کی‌روش به ما یاد داد که چطور به ایران افتخار کنیم
مهدی صفایی قهرمان کیک بوکسینگ دنیا چند هفته‌ای است که به ترکیب کادر فنی تیم ملی فوتبال ایران اضافه شده است. تیم ملی که قرار است در کمتر از صد روز دیگر در جام‌جهانی فوتبال حاضر شود و کعبه آمال میلیون‌ها میلیون ایرانی است. همه ابهاماتی که در خصوص حضور یک مربی رزمی‌کار که سابقه قهرمانی جهان در کیک‌بوکسینگ را هم در کارنامه خود دارد ما را بر آن داشت تا به سراغ مهدی صفایی برویم و گفت‌وگوی مفصلی را با او ترتیب دهیم.
صفایی: یک روز از فدراسیون به من زنگ زدند. خودشان تحقیق کرده بودند و خودشان این موضوع را پیشنهاد داده بودند و از آنجایی که پیشنهاد بسیار جذابی بود و کسی آن را رد نمیکند. من هم با افتخار پذیرفتم و بعد در جلسه‌ای با آقای کی‌روش و آقای نمازی و آقای نبی در حین گپ زدن، من فیلم‌های کارهایم را برای آنان به نمایش گذاشتیم. پس از این دیدار یک بار آقای کی‌روش با آقای قاسمی به دفتر ما آمدند و دوباره با هم گپ زدیم و فیلم‌ها را دیدیم و تصمیم همکاری گرفتیم و این گونه آغاز کار ما با آقای کی‌روش بود.
برای اردوی اول دوباره با من تماس گرفتند که بروم و من هم رفتم. در ابتدا فقط قرار بر این بود که با هم و با بچه‌ها آشنا شویم، ولی در این مدت، یکی دو تمرین کوچک نیز با بچه‌ها انجام دادیم؛ اما در مجموع بسیار خوب شد. من نوع تمرین‌ها را دیدم و همین کمک کرد که برنامه بسیار مفصلی برای اردوی آفریقای جنوبی طراحی کنم.
تابناک: تقریبا از چند وقت پیش آقای کی‌روش می‌خواستند، شما را به کادر فنی اضافه کنند؟
صفایی: تقریبا دو ماه پیش بود که بحث آن درگرفته بود.
تابناک: با توجه اینکه سابقه همکاری با یک تیم فوتبال را نداشتید و از آنجا که حضور مربی‌هایی در سبک و کلاس شما در تیم‌های فوتبال معتبری مثل منچستر و آرسنال از سال‌ها پیش وجود داشته و متداول بوده، شما تا چه میزان در این زمینه مطالعه کردید و آشنایی یافته‌اید؟
صفایی: نکته‌ای که برای خودم بسیار جذاب بود، اینکه در این مدت، بیشتر تیم‌های معتبر و حرفه‌ای جهان، یک مربی در این سبک در کنار تیم خود دارند؛ بنابراین، در آغاز کار قرار ما بر این بود که من روی جهش و جسارت بچه‌ها بیشتر کار کنم. خودباوری‌های آنها را تقویت و روی واکنشهای سریع آنها تمرین کنیم. شما بهتر میدانید که در ورزش‌های رسمی، واکنشهای سریع خیلی مهم است. به همین علت، قرار شد من روی این آیتم‌ها با بچه‌های تیم ملی تمرین کنم و توانایی‌ها آنها را بالا ببرم؛ بنابراین، شروع ارتباط ما با تیم ملی با این موضوعات بود، ولی وقتی آقای کی‌روش تمرینات را دیدند، پیشنهاد دادند که به عنوان مربی بدنسازی در کنار مارکو با بچه‌ها تمرین کنم.
تابناک: هم‌اکنون مربی بدنساز تیم ملی چه کسی است و چند تن با او همکاری میکنند؟
صفایی: آقای می‌کو که فنلاندی هستند و آقای مارکا که با هم همکاری میکنند و تمرینات بدنسازی را ترتیب می‌دادند و بدنسازی فوتبالی کار میکنند. آقای می‌کو خیلی حرفه‌ای است و واقعا کار کردن با او فوق‌العاده است. من هم با او در این اردو مچ شدم و حالا هم در ارتباطیم و می‌خواهیم پیش از اردوی افریقای جنوبی خوب گپ بزنیم تا بیشتر با مدل تمرینات آشنا شویم.
