رمضان؛ فصل خردورزي
رسالت در سرمقاله خود نوشت:
فرصت‌شناسي محصول خردورزي، زيركي و هشياري است، و فرصت‌طلبي هم بعد از فرصت‌شناسي اتفاق مي‌افتد. بعضي‌ها كه بدون رنج در جستجوي گنج هستند، با رفتار خود "فرصت‌طلبي" را بد نام كرده‌اند وگرنه فرصت‌طلبي عاقلانه مثل انتظار يك كشاورز براي رسيدن "فصل كشت" و بهره‌برداري حداكثري و در نتيجه به دست آوردن بيشترين و بهترين محصول، نه تنها سزاوار سرزنش نيست كه شايسته تحسين و ستايش است. مقايسه شخصيت دو كشاورززاده جوان، كه يكي بدون زحمت و صرفا از طريق ارث، مالك زمين حاصلخيزي شده و زمين را رها كرده و انگيزه‌اي براي "احياء" و بهره‌وري از آن را ندارد و ديگري كه فرصت‌هاي كار و "كسب تجربه" در كنار پدر را "قدر" شناخته و با "سحرخيزي" و رهاسازي لذت زودگذر بستر، از لحظه لحظه‌هاي عمر خود براي "توشه اندوزي" و تامين "رزق حلال" و تحصيل "لذت آبرومندي" بهره برده است روشن مي‌سازد كه كدام‌يك خردمند و كدام غافل و زيانكار است؟
افرادي كه درآمدشان متغير و تحت تاثير فكر و تدبير و ميزان زحمت آنها افزايش يا كاهش مي‌يابد، در مقايسه با افرادي كه دستمزد آنان ثابت بوده و رابطه موثري با فراست و ذكاوت آنان ندارد، از نظر ورزيدگي عقلي و پرورش فكري متفاوت هستند.
خداوند در قرآن كريم انسان‌ها را به تعقل (1) و تجارت با خود فرا مي‌خواند (2) تجارتي پر سود و تضمين شده و قابل رقابت با هر تجارت ديگر.
توصيف تجاري براي ارتباط بهتر با خداوند، انسان‌هاي خردمند و اهل فراست و محاسبه را بيشتر تحت تاثير قرار مي‌دهد و روحيه زياده‌طلبي انسان، را به مسير سالم، پاك و نوراني رهنمون مي‌گردد. انساني كه در صراط مستقيم قرار مي‌گيرد. هر چه زياده‌طلب‌تر و پرشتاب‌تر، نوراني‌تر و آبرومندتر (3).
در فرصت‌هاي برابر تجارت و سودآوري، "انسان‌هاي غافل" كه در دام مسائل حاشيه‌اي و بي‌ارزش گرفتار مي‌شوند از رقابت و سبقت با خردمندان باز مي‌مانند.
بازرگانان خردمند و باتجربه، به خوبي مي‌دانند چه كالايي از كجا بخرند و در كجا بفروشند تا سود بيشتري به دست آورند. و لذا در فصل تجارت نه تنها به خواب نمي‌روند، هيچ عاملي نمي‌تواند آنان را غافل سازد.
ماه رمضان از اين جهت "مبارك" توصيف مي‌شود، كه فصل پربركت براي كشت است و لذا افرادي كه از فهم نسبت به مسئله "سرنوشت" برخوردارند و بده بستان‌هاي سودآور را مي‌شناسند، از لحظه لحظه‌هاي آن بهره‌برداري مي‌كنند و خردمندان حسابگر هستند كه بيشترين محصول را از اين سرزمين حاصلخيز درو مي‌كنند.
- انسان‌هايي كه با انتخاب خود در "مدار" ماه مبارك رمضان قرار مي‌گيرند و با اعتماد و اطمينان به طرف تجاري خود و حتمي بودن سودآوري، اقدام به سرمايه‌گذاري مي‌كنند، عقل خود را به كار بسته‌اند؟ يا افرادي كه ناتوان از محاسبه، از مدار بندگي و تسليم در برابر آفريدگار خود خارج مي‌شوند؟
-كساني كه نماز برپا مي‌دارند و روزه مي‌گيرند و آثار معنوي آن را به همه وجود خود تسري مي‌دهند.
