اما و اگرهای آزادسازی معاملات سهام عدالت

دستورالعمل ورود شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی به بازار سرمایه تصویب شد، اتفاقی که مدت‌ها است سهامداران مشمول سهام عدالت منتظر تحقق‌اش هستند.

بر این اساس از زمانی که در سال 85 سهام عدالت بین سهامداران توزیع شد و به دنبال آن سود پرداختی سالانه (80 هزار تومان 2 دهک اول و 40 هزار تومان دهک‌های بعدی) قطع شد امکان معامله سهام عدالت و لمس ثروتی که شعار توزیع سهام عدالت بود به عنوان سوال مهمی پیش روی سهامدارانی قرار گرفت که از همان سال‌های اول شروع به کار دولت نهم به دنبال تحقق سهمشان از ثروت ملی بودند.با این وجود از آنجایی که پایان توزیع سهام عدالت و تعیین تکلیف شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی پیش شرطی برای ورود این شرکت‌ها به بازار سرمایه بود این تأخیر زمانی که بیش از شش سال زمانبر شد، اتفاق افتاد.

در کنار موضوع پایان توزیع سهام عدالت موانع دیگری هم بر ملموس شدن حق هر ایرانی از ثروت ملی وجود داشت و آن هم سازوکار معامله سهام عدالت، افزایش سرمایه شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی و تبدیل آنها به سهامی عام بود؛ موانعی که کم و بیش تا امروز که دستورالعمل ورود شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی به فرابورس مورد تصویب قرار گرفته برداشته شده است.

با توجه به ساختار سهام عدالت و تعداد مشمولان و باز بودن پرونده سهام عدالت و ثبت نام از کارگران فصلی و نیز لزوم ورود شرکت های سرمایه گذاری استانی به بورس، امکان معامله این اوراق در بازار سرمایه همچنان با اما و اگرهای زیادی مواجه است و به نظر می رسد اجرایی شدن آن به زمان بیشتری نیاز داشته باشد. از سوی دیگر، این ابهام وجود دارد که به دلیل اینکه بخش عمده یی از کسانی که سهام عدالت را در اختیار دارند، هیچ آشنایی با نحوه داد و ستد سهام در بورس ندارند، آزادسازی معاملات سهام عدالت می تواند موجب سوءاستفاده بسیاری را از این افراد فراهم کند.

با وجود اینکه ۷ سال از شروع داستان واگذاری سهام عدالت می گذرد .داستانی که به واسطه آن ۴۰ میلیون از جمعیت ۷۰ میلیونی ایران در جرگه سهامداران بورسی قرارگرفتندو در زمان اجرای مراحل اولیه این طرح متولیان مدعی شدند با اجرای این طرح درصدد حمایت از قشر کم‌بضاعت جامعه هستند.هرچند آزادسازی سهام عدالت در دستور کار قرار گرفته اما هنوز نقاط کور زیادی وجود داردکه بایدشفاف سازی و روشن شود.

با توجه به ضرورت ایجاد زمینه های لازم برای فراهم آورن شرایط معاملاتی سهام عدالت باید تدابیر و اقدامات مقتضی در این خصوص انجام گیرد، در این رابطه نظر  نمایندگان خانه ملت را جویا شده ایم   که در زیر می خوانید:

                                     معاملاتی شدن سهام عدالت بعد از ثبات اقتصادی

عضو کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس با اشاره به اینکه باید ساز و کار های مناسبی در زمینه معاملات سهام عدالت ایجاد شود،گفت: با توجه به وعده های وزیر اقتصاد بهتر است خرید و فروش سهام عدالت بعد از ایجاد ثبات نسبی در اقتصاد موضوع انجام شود.

احمد امیرآبادی فراهانی در گفت ‌و گو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری خانه ملت، اظهار داشت: در موضوع سهام عدالت باید ساز و کارها و آموزش هایی وجود داشته باشد که سهامداران بتوانند در مجامع استانی و شهرستانی در این زمینه نقش آفرینی کنند.

نماینده مردم قم در مجلس شورای اسلامی در ادامه این مطلب افزود: با توجه به این نکته که سهام عدالت گسترده و جامعه آماری با فراوانی بالایی را شامل می شود و در دست اقشار مختلف مردم جامعه مانند دهک های پائین و کارمندان است، لذا باید آموزش،مشاوره و اطلاع رسانی از طریق رسانه ها و جراید در این خصوص انجام گیرد تا سهام داران متوجه ارزش سهام خود شوند و در صورت آزاد سازی ومعاملاتی شدن سهام متضرر نشوند.

