قامت خميده مستاجران زير بار اجاره‌هاي کمرشکن

خراسان در گزارشی نوشت:

بهار دارد تمام مي شود، امتحانات بچه ها هم که به پايان برسد، دوباره شروع مي شود... نه! فصل فوتبال پسربچه هاي شيطان در کوچه هاي شهر را نمي گويم! از مسافرت هم حرف نمي زنم! از فصل ميوه هاي تابستاني هم نمي گويم! فصل خانه به دوشي خانواده هايي شروع مي شود که هر سال در اضطراب افزايش اجاره خانه براي يافتن خانه اي، نه گاهي براي حتي تنها سقفي و چهارديواري کوچکي که مرز ميان کوچه و اتاق باشد... چهارديواري که اجاره اش به ته مانده جيب مرد خانه رحم کند، چهارديواري که صاحبش، انصاف را مشق کند... کوچه هاي شهر را پشت سر مي گذارند. فصل پرهراس مستأجري در پيچ و خم زندگي پرمشغله با دخل و خرجي که در هيچ معادله اي به تساوي نمي رسد، فقط مجهولاتش روز به روز بيشتر مي شود... فصل پرآشوب جابه جايي مستأجران...

وضعيت اجاره خانه ها در مشهد

مجيد شهروندي است که مي گويد: کار ثابتي ندارم، هر جا لوله کشي نياز داشته باشد يا هر کار ديگري از اين قبيل پيدا کنم انجام مي دهم و بيشترين درآمدم در ماه اگر هر روز کار لوله کشي باشد حدود يک ميليون تومان است. به تازگي پول قرض کرده و ۱۲ميليون براي رهن خانه فراهم کرده ام و ماهانه ۶۵۰هزارتومان اجاره مي دهم. او با اين وضع جهيزيه دخترش را هم فراهم مي کند.

مي گويد خانه رهني سراغ نداري

مي خواهم از پسر جوان سوالاتم را بپرسم که اول او مي پرسد: خانه رهني سراغ نداريد که صاحب خانه اجاره بالا نگيرد؟

۲۵ساله است و مي خواهد زندگي مشترکش را شروع کند. ۲۰ميليون وام گرفته است تا بتواند مبلغ رهن را فراهم کند، بابت اين وام ۷۰۰هزارتومان قسط پرداخت مي کند، حقوقش ۷۰۰هزارتومان است! به گفته خودش هنوز مخارج عروسي و حواشي آن را نتوانسته است فراهم کند... نمي تواند به صحبت ادامه بدهد، نمي خواهم شکستن غرورش را ببينم آن هم در تب و تاب عروسي اش، با غصه تنهايش مي گذارم. زن جوان است، دست دختر کوچکش را که حدود ۵ساله است، گرفته و ظاهرا تا يکي، دو ماه آينده فرزند دوم هم به جمع خانواده شان اضافه مي شود. شوهرش به تازگي در يک شرکت کار پيدا کرده است،مي گويد: براي رهن خانه ۶۰متري در قاسم آباد ۱۲ميليون وام گرفتيم و براي آن ۶۵۰هزارتومان قسط مي دهيم. حقوق شوهرم حدود ۷۵۰هزارتومان است. مي پرسم با ۱۰۰هزارتومان زندگي مي کنيد؟ مي خندد...مادر و دختر همراه هم هستند، سوالم را که مي شنوند، نگاه معناداري به هم مي کنند. مادر، آهي مي کشد، يک سال است به دليل اين که درآمد دامادم کفاف نمي داد، مجبور شدند قولنامه اجاره خانه شان را فسخ کنند، نه ما جا داشتيم که به خانه ما بيايند نه مادرشوهرش. وسايلش را تقسيم کرديم. يک سال با بچه اش خانه خودمان بودند، خدا را شکر چند روز است که يک خانه اجاره کرده اند و دختر در ادامه توضيح مادرش و در جواب سوالاتم مي گويد: شوهرم در کاري آزاد مشغول شده و چند ماه است که توانسته ماهانه حدود يک ميليون تومان درآمد کسب کند، در منطقه مهرآباد مشهد خانه اي با ماهي ۵۰۰هزارتومان اجاره کرده ايم.

