«مهد کودک» گران‌تر از دوره دکترا

صدرا محقق در عصر ایران نوشت:

این هفته آخرین نرخ تعیین شده برای شهریه مهدهای کودک از سوی سازمان بهزیستی کشور تعیین و اعلام شد.  نرخ های جدید اعلام شده برای شهریه مهدهای کودک در هر ماه، در گران ترین حالت 337 هزار تومان که شامل برخی مهدها در منطقه یک تهران است می شود. در ارزان ترین حالت نیز این نرخ به 60 هزار تومان می رسد. این نرخ ها را معاون امور اجتماعی سازمان بهزیستی کشور برای مهدهای کودک تمام وقت و نیمه وقت مناطق 22 گانه استان تهران و دیگر استان های کشور اعلام کرد.

با این حال این نرخ ها فقط مختص شهریه مهدکودک های دولتی است و در کنار این، مهدکودکهای خصوصی نیز هست که شهریه دریافتی آنها برای نگه داری یک ماه از کودک شما مبلغی در حدود یک میلیون و هفتصد هزار تومان دریافت می کنند. در این گزارش به همین موضوع پرداخته ایم.

اولین مهد کودک ایران با نام " ایران " توسط خانم " برسابه هووسپیان " ٬ از ایرانیان ارمنی دهه 30 خورشیدی در خیابان " معتمد الدوله " با مجوز وزارت فرهنگ تاسیس شد. هووسپیان در دانشگاه ژنو سوییس درس خوانده بود . از آن تاریخ تا امروز نیاز به مهدکودک ها آنقدر توسعه یافته است که کمتر شهری در ایران وجود دارد که مهد کودک نداشته باشد.



 بر اساس آخرین آمارهای اعلام شده از سوی معاونت امور اجتماعی سازمان بهزیستی هم اکنون در سراسر کشور 15 هزار مهدکودک مشغول به فعالیت هستند، که بخش عمده ای از آنان نیز در روستاها هستند.

در این مدت از زمانی که برسابه هووسپیان اولین مهدکودک ایرانی را ساخت تا امروز، این کار نیز مانند بسیاری دیگر از کارها فراز و نشیب هایی زیادی را طی کرد و به صورتی جدی رونق و توسعه پیدا کرد. وظیفه اولیه مهدکودک ها در اصل نگهداری و سرگرم کردن کودکان در مدت زمانی بود که والدین آنها به کار مشغول بودند. اما حالا سالهاست وظایف این مهدها بسیار فراتر از این رفته است و آموختن انواع هنرها و دانش ها نیز به آن اضافه شده است. مهدهای کودک نیز مانند مدارس به دو بخش دولتی و غیردولتی تقسیم می شوند، دولتی ها درست شبیه مدارس دولتی با رعایت حداقل استانداردی مورد نیاز، خدمات نگهداری از کودکان را ارائه می دهد و شهریه های مشخص و تعیین شده ای دارند.

بر اساس قوانین کودکان پذیرفته شده در مهدهای کودک شامل شیرخوار، نوپا و نوباوه می‌شوند، کودکان شیرخوار صفر تا 2 سال، کودکان نوپا 2 تا چهار سال و کودکان نوباوه چهار تا شش سال هستند که والدین آن‌ها می‌توانند این کودکان را در مهدهای کودک سراسر کشور ثبت نام کنند.  مهدهای کودک نیز شامل نیمه وقت و تمام وقت می‌شوند، مهدهای نیمه وقت از صبح تا ظهر دایر هستند که به کودکان ناهار ارائه نمی‌کنند، اما مهدهای کودک تمام وقت ساعت کاری شان همانند مهدهای نیمه وقت است با این تفاوت که به کودکان ناهار ارائه می‌شود.

مهدهای غیردولتی اما  با ارائه خدماتی فراتر از حداقل ها با تکیه بر کیفیت خدمات شهریه های متفاوتی دریافت می کنند. در این میان رقابت بر سر چگونگی ارائه خدمات باکیفیت تر به کودکان به رقابتی جالب به ویژه در زمینه میزان شهریه های دریافتی در بین مهدکودک های غیردولتی بدل شده است. به گونه که هم اکنون در برخی از این مهدها در شهر تهران برای هر ماه پذیرفتن یک کودک مبلغی تا 2 میلیون تومان دریافت می کنند.