تابناک: چه تفاوت‌هایی میان تمرینات فوتبال و کیک‌بوکسینگ که شما در آن فعالیت می‌کنید، هست و شما تا چه میزان با آن تفاوت‌ها آشنایی یافته و مطالعه کردید؟
صفایی: از همان زمان که من با آقای کی‌روش دیدار کردم و قرار شد، همراه تیم ملی باشم، شروع کردم به تحقیق و مطالعه در خصوص تمرینات فوتبال و بررسی آنها و اینکه می‌خواستم ببینم فوتبالیست‌ها در چه زمان‌ها و مقاطعی به مهارت‌هایی که من می‌خواهم به آنها آموزش بدهم نیاز دارند. می‌دونید که مثلا برای آنها بسیار مهم است که استارت‌زن‌های ماهری باشند و بتوانند در لحظه واکنش سریع انجام بدهند. برای همین منظور رفتم و تمرینات تیم‌های مختلف را دیدم و بعد هم تمرینات خودم را به آنها اضافه کردم.
در واقع ما یک همگون‌سازی میان تمریناتی که خودمان طراحی کرده بودیم و تمرینات فوتبالیست‌ها ایجاد کردیم و تمرینات خودمان را به تمرینات فوتبال تعمیم دادیم؛ کاری که در همه دنیا انجام می‌دهند.
تابناک: با توجه به اینکه طرح‌واره و حرکات پایه فوتبال با ورزش‌های رزمی خیلی فرق دارد، از لحاظ سیستم انرژی هم فوتبال یک ورزش اینتروال یا نیمه هوازیه و از طرف دیگر ورزش‌های رزمی کاملا کراتین فسفات هستند. شما چطور بین این دو ارتباط برقرار کردید و تمریناتتان را بر چه اساسی طراحی کردید؟
صفایی: البته شما خیلی بهتر از من میدانید که در فوتبال یک حرکت ایستایی اتفاقی داریم. یعنی استارت‌های سریع در لحظه‌های کوتاه. غالبا ما کسی را نداریم که تمام نود دقیقه را در حال دویدن باشد. به هرحال آنها زمان‌ها استراحت خوبی دارند. در ورزش‌های رزمی ما یک استارت ۳ تا ۵ یا ۵ تا ۷ یا اصلا زیر ده ثانیه داریم و بعد یک استراحت ۱۰ تا ۱۵ ثانیه؛ اما در فوتبال، هرچند همان استارت را داریم، زمان استراحت ورزشکاران در آن پنج برابر و بیشتر است؛ قانونی که هم‌اکنون در تیم گذاشتیم، این است که ما همان استارت‌ها را داریم، ولی زمان استراحت را خیلی بیشتر در نظر گرفتیم.
تابناک: آیا این اثر‌بخشی تمرین را کم نمیکند؟
صفایی: شما میدانید که مثلا در فوتبال یک استارت می‌زنید و بعدش در زمین راه می‌روید. دوباره یک استارت می‌زنید و دوباره در زمین قدم می‌زنید. در حقیقت چیزی که الان در تمام دنیا هم خیلی مهم شده و خیلی‌ها دارند روی آن کار میکنند، این است که دقیقا پنج برابر زمان استارت را استراحت میکنند.
تابناک: یعنی شما در حال انجام یک انتقال دوسویه هستید؟
صفایی: دقیقا همین است؛ بله. منتها شما هم میدانید که با ترشح اسید لاکتیک و مقاوم شدن بدن با اسید لاکتیک ما سعی می‌کنیم تمریناتمان را با آن هماهنگ کنیم.
تابناک: آیا این اثبات شده که این تمرینات جواب می‌دهد یا نه؟ مثلا این مثال در علم روز خیلی رایج است که اگر ورزشکاران تنیس بخواهند بدمینتون بازی کنند، نمی‌توانند آن انتقال لازم را انجام بدهند؟
صفایی: بله کاملا درست است.
تابناک: نگرانی ما این است که تمرینات ورزش‌های رزمی می‌تواند انتقال لازم را در فوتبالیست‌ها انجام دهد یا نه؛ آیا همین گونه است؟
صفایی: نه اشتباه نکنید. ما تمرینات رزمی نمی‌دهیم. ما به هیچ وجه تمرینات رزمی را با بچه‌های تیم ملی انجام نمی‌دهیم. این اشتباهی است که بسیاری انجام می‌دهند و پس از اضافه شدن من به تیم ملی فکر میکنند ما می‌خواهیم تمرینات رزمی با بچه‌ها کار کنیم.