مرد جوان مهندس است و در شرکتي کار مي کند که پيمانکار پروژه هاي مختلف است. با خودم مي گويم حتما وضع او بهتر از بقيه است. حقوقش را يک ميليون و ۳۰۰هزارتومان بيان مي کند، با سوالم سر درددل او هم باز مي شود؛ ۹۰۰هزارتومان اجاره آپارتماني ۹۰متري در بولواروکيل آباد را مي دهم و هر ماه ۵۰۰هزار تومان قسط وام پرداخت مي کنم و هزينه ها را به سختي با اضافه کارزياد جبران مي کنم.با دوستانم در يکي از شهرهاي استان گلستان تماس مي گيرم از کسي حرف مي زند که در ميدان بار کار مي کند. ماهانه يک ميليون و ۲۰۰هزارتومان درآمد دارد، ۱۵ميليون بابت رهن خانه پرداخت کرده است و ماهي ۵۰۰هزارتومان اجاره مي دهد.

راضي نشدن اغلب موجران به دريافت مبلغ رهن

مشکل ديگري که گريبان مستأجران را مي گيرد، راضي نشدن اغلب موجران به دريافت مبلغ رهن و در نتيجه اجاره کمتر است، بسياري از آن ها خواهان دريافت اجاره ماهانه با مبالغي هستند که هر طور حساب کني با دخل مستأجران همخواني ندارد.مرد جواني که قرار است در تابستان زندگي مشترکش را آغاز کند با خوشحالي از اين که توانسته مبلغ ۱۵ميليون تومان فراهم کند به اميد رسيدن به توافق با مالک يک واحد آپارتمان ۸۰متري در خيابان حر عاملي مشهد به سراغ او مي رود ولي صاحبخانه با اين که مالک چندين واحد آپارتمان است و از هر کدام مبالغ رهن و اجاره خوبي دريافت مي کند، به هيچ وجه راضي نمي شود که خانه را يا به رهن واگذار کند و يا مبلغ اجاره را کم کند. حرف آخرش ماهانه ۷۰۰هزارتومان اجاره است. جوان دستي به موهايش مي کشد، حقوق دريافتي او ماهانه ۷۰۰هزارتومان است! اين وضعيت در نقاط مختلف شهر به همين ترتيب است، مالک يک واحد آپارتمان در يکي از محلات در منطقه قاسم آباد نيز در ازاي اجاره خانه اش با مبلغ حدود ۲ميليون تومان رهن، ۸۰۰هزارتومان اجاره را طلب مي کند. در اين بين در يکي از مناطق پايين شهر، اواخر بولوارتوس، خانه اي با حدود ۷سال ساخت با يک اتاق خواب به خاطر نياز صاحبخانه به پول فقط به ازاي ۱۰ميليون تومان رهن داده مي شود و اين بار صاحبخانه در برابر درخواست مستأجر براي دريافت رهن کمتر و مبلغي هم به عنوان اجاره مي گويد: امکانش نيست. پول لازم دارم.اجاره هاي سنگين در همه جا سير صعودي دارد. در محدوده ميدان امام حسين(ع) در خيابان خواجه ربيع مشهد يک واحد حدود ۸۰متري، با مبلغ ۱۰ميليون تومان رهن و ۲۵۰هزارتومان اجاره هم واگذار مي شود. با برخي صاحبان بنگاه هاي معاملات مسکن که صحبت مي کنم آن ها هم همين حدود قيمت را مطرح مي کنند ولي به ميان مستأجران که مي روي يا مبلغ هاي کلان براي رهن ندارند يا با درآمدهاي حداقلي توان پرداخت اجاره ها را ندارند.حال اين گره کور فشرده محکم تو در تو با کدام تدبير گشوده خواهد شد و دخل و خرج مستأجران با کدام ترازو حداقل به تساوي خواهد رسيد؟ اين سوالي است که بايد مسئولان پاسخ بدهند.

