارد اما در این مرحله از مذاکرات مسلم است که پرانتز‌ها و جاهای خالی‌ در متن وجود دارد و تلاش ما این است که فاصله نظر‌ها را از یکدیگر کم کنیم و همانطور که می‌دانید امروز یازدهم ژوئیه است و ما تا بیستم این ماه برای این کار وقت داریم و مصمم به سوی آن پیش می‌رویم.

۱۶:‌۴۶ ـ جلسه ظهر جمعه مجید تخت روانچی و عباس عراقچی معاونان وزیر امور خارجه ایران با هلگا اشمید و استفان کلمنت، دقایقی پیش پایان یافت. این جلسه با هدف دستیابی به نقاط مشترک برای متن توافق جامع و در استانه سفر وزیران خارجه آمریکا و سه کشور اروپایی برگزار شد.

۱۵:‌۰۰ ـ روزنامه دست راستی واشنگتن پست نوشت: غنی‌سازی اورانیوم اصلی‌ترین موضوع مورد اختلاف در مذاکرات هسته‌ای ایران است که هم اکنون در وین پایتخت اتریش در حال برگزاری است. آمریکا و هم‌پیمانان غربی‌اش در این مذاکرات از ایران می‌خواهند تا تعداد و خروجی سانتریفیوژ‌هایش را کاهش دهد که در نتیجه زمان آنچه که آن‌ها گریز هسته‌ای ایران برای ساخت یک بمب هسته‌ای می‌خوانند افزایش یابد. ایران می‌گوید که می‌تواند توسعه ظرفیت غنی سازی‌اش را به مدت چند سال به تأخیر بیندازد؛ اما ‌قطعا نیازمند تأمین سوخت جایگزین برای راکتور نیروگاه برق هسته‌ای بوشهر است مذاکره کنندگان ایرانی می‌گویند به دلیل هزینه‌هایی که برای دستیابی به چنین سوختی پرداخته‌اند شامل تحریم‌ها و ترور دانشمندان هسته‌ایشان نمی‌توانند به روسیه برای ادامه تأمین این سوخت یا توقف ظرفیت سانتریفیوژهای ایران اعتماد کنند.

واشنگتن پست در جمع‌بندی این مقاله طولانی ادعا کرده است: شاید زمان اجازه دستیابی به توافق در خصوص این مسأله و دیگر موضوعات تا ضرب الاجل بیستم ژوئیه را ندهد اما اگر ایران، ‌ آمریکا و دیگر کشور‌ها بر سر تأمین سوخت مورد نیاز بوشهر از جایی دیگر (به جز روسیه) توافق و برنامه غنی‌سازی ایران را بر تحقیق و توسعه متمرکز کنند، به نفع همگان خواهد بود.

۱۴:‌۳۷ ـ خبرگزاری فرانسه گزارش داد، باراک اوباما در تماس تلفنی با نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی گفت که آمریکا توافقی را که تضمین نکند برنامه هسته‌ای ایران کاملا اهداف صلح‌آمیز را دنبال می‌کند نخواهد پذیرفت.

آن‌ها همچنین در این گفت‌وگو تلفنی در مورد حملات نظامی اسرائیل علیه نوار غزه و جنگ میان اسرائیل و گروه حماس گفت‌و‌گو کردند. اوباما در صحبت‌های خود از طرف‌های درگیر خواست تا به تشدید این درگیری دامن نزنند.
 
۱۴:‌۱۵ ـ ماری هارف، سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا در صفحه تویی‌تر خود نوشت: جان کری برای دیدار و رایزنی با کا‌ترین اشتون رئیس سیاست خارجی اتحادیه اروپا و دیگر وزرای امور خارجه ۱+ ۵ به وین که هم اکنون میزبان مذاکرات هسته‌ای ایران است سفر خواهد کرد. جان کری این مسأله که آیا می‌تواند پیشرفتی در مورد موضوعات مورد اختلاف، پیشرفتی حاصل شود را بررسی می‌کند. کری همچنین تمایل ایران برای گرفتن تصمیمات سخت را ارزیابی خواهد کرد. جان کری سپس پیشنهادهایی را درباره گام‌های بعدی این مذاکرات به باراک اوباما ارائه خواهد داد.