حتی یکی از روزنامه‌ها، کاریکاتوری کشیده بود که من با تمرینات رزمی می‌خواهم به بچه‌ها یاد بدهم که چگونه مسی را بزنند. ما در تمرینات، روی واکنشهای سریع بچه‌ها در فاصله‌های ۳ تا ۵، ۵ تا ۷ و ۷ تا ۱۰ ثانیه کار می‌کنیم؛ یعنی چی؟ یعنی اینکه ما روی همان حرکت‌های فوتبال در سرعت بالا کار می‌کنیم. در واقع حرفی که ما اول در خصوص همکاری در تیم ملی زدیم، این بود که ما بیاییم یک‌سری تکنیک‌ها را با خود فوتبال همگون‌سازی کنیم؛ یعنی ما اصلا آنجا رزمی کار نمی‌کنیم؛ برای نمونه اگر بخواهیم چیزی نزدیک به ذهن شما بگویم، این است که مثلا ما در یک جا پنج پا یکجا می‌زنیم، پای فوتبال، مثل شوت‌های فوتبال و بعد سه هد جهشی و پرشی سریع می‌زنیم و پس از آن شکم کار می‌کنیم؛ در واقع ترکیبی برای انتقال انرژی‌شان از حوزه‌ای که هستند به حوزه سرعت ترتیب می‌دهیم.
تابناک: طراحی تمرینات با خودتان است؟
صفایی: بله، بخش زیادی از آن!
تابناک: تیم شما فیزیولوژیست هم دارد؟
صفایی: بله، پزشکی است که از آرژانتین آمده و او نیز به مانند من اردوی تهران، اولین حضورش در تمرینات بود؛ دکتر رودریگوی آرژانتین.
تابناک: آيا حرکت‌شناس نیز دارید؟
صفایی: دقیقا نمی‌دانم؛ فکر کنم رودریگو این کار را نیز انجام دهد.
تابناک: آیا شما طراحی تمرینات را با فیزیولوژیست چک می‌کنید؟
صفایی: بله. صد‌دردصد. ما در هر جلسه تمرین، فیزیولوژیست داریم. آقای کی‌روش و می‌کو هم هستند که با هم تمرین را طراحی می‌کنیم و اوکی می‌گیریم و تمرینات را انجام می‌دهیم.
تابناک: حضور شما در تیم ملی همراه بود با رفتن دو تن از دستیاران کارلوس کی‌روش که انتقادات فراوانی نیز به همراه داشت. از سوی دیگر، نا‌آشنایی ذهن ایرانی‌ها با حضور یک قهرمان کیک بوکسینگ در تیم ملی، موجب شد تا کلا جو مناسبی در زمان حضور شما در تیم ملی ایجاد نشود. کمی طول کشید تا رسانه‌ها و مردم فهمیدند که مربیانی مانند شما در تیم‌های بزرگ جهان هم حضور دارند. مابه‌ازای واکنشهای منفی بیرونی در تمرینات بازیکنان چقدر حضور شما را پذیرفتند؟ چرا که بازیکنان ایرانی نیز برای نخستین بار بود با این پدیده آشنا می‌شدند که یک مربی کیک بوکسنیگ در تمرینات باشد.
صفایی: بچه‌ها واقعا عالی بودند. اولین باری که آقای کی‌روش من را در تمرینات معرفی کرد و گفت که قرار است چه کاری انجام دهم، بچه‌ها تازه فهمیدند، من کجای ترکیب تمرینات آنان قرار می‌گیرم.
تابناک: آقای کی‌روش دقیقا برای شما چه عنوانی تعریف کردند؟
صفایی: الان شده بدنسازی! اول قرار بود روی جهش، جسارت، خودباوری و عکس‌العمل‌های سریع کار کنم. اما بعد با دیدن تمرینات با نظر آقای کی‌روش مربی بدنساز شدم.
تابناک: پس پست اولی که برای شما تعریف شده بود، بدنسازی در حوزه افزایش روحیه تعریف می‌شد؟
صفایی: بله؛ حتی کمي نزدیک به روانشانسی، ولی پس از کار، تبدیل شده به بدنسازی.