این نماینده مردم در مجلس نهم ادامه داد: اگر می خواهیم  سهام عدالت مانند سهام های دیگر خرید و فروش شود آزاد سازی معامله آن اقدام مناسبی است اما نکته قابل ذکر این است که باید مشاوره های اقتصادی و آگاه سازی  در این زمینه انجام شود که  مردمی که سهام عدالت را به قیمت اسمی دریافت داشته اند سهام را می فروشند ضرر نکند.

امیرآبادی فراهانی افزود: بعد از فروش اولیه سهام عدالت، دیگر بازار بورس تعیین کننده قیمت سهام خواهد بود.

وی ادامه داد: با توجه به وعده های وزیر اقتصاد و امور دارایی بهتر است تامل کنیم تا بعد از ایجاد ثبات نسبی اقتصادی موضوع معاملاتی شدن سهام عدالت مطرح شود.

                                            تبعات معاملاتی شدن شتابزده سهام عدالت

عضو کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس با تاکید براینکه معاملاتی شدن سهام عدالت بدون کار کارشناسی مصداق توزیع ناعادلانه ثروت است ،گفت: معاملاتی شدن سهام عدالت بدون تدبیر و کار کارشناسی باعث خواهد شد فقرا سهام عدالت را به آسانی از دست بدهند و برخی ها یک شبه ثروتمند شوند.

غلامعلی جعفر‌زاده ‌‌‌ایمن ‌آبادی اظهار داشت: برای معاملاتی شدن سهام عدالت باید جلسات مشترکی بین کمیسیون های اقتصادی، برنامه، بودجه و محاسبات و همچنین دیگر نمایندگان مجلس با وزارت اقتصاد و امور دارایی برگزار شود. 

نماینده مردم رشت در مجلس شورای اسلامی افزود: در شرایط فعلی با معاملاتی شدن سهام عدالت موافق نیستم و معتقدم در این زمینه باید کار کارشناسی بیشتری صورت گیرد.

این نماینده مردم در مجلس نهم ادامه داد: اگر در نحوه معاملاتی شدن سهام عدالت تدبیر و کارکارشناسی لازم انجام نشود این سهام از سوی برخی ها از دست اقشار فقیر جامعه جمع آوری خواهد شد بطور مثال می توان از اتفاقی که در کشور روسیه دراین زمینه افتاد نام برد و به این ترتیب یک شبه برخی ها ثروتمند می شوند.

جعفر‌زاده ‌‌‌ایمن ‌آبادی ادامه داد: نکته قابل ذکر درباب ارائه سهام عدالت به مردم این است در این زمینه مطالعاتی صورت نگرفت و از تجارب تلخ وشیرین دنیا در این زمینه استفاده نشد بلکه این سهام دستوری و بدون کار کارشناسی به مردم ارائه شد.

نماینده مردم در مجلس نهم اضافه کرد: اگر در موضوع سهام عدالت تدابیری اتخاذ نشود و به این صورت که تنها در دست مردم سندی از این بابت وجود داشته باشد بماند واقعیت این می شود که مردم از داشتن سهام عدالت خیلی سودی نمی کنند.

عضو کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس، خاطرنشان کرد: باید در زمینه توزیع عادلانه ثروت و سهام عدالت اقدامات و برنامه ریزی های مناسبی صورت گیرد.

                                              شرط معاملاتی شدن سهام عدالت

عضو کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس در واکنش به معاملاتی شدن سهام عدالت در آینده نزدیک گفت: طبق قوانین باید سهام عدالت نزد سهامداران بماند و در صورت تسویه از محل سودهای انباشته سهام و پرداخت پول آن به دولت، می توان آن را معاملاتی کرد.

محمد قسیم عثمانی،افزود: باید در خصوص سبدها و معاملات سهام عدالت اطلاعات دقیق تری ارائه شود، اگر از هر سبد سهام تنها 13 درصد به بازار ارائه شود با توجه به وضعیت فعلی بازار رقم قابل توجهی نخواهد بود. 

نماینده مردم بوکان در مجلس شورای اسلامی اظهار داشت: در حال حاضر با توجه به  احتمال رونق بازار در آینده واینکه قیمت پایه سهام عدالت، پائین است این احتمال وجود دارد که این سهام توسط عده ای خریداری شود.