۱۴:‌۱۰ ـ آریانا طباطبائی، کار‌شناس مرکز بلفر دانشگاه هاروارد، طی مقاله‌ای در روزنامه آمریکایی بوستون‌گلوب به تشریح پنج ادعای دروغین کشورهای غربی علیه برنامه هسته‌ای کشورمان پرداخته است.

وی می‌نویسد: با نزدیک شدن به ضرب‌الاجل بیستم جولای برای رسیدن به یک توافق‌نامه نهایی بین غرب و ایران درباره برنامه هسته‌ای این کشور، فهم مواضع دو طرف اهمیت بسیاری یافته است. در اینجا به پنج افسانه درباره برنامه هسته‌ای ایران اشاره می‌شود.

ادعای دروغین ۱: رهبر ایران مانع یک توافق مطلوب خواهد شد

دیدگاه غربی‌ها عموما این گونه است که آیت‌الله خامنه‌ای، رهبر ایران، پرچمدار تندرو‌ها بوده و مانع دستیابی به یک توافق خواهد شد. این دیدگاه فاصله بسیاری از واقعیت دارد. [آیت‌الله] خامنه‌ای، در بسیاری مواقع به عنوان یک عامل تعدیل کننده در قطب‌های متضاد گفتمان داخلی درباره برنامه هسته‌ای، رفتار می‌کند. وی چندین بار اعلام کرده ‌که از تیم مذاکره کننده حمایت می‌کند‌ و در‌‌ همان حین به همگان یادآوری کرده ‌که باید انتظارات خود را پایین نگه دارند. [آیت‌الله] خامنه‌ای با دعوت تندرو‌ها به کاهش انتقادات از حسن روحانی، رئیس‌جمهور، و محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران، راه را برای تیم ظریف هموار می‌سازد تا به دنبال یک توافق بوده، به لغو تحریم‌ها دست یابند و در همین حین مانع از شکست شود.

ادعای دروغین ۲: فتوا علیه تسلیحات هسته‌ای دروغین است

تهران می‌گوید که «تولید، ذخیره و استفاده» از تسلیحات هسته‌ای بر اساس قوانین اسلامی ممنوع بوده و اینکه رهبر معظم [انقلاب]، عالی‌ترین مقام کشور، در این باره فتوایی صادر کرده است. بسیاری در کشورهای غربی اعتبار و کارآمدی چنین فتوایی را مورد سؤال قرار داده‌اند. اما این فتوا می‌تواند جهت نیل به هدفی کلیدی در مذاکرات به کار رود. گفتمان جایگزینِ پذیرش نمی‌شود و اعتماد بدون راستی‌آزمایی ایجاد نمی‌شود اما فتوا می‌تواند یک ابزار اعتمادساز دیگر باشد. این فتوا و تکرار آن توسط مقامات دینی مختلف و سیاستگذاران ایرانی عدول ایران از آن را بسیار سخت می‌سازد. بیش از یک دهه تکرار اینکه چیزی ممنوع است، سپس نقض این ممنوعیت، هزینه سیاسی بسیاری داشته و منجر به مشروعیت‌زدایی نظام از داخل خواهد شد.

ادعای دروغین ۳: ایران صرفا می‌خواهد در برابر جامعه جهانی ایستادگی کند

نگرانی‌های ایران بیشتر به عنوان نمودهای عدم پایبندی این کشور به تعهداتی که بر اساس الزامات بین‌المللی دارد، رد می‌شوند. علی اصغر سلطانیه، سفیر سابق ایران در آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای، به تازگی اعلام کرده است که ایران می‌توانست پس از انقلاب اسلامی سال ۱۹۷۹ از معاهده منع اشاعه هسته‌ای (ان‌پی‌تی) بیرون آید. این امر با توجه به تغییر ماهیت نظام قابل فهم و طبیعی بود. در آن زمان بسیاری کشور‌ها به این معاهده نپیوسته بودند. اما ایران تصمیم گرفت عضو این پیمان باقی بماند. به گفته سلطانیه، تهران بعد‌ها تمایل خود را برای همکاری با آژانس در زمینه برنامه همکاری‌های فنی اعلام کرد. ایران به دنبال ایستادگی در برابر جامعه بین‌المللی نیست بلکه نگرانی‌های مشروعی دارد که باید به آن‌ها پرداخته و یا حداقل به رسمیت شناخته شده و فهمیده شوند.