میزان خدماتی که در این مهدکودک ها ارائه می شود با شهریه دریافتی ارتباط مستقیمی دارد. آموزش زبان انگلیسی، استفاده از مدرسان تحصیل کرده، ایجاد فضاهایی شاد، کمک گرفتن از روانشناس کودک، استفاده از محصولات، اسباب بازی ها و خوراکی های با کیفیت و آشنا سازی کودکان با مفاهیم زندگی از جمله خدماتی است که متولیان این مهدهای کودک مدعی ارائه آن هستند.

در همین حال بخش زیادی از ظرفیت این مهدکودک ها هم همیشه پر است و خانواده های بسیاری برای سپردن فرزندان خود به آنها حتی با وجود شهریه های بسیار گران قیمت اقدام می کنند و از خدماتی که به فرزندانشان ارائه می شود هم راضی هستند.

به عنوان مثال بر اساس گزارشی که ایسنا منتشر کرده، در تعدادی مهدکودک در نقاط مختلف تهران به ویژه در قسمت های شمالی این شهر شهریه هایی که برای نگهداری از کودکان ارائه می شود به این شکل است: یک ونیم میلیون تومان شهریه ماهیانه یک مهد کودک "دوزبانه" در زعفرانیه تهران، یک میلیون و300 هزار تومان شهریه مهد دیگری در سعادت آباد، یک میلیون تومان شهریه یک مهدکودک دیگری لوکس در نقطه دیگر زعفرانیه و750 هزار تومان شهریه یک مهد کودک در شهرک غرب.

بر این اساس برای ثبت نام یک کودک در طول یکسال در هر کدام از این مهدکودک های ذکر شده والدین باید در ارزان ترین حالت 15 میلیون و 600 هزار و در گران ترین حال 21 میلیون تومان در هر سال بپردازند. اگر قیمت های دریافتی این مهدکودک ها را ثابت در نظر بگیریم هزینه سپردن یک کودک به هر کدام از این مهدها برای گذراندن دوره پنج ساله 1 تا 5 سالگی (قبل از پیش دبستانی) در مجموع برای والدین خود هزینه ای در حدود 78 تا 105 میلیون تومان دارد.

در واقع می توان گفت برای آنکه فردی فرزند خود را برای سپری کردن دوره نونهالی تا رسیدن به سن مدرسه به این مهدهای کودک بسپارد باید این میزان هزینه صرف کند. این میزان هزینه برای نگهداری مهدهای کودک از کودکان در حالی است که سقف شهريه دوره دكتري دانشگاه‌ها تعیین شده از سوی اداره كل دفتر گسترش وزارت علوم ، برای هر دوره در حدود 45 تا 55 میلیون تومان است. به عبارت دیگر، در ایران در گران ترین حالت هزینه گذراندن دوره نونهالی به مراتب بسیار گران تر از گذراندن دوره دکترا است.

مهدکودک را باید اولین نهاد اجتماعی آموزشی دانست که کودکان به آن قدم می گذارند. با این حال همانطور که گفته شد هر کودک برای دریافت آموزش و خدمات با کیفیت بالا نیازمند صرف هزینه ای میان 15 تا 21 میلیون تومان در سال هست. در این میان اگر آخرین نهاد آموزشی که یک فرد در جامعه از آن بهره می گیرد را تحصیل در دوره دکتر بدانیم به نظر می رسد با نرخ های امروزی هزینه انجام شده برای ورود به اولین نهاد آموزشی هزینه ای به مراتب بیشتر از هزینه لازم برای گذراندن آخرین مرحله از چرخه آموزش در ایران در گرانترین حالت خود دارد و این مقایسه ، البته ناظر به مهدهای گرانقیمت است که تعدادشان نیز کم نیست.