با حكم ديوان عدالت اداري منطقه امن حيات وحش موته در اصفهان به تيغ بلدوزرهاي معدنكاوان سپرده شد تا كابوسي كه براي مناطق حفاظت شده در دولت دهم پيشبيني شده بود پس از ميانكاله گريبانگير اين منطقه حفاظت شده شود. حيات وحش موته پس از 30سال مقاومت در مقابل معدنكاوان قافيه را با چراغ سبزهاي دولت در اسفندماه 91 باخت. اين منطقه بهترين و امنترين زيستگاه آهوان ايران است. اين معدن در سال ۱۳۵۴ احداث شد اما به دليل حساسيت منطقه از سال ۱۳۶۲ به بعد بر اساس توافق سازمان محيطزيست با وزارت صنايع و معادن به دليل قرارگرفتن معدن در ناحيه امن پناهگاه حيات وحش موته هرگونه بهرهبرداري از آن متوقف شد. در سه دهه بارها مكاتباتي ميان اين دو دستگاه براي اجازه بهرهبرداري از اين معدن انجام شده اما به دليل اهميت حفاظت از اين منطقه، همواره با مخالفت شديد سازمان محيطزيست مواجه شده است.
مصوبهاي بر پايان مناطق حفاظت شده
همه چيز از دستور محمود احمدينژاد به رئيس سازمان حفاظت از محيطزيست شروع شد. او از محمديزاده خواسته بود تا معادن موجود در مناطق حفاظت شده را براي معدنكاوي پيدا كند. البته احتياجي به گشت وگذار نبود.
معادني كه در مناطق حفاظت شده وجود دارند بيش از اين شناخته شده بودند و همواره اين مسئله باعث بحث وجدل وزارت معادن و سازمان محيطزيست بود. اما برنامهريزي در دولت نهم ودهم كشور را به سمتي برد كه بيكاري و گراني شديد به يكي از معضلهاي كشور تبديل شد.
دولت به جاي برنامهريزيهاي پايدار درست در زماني كه مشكلات محيطزيستي به يكي از دغدغههاي ايران تبديل شده بود، طرح واگذاري جنگلها و معادن را به مردم پيش كشيد و آه از نهاد بسياري برآورد. منتقدان از تدبير دولت براي رفع بيكاري و گراني به «قلك شكستن و فروختن كليه» تعبير كردند. در همان زماني كه رئيس دولت دهم طرح واگذاري جنگل به مردم را پيش كشيد هرچند بسياري از دستگاهها با آن مخالفت كردند اما مردم فقيرنشين زاگرس بخاريهاي گازي را كنار گذاشتند و دوباره راهي جنگلهايي شدند كه تنها ديوار دفاعي كشور در مقابل ريزگردهاي عربي هستند.
مسئوليت محمديزاده كه رئيس سازمان حفاظت از محيطزيست بود براي پيدا كردن معادن هم در راستاي كاهش آمار بيكاري بود. دولت در حالي دست روي نقطههاي حساس كشور گذاشته بود كه بحرانهاي محيطزيستي بيش از هر دولتي، در دولت نهم و دهم خود را نشان داد. همين مسئله بود كه آرامش موته را پس از سالها مقاومت بههم زد. كارگروه بخش معدن در اسفندماه 91 كه تشكيل شد به صدور مصوبه بهرهبرداري از معادن در مناطق چهارگانه منجر شد. مالك معدن سنگ تراورتن هم با در دست داشتن اين مصوبه به ديوان عدالت اداري رفت و دست پر برگشت تا منطقه امن موته را از آهوان ايراني خالي كند.
سكوت سازمان محيط زيست
محمديزاده رئيس سازمان حفاظت از محيطزيست اين روزها از هر طرف مورد هجوم منتقدان به دستورات خود در وقت اضافهاي كه اين روزها تا انتخاب رئيس جديد توسط رئيسجمهور حسن روحاني به دست آورده، قرار گرفته است. اما او عزمش را جزم كرده تا در اين دقايق اضافه يك گل به خودي اساسي بزند كه در دورههاي بعد قابل جبران نباشد. او در روزهاي گذشته معاونان مخالف با واگذاريها را بركنار كرده اما برخلاف هميشه هيچ سخني در اين رابطه با رسانهها نگفته است. حتي برخلاف عادت هميشگي اين بار در قامت توجيه هم برنيامد.