ادعای دروغین ۴: ایران به انرژی هسته‌ای نیاز ندارد

یقینا تندروهای غربی عقاید یکسانی با انقلابی‌های ایرانی در ده‌های ۱۹۷۰ و ۱۹۸۰ نداشتند، اما هر دو گروه کارآیی برنامه هسته‌ای را برای یک «ابرقدرت انرژی» زیر سؤال می‌بردند. در حالی که اکنون انقلابیون ایرانی به این نتیجه رسیده‌اند که برنامه انرژی هسته‌ای ضروری است، منتقدین غربی هنوز هم بر این باورند که این گونه نیست. ایران دارای چهارمین ذخایر بزرگ نفتی و دومین ذخایر گازی جهان است؛ بنابراین، تنها دلیل برنامه هسته‌ای ایران را باید در جاه‌طلبی‌های نظامی این کشور جستجو کرد. اما‌ همان گونه که سایر ابرقدرت‌های انرژی جهان (شامل برخی همسایگان ایران) نشان داده‌اند، ذخایر فراوان نفت و گاز دلیلی برای عدم پیگیری سایر منابع انرژی نیستند. تمام کشور‌ها به دنبال متنوع‌سازی [منابع انرژی] هستند.
اما ایران برنامه‌های دیگری داد که فرا‌تر از انرژی هسته‌ای است؛ مباحث مرتبط با تولید ایزوتوپ‌های پزشکی چندین بار تاکنون مطرح شده‌اند. یکی از حوزه‌هایی که به آن کمتر پرداخته شده است، فرایند آب‌شیرین‌کنی است؛ فرآیندی که ایران باید با در نظر گرفتن وضعیت فزاینده کمبود آب، بیشتر بدان توجه نماید. همان گونه که سلطانیه بیان کرده، ایران از مدت‌ها پیش برای این فرایند برنامه دارد. این کشور قراردادی با ژاپن برای احداث تأسیسات آب‌شیرین کنی در مجاورت رآکتور هسته‌ای بوشهر امضا‌ کرده است.

ادعای دروغین ۵. برنامه هسته‌ای ایران تهدیدی برای سایر دولت‌ها منطقه است

این عقیده درست است، اما نه بنا به دلایلی که مقامات آمریکایی بیان می‌کنند. بسیاری از دولت‌های منطقه، بالاخص آنهایی که انتقادات رسایی از برنامه هسته‌ای ایران دارند، نه از چشم‌انداز برنامه هسته‌ای ایران بلکه از نزدیکی بین این کشور و کشورهای غربی نگران شده‌اند. انزوای سیاسی و اقتصادی به کشورهایی چون عربستان سعودی که نگران از دست رفتن پیوند‌ها و امتیازات نظامی، اقتصادی و سیاسی با آمریکا هستند، کمک کرده است. بهرحال، ایران و آمریکا تا پیش از سال ۱۹۷۹، دارای روابط نزدیکی بودند و با توجه به اینکه دو کشور دارای مشترکات زیادی هستند، می‌توانند بار دیگر روابط بین خود را احیا‌ کنند.

۱۳:‌۵۵ ـ ۳۴۴ عضو مجلس نمایندگان آمریکا که تقریباً ۸۰ درصد اعضا را تشکیل می‌دهند روز پنجشنبه در نامه‌ای خطاب به باراک اوباما، رئیس‌جمهور آمریکا به وی گفتند که اگر خواستار لغو تحریم‌ها علیه ایران به عنوان بخشی از یک توافق هسته‌ای است باید بیش از گذشته به خواسته‌های کنگره توجه کنند.

بر پایه گزارش پایگاه خبری المانیتور به نظر می‌آید این مقامات آمریکایی در حالی که به پایان ضرب‌الاجل برای دستیابی ایران و گروه ۱+ ۵ به توافق نهایی نزدیک می‌شویم، چنین درخواستی را از اوباما مطرح کرده‌اند.