تابناک: داشتید از بازخورد بچه‌ها می‌گفتید و واکنش آنها؛ بفرمایید.
صفایی: ذهنیت من از فوتبال و فوتبالیست‌ها چیز دیگری بود. کاری به مثبت و منفی‌اش نداریم و در مجموع ذهنیتم متفاوت از چیزی بود که از بچه‌ها دیدم. من همیشه فکر می‌کردم که در رزمی مهم‌ترین اتفاق، نظم آهنین آن است و با اتکا به همین، هم نظرم کلا درخصوص فوتبال چیز دیگری بود؛ اما بچه‌های تیم ملی آنقدر محترم بودند که من کلا تصورم از فوتبال عوض شد. پیش از رفتن، دغدغه‌ام این بود که بچه‌ها چطور من را می‌پذیرند، ولی دیدم که خیلی عادی و خوب با من برخورد کردند. شاید اول کمی با هم غریبه بودیم که آن هم به خاطر این بود که نمی‌دانستند من برای چه آنجایم، ولی بعدها شرایط فرق کرد. وقتی شروع تمرینات را با هاشم بیگ‌زاده استارت زدیم، کلا فضا عوض شد و کم‌کم بچه‌ها من را در میان خود پذیرفتند و بعد در تمرین‌ها حاضر شدیم.
از ابتدا قرار نبود من در این اردو با بچه‌ها تمرین کنم اما لطف آقای کی‌روش بود که اجازه دادند با چند تا از بچه‌ها در این تمرینات کار کنم و بچه‌ها هم خودشان خیلی عالی همکاری کردند. چیزی که من الان می‌دانم اینکه بچه‌ها خیلی راضی بودند و حتی با من صحبت کردند که بعد از اردو هم بتوانیم تمرین کنیم.
تابناک: آیا شما تمرینات را انفرادی با بچه‌ها انجام می‌دهید؟
صفایی: فعلا بله! تمرینات انفرادی بود؛ اما قرار شد از اردوی آفریقای جنوبی تمرینات جمعی و جدی‌تر پیگیری شود!
تابناک: سبک تمرینات چطور است؟
صفایی: من بیشتر روی تمرینات ایستایی کار می‌کنم.
تابناک: با بچه‌ها که تمرین کردید، تفاوتی بین بازیکنانی مثل دژاگه و قوچان‌نژاد و داوری با سایر بازیکن‌های تیم ملی دیدید؟
صفایی: به نظرم آنها تنها حرفه‌ای‌تر‌هستند. من خیلی کوتاه و فقط با چند تا از بچه‌ها تمرین کردم، ولی بچه‌ها واقعا عالی بودند و به نظرم تفاوت این دوستان در همین بود که آنها خیلی حرفه‌ای‌تر بودند، چون در یک محیط خیلی حرفه‌ای‌تر از ایران تربیت شدند، ولی در مجموع من این قول را به مردم می‌دهم که حداقل یک و نیم برابر چیزی که الان بچه‌های تیم ملی هستند، را در جام‌جهانی تحویل می‌دهم.
تابناک: با اینکه گفتید خیلی با بچه‌ها تمرین نکردید، می‌خواهم بدانم تا چه حد چیزی‌هایی که برای بچه‌ها به عنوان تمرین در نظر گرفتید، جدید و نو بود؟ بچه‌ها تا چه میزان با تمرینات شما آشنا بودند و تا چه میزان با یک چیز جدید روبه‌رو شدند؟
صفایی: نه؛ بچه‌ها خیلی آماده بودند و آگاهی خوبی به مسائل داشتند. اگر بخواهم بگویم در مهارت‌هایی که قرار است من بچه‌ها را در آن تقویت کنم، باید بگویم، هم‌اکنون بچه‌ها نزدیک به ۶۵ تا ۷۰ هستند که انشاءلله تا جام‌جهانی و با تمریناتی که برای بچه‌ها در نظر گرفتیم، سعی در ارتقای بچه‌ها داریم و تا جام‌جهانی تغییرات زیادی از بچه‌ها خواهیم دید.