رئيس اداره محيطزيست گلپايگان در اينباره ميگويد: حدود يكپنجم از معدن سنگ تراورتن در محدوده امن پناهگاه حيات وحش موته واقع شده كه محل تجمع وحوش و بهترين نقطه از لحاظ گونههاي گياهي است.
آنطور كه مرتضي جمشيديان توضيح ميدهد: كل مساحت منطقهاي كه معدن در آن واقع شده ۴ هكتار است كه تنها ۱.۲ هكتار آن تحت مالكيت فرد شاكي است و سند مالكيت آن هم مربوط به مزرعهاي است كه معدن سنگ مذكور در محدوده آن واقع نشده و امكان بهرهبرداري از معدن در اين محدوده وجود ندارد، بنابراين راي ديوان عدالت مبني بر مالكيت اين فرد بر معدن سنگ درست نيست. با اين حال دفاعيات سازمان محيطزيست در اين باره پذيرفته نشده و دادگاه نسبت به مالكيت صاحب معدن راي مثبت داده است.
او به حضور حداكثري جمعيت حياتوحش و بهويژه آهو در اين منطقه اشاره ميكند و ميگويد: منابع تامين آب مورد نياز وحوش و آبشخورها در محدوده اين معدن قرار گرفته لذا با بهرهبرداري از اين معدن جمعيت ۱۲ هزار راسي گونههايي مانند آهو، قوچ، ميش، كل و بز براي پيدا كردن نياز آبي خود با بحران مواجه ميشوند. از سوي ديگر صدور استخراج در زيستگاه آهوان درحالي صادر شده كه به تازگي محيطزيست ايران هم شاهد مرگ گوزنهاي زرد كرخه و فرار و مرگ حياتوحش درياچه اروميه بود.
حيات وحش موته سرگردان شدند
شانس با حيات وحش موته يار نبود و مالك معدن همين كه مجوز و راي ديوان عدالت را گرفت شروع به فعاليت كرد. بسياري اميدوار بودند كه صدور مجوز اكتشاف در مناطق حفاظت شده تا آمدن دولت حسنروحاني طول بكشد تا حيات وحش موته ايران كه آخرين بازمانده از طبيعت شگرف ايران است از دستبرد مجوزهاي طبيعت ستيز پنهان بماند. اما اين رويا تحقق نيافت.
جمشيديان از آغاز فعاليت اين معدن از هفته گذشته و سرگرداني حيات وحش منطقه براي تامين آب شرب خبر ميدهد و ميگويد: در همين يك هفته چندين بار شاهد گذار حيات وحش در پي يافتن آب و خروج آنها از محدوده پناهگاه بودهايم. مسئله تا آنجا پيش ميرود که جمشيديان دست به دامان رسانهها میشود. آنطور كه خبرگزاري مهر هم مينويسد نامهنگاريها و پيگيريهاي اداره محيطزيست گلپايگان با معاونت محيط طبيعي و دفتر امور زيستگاهها بينتيجه بوده است.
هرچند بركناري ناصر مقدسي مديركل سابق دفتر زيستگاهها و امور مناطق سازمان حفاظت از محيطزيست توسط محمديزاده نشان داد كه در عزمي كه در پشت واگذاري آخرين مناطق زيستي كشور وجود دارد، بسيار مصمم است. افكارعمومي تنها به حسن روحاني رئيسجمهور چشم دوختهاند تا هرچه زودتر با معرفي رئيس جديد سازمان حفاظت از محيطزيست، به فعاليتهاي طبيعت ستيز سازمان محيطزيست پايان دهد.
منبع: تهران امروز