کابوس اجاره بها در تهران

گشت و گذار در شهر تهران هم حاکي از آن است که مشکل اجاره بها براي تقريبا درصد بالايي از مستأجران حکم کابوس را دارد. اگرچه در مناطق بالاي شهر تهران مثل فرمانيه خانه هاي ۴۰۰متري اجاره هايي معادل يک ميليارد و ۵۰۰ميليون تومان دارد و يا خانه اي ۳۰۰متري در ولنجک با همه امکانات با ۵۰۰ميليون تومان پول پيش و ماهي ۲هزار دلار اجاره وجود دارد و مستأجران هر دو خانه مشکلي براي پرداخت اين ارقام ندارند اما مگر اين افراد چند درصد مستأجران را شامل مي شوند.آن چه مسلم است نرخ هاي بالاي اجاره براي بيشتر مستأجران به کابوس تبديل شده است. کابوسي که هر سال به ويژه در فصل جابه جايي ها تکرار مي شود.

با ۵۰ ميليون تومان پول نتوانستم خانه ۵۰ متري اجاره کنم

خانم جواني که به مشاور املاکي در محدوده ميدان فردوسي مراجعه کرده مشکلش را اين گونه بيان مي کند: بيش از دو هفته است که به دنبال خانه هستم ولي با 50 ميليون تومان پول حتي نتوانسته ام خانه اي 50 متري و مناسب در مناطق معلم و هفت تير پيدا کنم و از آن جا که شنيدم در منطقه طرح ترافيک تهران به دليل محدوديت استفاده از وسيله نقليه شخصي قيمت اجاره خانه کمتر است به اينجا آمده ام تا شايد خانه اي مناسب پيدا کنم.اما گويا مبالغ بالاي اجاره خانه در اين مناطق با استناد به دلايل ديگري گران است. هدايتي ادامه مي دهد: کارشناس مسکن اين محدوده مي گويد بيشتر آپارتمان هاي اين منطقه اداري هستند و به همين دليل واحدهاي مسکوني کم و گرانند. وي مي افزايد: در خيابان سپهبد قرني خانه اي 55 متري پيدا کرده ام که با کلي چانه زدن صاحب خانه به 55 ميليون تومان رهن و 100 هزار تومان اجاره راضي شده است اما فکر نمي کنم بتوانيم از پس تهيه اين رقم بر بياييم.