این نماینده مردم در مجلس نهم ادامه داد: نکته قابل توجه در این زمینه این است که در واقع صاحبان واقعی سهام خودشان سهام را معامله نمی کنند بلکه این شرکت های سرمایه گذاری استانی هستند که سهام را معامله می کنند وباید به این موضوع توجه جدی شود. 

عثمانی گفت: در خصوص معامله سهام عدالت باید به مسائل قانونی توجه کرد به دلیل اینکه باید در زمان انتقال مالکیت کل بهای سهام عدالت از محل سود آن به دولت پرداخته شده باشد.

وی افزود: در این رابطه درست نیست که بخشی از سهام عدالت به فروش برسد و از حاصل فروش آن اقساط دولت پرداخته شود، طبق قوانین این سهام باید نزد سهامداران بماند و در صورتیکه از محل سودهای انباشته قیمت سهام تسویه وپول آن به دولت پرداخت شد در آن وقت سهام به سهامداران حقیقی تعلق می گیرد.

نماینده مردم بوکان در مجلس گفت: تعیین سقف برای خرید سهام عدالت به قوانین بازار سهام مربوط است و سهام به بالاترین قیمت فروخته می شود و نمی توان برای سهام خاصی تفاوت و محدودیت قائل شد و همچنین موضوع دیگری که ممکن است در این رابطه اتفاق بیافتد این مسئله است که فردی در بازار با اسامی مختلف سهام بخرد.

عضو کمیسیون برنامه ،بودجه ومحاسبات مجلس خاطر نشان کرد : دراین مقطع زمانی بهتر است این سهام معاملاتی نشود تا دولت یازدهم برای مجموعه سهام عدالت استراتژی پخته تری آماده کند و بر اساس آن در این زمینه عمل کند.

                  کوتاهی دست دلالان با تعیین سقف برای معامله سهام عدالت

 عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس در خصوص امکان ورود دلالان که قصد خرید و جمع آوری تعداد زیادی سهام عدالت دارند، گفت:مکانیزم هایی طراحی شده که شرایط برای ایجاد بازار کاذب در بازار سهام عدالت سخت شود و با میزان سقفی که تعیین شده دیگر به برخی ها اجازه داده نخواهد شد که بتوانند تعداد زیادی سهام خریداری شود.

حمید رضا فولادگر : با توجه به نامه مقام معظم رهبری به رئیس جمهور وقت و همچنین مواد 34 تا 38 اصل 44 قانون اساسی باید زمینه ورود شرکت های استانی سهام عدالت به بورس فراهم شود.

نماینده مردم اصفهان در مجلس شورای اسلامی افزود: برای اینکه در مدت زمان کمتری زمینه ورود سهام عدالت را به بورس فراهم شود استفساریه ای دراین زمینه تصویب شد که شرکت های استانی سهام عدالت در قالب سهامی عام باشند.

این نماینده مردم در مجلس نهم افزود: در جلسه آخر شورای عالی اصل 44  قانون اساسی آئین نامه ها برای ورود سهام عدالت به بورس تصویب شده است.

فولادگر ادامه داد: سهام عدالت ابتدا به فرا بورس خواهد رفت و در صورتی که بتواند شرایط بورس را کسب کند به بازار بورس ارائه خواهد شد.

وی افزود: برای معاملاتی شدن سهام عدالت در بورس پیش بینی ها صورت گرفته که از طریق کارگزاری ها بورس این کار انجام شود.

فولادگر گفت: البته علاوه بر کارگزاری ها بورس باید در زمینه آموزش ،فرهنگ سازی و ترویج بازار بورس نیز فعالیت داشته باشیم و مردم نیز باید اطلاعات خود را در این زمینه بالا ببرند به علت این که قرار بر این نیست همیشه دولت قیم مردم در این زمینه باشد.

وی در خصوص امکان ورود برخی دلالان که قصد خرید و جمع آوری تعداد زیادی سهام عدالت بصورت یکجا را دارند گفت: در این زمینه مکانیسمی طراحی شده که شرایط برای ایجاد بازار کاذب در بازار سهام عدالت سخت شده و با میزان سقفی که تعیین شده دیگر به برخی ها اجازه داده نخواهد شد که بتوانند تعداد سهامی زیادی بخرند در نتیجه سهام عدالت دست عده ای برای خرید وفروش متمرکز نخواهد شد.