- كساني كه به تلاوت و تدبر در كلام خدا مي‌پردازند و در سحرگاهان غرق در مناجات و راز و نياز با خدايشان مي‌شوند.
- كساني كه با لجام زدن به مركب سركش هواي نفس چشم از گناه فرو مي‌بندند و پاكي دل را پاسداري مي‌كنند.
- بانواني كه در گرماي طاقت‌فرساي تابستان با زبان و نگاه و دل روزه‌دار خود، در "حجاب" از گناه مقاومت و پايداري مي‌كنند.
- كساني كه با اطعام روزه‌داران و خدمت به نيازمندان و حمايت از مستمندان، زكات سلامت و توانمندي و تمكن خود را مي‌پردازند...
عاقل، زيرك و هشيار هستند يا ديگران؟!
بنا بر آنچه كه در آيات 6 تا 11 سوره ملك آمده است:
كساني كه انكار خداوند و لجام گسيختگي در برابر فرمان او را به حساب زيركي و هشياري خود مي‌گذارند در روز سرنوشت اعتراف مي‌كنند كه اگر "عقل" خود را به كار بسته بودند و يا به سخن پيامبران گوش فرا داده بودند گرفتار عاقبت شوم نمي‌شدند!
از اين آيات به روشني مي‌توان نتيجه گرفت كه انسان‌ها هر چه مومن‌تر و در برابر احكام الهي تسليم‌تر، خردمندتر و زيرك‌تر.
ماه رمضان با شهد افطار و سحر و تلاوت و ذكر و مناجات و قدر و احياء و مناسك قدس و فطر، بر خردورزان و ميهمانانش مبارك باد.
پي‌نوشتها:
1- سوره حج آيه 46
2- سوره صف آيه 10
3- مناجات شعبانيه: الهي اِنّ من انتهج بك لمستنير
فرصت‌شناسي محصول خردورزي، زيركي و هشياري است، و فرصت‌طلبي هم بعد از فرصت‌شناسي اتفاق مي‌افتد. بعضي‌ها كه بدون رنج در جستجوي گنج هستند، با رفتار خود "فرصت‌طلبي" را بد نام كرده‌اند وگرنه فرصت‌طلبي عاقلانه مثل انتظار يك كشاورز براي رسيدن "فصل كشت" و بهره‌برداري حداكثري و در نتيجه به دست آوردن بيشترين و بهترين محصول، نه تنها سزاوار سرزنش نيست كه شايسته تحسين و ستايش است. مقايسه شخصيت دو كشاورززاده جوان، كه يكي بدون زحمت و صرفا از طريق ارث، مالك زمين حاصلخيزي شده و زمين را رها كرده و انگيزه‌اي براي "احياء" و بهره‌وري از آن را ندارد و ديگري كه فرصت‌هاي كار و "كسب تجربه" در كنار پدر را "قدر" شناخته و با "سحرخيزي" و رهاسازي لذت زودگذر بستر، از لحظه لحظه‌هاي عمر خود براي "توشه اندوزي" و تامين "رزق حلال" و تحصيل "لذت آبرومندي" بهره برده است روشن مي‌سازد كه كدام‌يك خردمند و كدام غافل و زيانكار است؟
افرادي كه درآمدشان متغير و تحت تاثير فكر و تدبير و ميزان زحمت آنها افزايش يا كاهش مي‌يابد، در مقايسه با افرادي كه دستمزد آنان ثابت بوده و رابطه موثري با فراست و ذكاوت آنان ندارد، از نظر ورزيدگي عقلي و پرورش فكري متفاوت هستند.
خداوند در قرآن كريم انسان‌ها را به تعقل (1) و تجارت با خود فرا مي‌خواند (2) تجارتي پر سود و تضمين شده و قابل رقابت با هر تجارت ديگر.