اجاره ۲۰۰ هزار توماني يک باره ۶۰۰ هزار تومان شده است

دماوندي نيز در خيابان جيحون تهران به دنبال مسکن است. او مي گويد: حقوق يک ميليون توماني دارم و محل کارم در ميدان فاطمي است و هر روز هزينه بالايي براي رفت و آمد به محل کارم پرداخت مي کنم. صاحب خانه علاوه بر پول پيش که قبلا دريافت کرده است، اجاره 200 هزار توماني را يک باره 600 هزار تومان اعلام کرده به همين دليل ناچارم به دنبال خانه بگردم اما هر چه جستجو مي کنم نااميدتر مي شوم. وي ادامه مي دهد: مي گويند اجاره خانه هر سال بايد 20 درصد بيشتر شود اما گويا دستورالعملي براي اين موضوع نيست و اين صاحب خانه ها هستند که نرخ اجاره خانه ها را تعيين مي کنند. وي با تاسف سري تکان مي دهد و مي افزايد: با پولي که سال پيش توانسته ام براي خانواده سه نفره ام خانه 55 متري و يک خوابه بگيرم شايد امسال بتوانم خانه اي 45 متري پيدا کنم. هر چه به مناطق پايين تر شهر مي رسيم خانه ها کوچک تر و اجاره خانه ها هم کمتر هستند اما با همين شرايط، باز هم دغدغه مستاجران بيشتر است. محمدي کارگري ساختماني است که به گفته خودش اگر صبح ها کاري پيدا کند شايد ماهي 600-500 هزار تومان درآمد داشته باشد. او به اتفاق همسر و دو فرزندش در طبقه دوم خانه اي قديمي ساز در يکي از محله هاي مشيريه تهران زندگي مي کند. وي مي گويد: براي همين خانه که حمام آن وسط پله ها و دستشويي آن در حياط است 2 ميليون پول پيش داده ام و ماهي 150 هزار تومان اجاره مي دهم. وي ادامه مي دهد: درآمد من نسبت به سال گذشته هيچ افزايشي نداشته است اما هزينه هاي زندگي بالا رفته به خصوص آن که فرزند بيماري دارم که هزينه درمان او هم کمرم را خم کرده است، با اين وصف از الان نگران ماه آينده هستم که صاحبخانه مي خواهد کرايه خانه را چقدر افزايش بدهد.پروين به همراه خواهرش خانه اي 100 متري با همه امکانات در خيابان پاسداران تهران اجاره کرده است، 150 ميليون تومان پول پيش و يک ميليون تومان اجاره. او اما راضي است، اما مي گويد: درآمد من و خواهرم سقف دارد تقريبا 8 ميليون تومان در ماه. از اين ميزان يک ميليون را براي اجاره خانه گذاشته ايم. اما لااقل در خانه اي زندگي مي کنيم که در آن احساس آرامش داريم. وي مي گويد: به نظرم ميزان اجاره اي که مي دهيم متناسب با سطح درآمد من و خواهرم است و راضي هستيم. وي البته خاطرنشان مي کند: صاحب خانه در تمديد قرارداد نزديک به 30 درصد اجاره را بالا برد در حالي که گفته مي شود سقف افزايش اجاره بها در هر سال بايد 20 درصد باشد. در منطقه سهروردي مي توان خانه اي 70 متري را 80 ميليون تومان رهن کرد و يا در ميدان سپاه براي خانه اي 60 متري بايد حداقل 50-45 ميليون تومان پول پيش داد. احمد در خانه اي يک خوابه و 50 متري مستاجر است. 3 بچه دارد و در خيابان سرباز زندگي مي کند. زندگي در خانه اي يک خوابه با سه بچه برايم عجيب است، مي گويد: براي همين خانه با تمام ايرادهايي که دارد 10ميليون پول پيش داده ام و 500 هزار تومان اجاره. حقوق من 800 هزار تومان است و بيشتر آن براي همين اجاره خانه مي رود. حسابش را بکنيد زندگي من و همسرم با سه بچه چطور با 300 هزار تومان مي گذرد!

اگر اقساط مهريه را به موقع نگيرم شرمنده صاحبخانه مي شوم

زهرا هم، زني 35 ساله و تنهاست که چندي پيش از همسرش جدا شده است. در جنوبي ترين منطقه تهران منطقه خزانه زندگي مي کند؛ داخل خانه اي 40 متري و کلنگي.

او که زندگي اش را با اقساط مهريه مي گذراند، مي گويد: مهريه ام 120 سکه است که طبق راي دادگاه ماهي نيم سکه مي گيرم بلافاصله آن را مي فروشم و 250هزار تومان به صاحب خانه مي دهم. 4 ميليون تومان پيش پرداخت مهريه را هم به صاحب خانه داده ام. او ادامه مي دهد: زندگي خودم و دخترم را معمولا با 250 هزار تومان مي گذرانم. البته اگر همسر سابقم به موقع قسط مهريه را بدهد وگرنه شرمنده صاحب خانه مي شوم. اين روزها خريد خانه به خصوص براي جوان ها رويا شده است و به نظر مي رسد هر چه زمان مي گذرد پرداخت اجاره خانه هم به آرزو تبديل مي شود. مسئولان هم آن قدر از سر و سامان دادن به اجاره بها نااميد شده اند که حتي ديگر طرح هايي مانند "تعيين سقف 20 درصدي براي اجاره بها" و يا "طرح تعزيراتي" در بازار اجاره بها را مطرح نمي کنند. بازار اجاره بها همچنان افسارگسيخته است. با اين وصف فقط يک نتيجه مي توان گرفت؛ اين بازار هيچ قانوني را بر نمي تابد و تنها ضمانت اجراي سر و سامان پيدا کردن آن، انصاف موجران است، همين و بس.