تابناک: با توجه به اینکه حضور جدی شما در اردوی افریقای جنوبی خواهد بود، برای این اردو چه برنامه‌ای دارید؟
صفایی: من با آقای کی‌روش صحبت کردم و فکر می‌کنم کار اصلی من در اردوی افریقای جنوبی خواهد بود. اردوی تهران خیلی موقعیت عالی برای من بود، چون هم با روحیه بچه‌ها آشنا شدم و هم با نوع تمرینات بدنسازی تیم ملی و مربیان بدنساز و هم اینکه خیلی به من کمک کرد تا همگرایی بیشتری بین تمرینات فوتبال و مدلی که من مد نظرم دارم ایجاد کنم، ولی قطعا کار اصلی ما از آفریقای جنوبی آغاز خواهد شد.
تابناک: تجربه کار با کی‌روش بی‌شک تجربه متفاوتی بوده و خواهد بود. یک مربی حرفه‌ای در کلاس جهانی. از کار کردن با کی‌روش برایمان بگویید.
صفایی: من تا کنون فرد حرفه‌ای به اندازه کی‌روش ندیدم. ما در کشورمان آدم حرفه‌ای خیلی کم داریم اما واقعا کی‌روش چیز دیگر است، به گونه‌ای که به نگاهش، تک تک کلماتش و حتی به حرفی که به خود می‌گوید، فکر می‌کند.
کی‌روش آم بزرگ و خاصی است؛ خاص بودن را شاید خیلی‌ها صرفا به یکی نسبت دهند، ولی معدود آدم‌هایی هستند که واقعا خاص‌اند. کی‌روش یکی از آنهاست. خیلی‌ها تو ایران به کی‌روش انتقاد میکنند که حتی به کلماتی که از دهانشان بیرون میآید نیز اشراف ندارند. به نظرم اگه در ایران کی‌روش را درک کنند، هر یک روز بودن با او و در کنار او، می‌تواند، کلاس آموزشی برای همه کسایی باشد که با کی‌روش کار میکنند؛ اما متأسفانه این درک هنوز به وجود نیامده است.
ولی چیزی که من از کی‌روش درک کردم، این است که او عاشقانه ایران را دوست دارد و این برای من خیلی عجیب و غریب و جالب‌است. روزی که من را برای تیم ملی انتخاب کرد به من گفت که مهدی، حواست باشذ که ۷۵ میلیون تو را می‌بینند. این خیلی عجیه‌ها. یعنی این آدم یک درک از مملکت ما پیدا کرده که خیلی از ما هنوز به آن دست نیافته‌ایم. شما دیدید که در بازی تیم ملی با کره جنوبی چطور مربی و رسانه‌های کره را بازی داد که به نظرم پیش از ورود ما به زمین ما برنده بودیم. یا آن حرکت پایانی که در قبال مربی کره انجام داد و انگار داشت انتقام همه ایرانی‌ها را از کره‌ای‌ها می‌گرفت. این کار حرفه‌ای است. شما کی دیدید که یکی از مربی‌ها این کار را انجام دهد و این‌طور غرور ملی همه ما را تحریک کند؟
کی‌روش به نظرم اینقدر متخصص هست که ثانیه به ثانیه بودن با او یک کلاس است. ای کاش فدراسیون فوتبال، یک موقعیت ایجاد می‌کرد که همه مربی‌های ما بتوانند از کی‌روش یاد بگیرند.
تابناک: میدانید که احتمالا اگر مشکلی پیش نیاید، شما در جام‌جهانی حضور دارید. چه حسی دارید از اینکه قرار است در بزرگ‌ترین رویداد ورزشی سال دنیا حاضر باشید؟
صفایی: به نظرم پس از قهرمانی جهان این بزرگ‌ترین افتخار ورزشی‌ام به حساب میآید. همین‌طور از افتخاراتم هست که در کاری سهیم هستم که دل هزاران هزار ایرانی به او گره خورده و بخش آخرش اینکه امیدوارم مفید باشم در جام‌جهانی.
تابناک: چقدر فکر می‌کنید که با حضور شما در تیم ملی راه برای مربی‌های در کلاس شما به تیم‌های فوتبال ایرانی باز شود؟
صفایی: به نظرم خیلی‌ها بهتر از من می‌توانند این راه را تجربه کنند. من این شانس را داشتم که فقط این مسأله را برای اولین بار در ایران امتحان کنم، اما مطمئنم که خیلی‌ها هستند که می‌توانند در سال‌های اتی در این راه گام بگذارند.