بر پایه این گزارش، چند سناتور آمریکایی به رهبری رابرت منندز، سرپرست کمیته روابط خارجه سنا در ماه ژانویه طرحی را به منظور تحریم‌های جدید علیه ایران ارائه دادند که ۶۰ سناتور از آن حمایت کردند. این طرح با مخالفت کاخ سفید مواجه شد و باراک اوباما گفت که می‌تواند روند مذاکرات هسته‌ای ایران را تخریب کند. از آن زمان تاکنون اعضای مجلس سنا و نمایندگان تعدادی طرح را ارائه دادند تا نقش کنگره را در مذاکرات بیشتر کنند. آن‌ها از دولت آمریکا می‌خواهند که در صورت توافق با ایران با کنگره مشورت کند و این کنگره است که باید برای لغو و یا کاهش تحریم‌ها علیه ایران تصمیم‌گیری کند.

المانیتور در ادامه آورده است: نامه روز پنجشنبه اعضای مجلس نمایندگان، نشان دهنده یک رویه متفاوت از آن‌هاست که مشخص می‌کند قانونگذاران معتقدند حرف آخر را باید در مورد لغو تحریم‌های ایران به ویژه در حوزه صادرات نفت بزنند. در این نامه آمده، ‌از آنجایی که تصمیمات بسیار بزرگ و مهمی قرار است در مورد امنیت ملی گرفته شود، لازم است که همکاری‌های بیشتری میان کنگره و دولت انجام شود و هرگونه لغو تحریم‌های کنونی علیه ایران باید با تأئید کنگره باشد.

ادرویس سرپرست روابط خارجی مجلس نمایندگان که این نامه را می‌خواند، مدعی شد بسیاری از تحریم‌های ایران نه تنها با فعالیت‌های این کشور در زمینه سلاح‌های هسته‌ای مرتبط است، بلکه با پیشرفت این کشور در حوزه‌هایی که در مذاکرات هسته‌ای گنجانده نشده نیز ارتباط دارد.

همچنین در این نامه ادعا شده ‌تقریباً تمام تحریم‌های مرتبط با برنامه‌های هسته‌ای ایران با برنامه موشک بالستیک این کشور نیز مرتبط است. به علاوه بسیاری از این تحریم‌ها با هدف محدود کردن معاملات بانکی ایران که در فعالیت‌هایی چون پولشویی، حمایت از تروریسم و گسترش سلاح‌های کشتار جمعی مشارکت دارند انجام شده است.
 
۱۳:‌۴۰ ـ در حالی که تقریباً همه وزاری خارجه به وین خواهند آمد، خبرگزاری ایتارتاس گزارش داد «ولادیمیر ورونکوف» نماینده دائم روسیه در نهادهای بین‌المللی مستقر در وین روز جمعه اعلام کرد «سرگئی لاوروف» وزیر خارجه این کشور، در نشست روز یکشنبه وزیران خارجه گروه ۱+ ۵ که روز یکشنبه در پایتخت وین برگزار می‌شود، شرکت نمی‌کند.

سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه، به دلیل همراهی رئیس‌جمهور این کشور در سفر به آمریکای لاتین به وین سفر نخواهد کرد. وزیر خارجه چین نیز احتمالا در مذاکرات روز یکشنبه حاضر نخواهد بود. تاکنون حضور وزرای خارجه آمریکا، فرانسه، انگلستان و آلمان در وین قطعی شده و این مقامات روز یکشنبه آتی نشستی با حضور کا‌ترین اشتون برگزار خواهند کرد.

۱۳:‌۳۳ ـ نشست سید عباس عراقچی و مجید تخت روانچی معاونان محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه ایران و هلگا اشمیت معاون کا‌ترین اشتون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا دقایقی پیش در هتل پله کوبورگ (محل استقرار رؤسای هیأت‌های ایران و ۱+ ۵ ) آغاز شد. این نشست با دستور کار نگارش ادامه متن توافق‌نامه قرار بود عصر روز گذشته برگزار شود که به امروز صبح موکول شد.