توصيف تجاري براي ارتباط بهتر با خداوند، انسان‌هاي خردمند و اهل فراست و محاسبه را بيشتر تحت تاثير قرار مي‌دهد و روحيه زياده‌طلبي انسان، را به مسير سالم، پاك و نوراني رهنمون مي‌گردد. انساني كه در صراط مستقيم قرار مي‌گيرد. هر چه زياده‌طلب‌تر و پرشتاب‌تر، نوراني‌تر و آبرومندتر (3).
در فرصت‌هاي برابر تجارت و سودآوري، "انسان‌هاي غافل" كه در دام مسائل حاشيه‌اي و بي‌ارزش گرفتار مي‌شوند از رقابت و سبقت با خردمندان باز مي‌مانند.
بازرگانان خردمند و باتجربه، به خوبي مي‌دانند چه كالايي از كجا بخرند و در كجا بفروشند تا سود بيشتري به دست آورند. و لذا در فصل تجارت نه تنها به خواب نمي‌روند، هيچ عاملي نمي‌تواند آنان را غافل سازد.
ماه رمضان از اين جهت "مبارك" توصيف مي‌شود، كه فصل پربركت براي كشت است و لذا افرادي كه از فهم نسبت به مسئله "سرنوشت" برخوردارند و بده بستان‌هاي سودآور را مي‌شناسند، از لحظه لحظه‌هاي آن بهره‌برداري مي‌كنند و خردمندان حسابگر هستند كه بيشترين محصول را از اين سرزمين حاصلخيز درو مي‌كنند.
- انسان‌هايي كه با انتخاب خود در "مدار" ماه مبارك رمضان قرار مي‌گيرند و با اعتماد و اطمينان به طرف تجاري خود و حتمي بودن سودآوري، اقدام به سرمايه‌گذاري مي‌كنند، عقل خود را به كار بسته‌اند؟ يا افرادي كه ناتوان از محاسبه، از مدار بندگي و تسليم در برابر آفريدگار خود خارج مي‌شوند؟
-كساني كه نماز برپا مي‌دارند و روزه مي‌گيرند و آثار معنوي آن را به همه وجود خود تسري مي‌دهند.
- كساني كه به تلاوت و تدبر در كلام خدا مي‌پردازند و در سحرگاهان غرق در مناجات و راز و نياز با خدايشان مي‌شوند.
- كساني كه با لجام زدن به مركب سركش هواي نفس چشم از گناه فرو مي‌بندند و پاكي دل را پاسداري مي‌كنند.
- بانواني كه در گرماي طاقت‌فرساي تابستان با زبان و نگاه و دل روزه‌دار خود، در "حجاب" از گناه مقاومت و پايداري مي‌كنند.
- كساني كه با اطعام روزه‌داران و خدمت به نيازمندان و حمايت از مستمندان، زكات سلامت و توانمندي و تمكن خود را مي‌پردازند...
عاقل، زيرك و هشيار هستند يا ديگران؟!
بنا بر آنچه كه در آيات 6 تا 11 سوره ملك آمده است:
كساني كه انكار خداوند و لجام گسيختگي در برابر فرمان او را به حساب زيركي و هشياري خود مي‌گذارند در روز سرنوشت اعتراف مي‌كنند كه اگر "عقل" خود را به كار بسته بودند و يا به سخن پيامبران گوش فرا داده بودند گرفتار عاقبت شوم نمي‌شدند!
از اين آيات به روشني مي‌توان نتيجه گرفت كه انسان‌ها هر چه مومن‌تر و در برابر احكام الهي تسليم‌تر، خردمندتر و زيرك‌تر.
ماه رمضان با شهد افطار و سحر و تلاوت و ذكر و مناجات و قدر و احياء و مناسك قدس و فطر، بر خردورزان و ميهمانانش مبارك باد.
پي‌نوشتها:
1- سوره حج آيه 46
2- سوره صف آيه 10
3- مناجات شعبانيه: الهي اِنّ من انتهج بك لمستنير
