شاخص‌های کلیدی کارکرد ملی

مرکز پژوهش‌های مجلس، بخشی از گزارش سازمان جهانی نهادهای عالی محاسباتی (منتشره در سال ۲۰۱۲) را منتشر کرد.

به گزارش «تابناک»، دفتر مطالعات اقتصادی مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی اعلام کرد: حسابرسی موضوعات کلان و راهبردی از ظرفیت‌های ویژه شقوق سه گانه حسابرسی عملکرد (حسابرسی کارآیی، حسابرسی صرفه اقتصادی و حسابرسی اثربخشی) است که در پی یک پویش چند ساله و ابتکار نهادهای عالی حسابرسی اکنون به قله تکامل نزدیک شده است، سازمان اینتوسای که نهادهای عالی محاسبات (سازمان مشابه دیوان محاسبات کشور) در همه کشورهای جهان را تحت پوشش دارد، چند سالی است، پروژه تحقیقاتی «شاخص‌های ملی کلیدی» را آغاز کرده و کارگروهی متشکل از برخی کشورها به ریاست کشور روسیه مشغول فعالیت در این کارگروه شده‌اند، این پروژه، استفاده از شاخص‌های ملی کلیدی در فرآیند حسابرسی عملکرد دولت در ساحتی وسیع تر، عملکرد یکایک دستگاه‌های اجرایی را دنبال می‌کند و بناست، آثار و پیامدهای عملکرد حاکمیت در سطح ملی را به محاسبه نشسته و اثربخشی را از نگاهی راهبردی ‌واکاوی کند، این رویکرد بر حسابرسی عملکرد حوزه‌هایی فراتر از عملکرد یک دستگاه اجرایی تمرکز خواهد داشت.

گزارش سازمان اینتوسای به تشریح یافته‌های مطالعاتی در زمینه استفاده از شاخص‌های ملی کلیدی در فرآیند حسابرسی عملکرد می‌پردازد و این گزارش در کنگره بیستم اینتوسای سال ۲۰۱۲ به مجمع عمومی سازمان اینتوسای ارائه و ‌تصویب ‌شده است که به عنوان نخستین مجموعه از انتشارات سازمان اینتوسای در حوزه شاخص‌های ملی کلیدی به فارسی نگارش شده ‌و پایه مناسبی را برای توسعه دانش حسابرسی در حوزه‌های کلان کشوری فراهم می‌آورد.

محتوای این مجموعه در جهت استفاده ذینفعان دیوان محاسبات کشور از جمله نمایندگان محترم مجلس شورای اسلامی و سایر مسئولان و صاحبنظران حوزه ارزیابی عملکرد برنامه‌های توسعه و حسابرسی سیاست‌های کلان بسیار سودمند است و از این حیث، اهتمام مرکز پژوهش‌های مجلس در انتشار آن، کاری مستحسن و در خور توجه به حساب می‌آید و فتح بابی است برای ظرفیت سازی در حوزه حسابرسی موضوعات کلان، پیچیده و چند وجهی.

شایان ذکر است دیوان محاسبات کشور در دوره اخیر، در راستای راهبرد اثرگذاری و نقش آفرینی دیوان محاسبات در توسعه کلان کشور، حسابرسی عملکرد را در کانون توجه قرار داده است و استفاده از شاخص‌های ملی کلیدی در فرآیند حسابرسی عملکرد، موجب ظرفیت سازی در دیوان در حوزه پاسخگویی موضوعات کلان و راهبردی، خواهد شد.

تفکر اخیر مبنی بر ضرورت تغییر در رویکردهای توسعه اقتصادی اجتماعی، طراحی و استفاده از شاخص‌های کلیدی کشوری (شاخص‌های ملی کلیدی‌) را ضروری و بموقع می‌سازد، زیرا این اندیشه درست در مقطعی رخ نمود که بحران مالی جهانی، نارسایی و محدودیت شاخص‌های متعارف اقتصادی را نمایان ساخت، ظهور این اندیشه همزمان با بحران جهانی یاد شده، نقایص و عدم کفایت شاخص‌های معمول اقتصادی را آشکار ساخت و مالا استفاده از شاخص‌های ملی کلیدی را ضرورت بخشید.

مطالعات ادامه‌دار در زمینه شاخص‌های ملی کلیدی، به ارتقای نقش نهادهای عالی محاسباتی‌ و بهبود کیفیت فعالیت دولت‌ها و در نهایت، بهبود استانداردهای زندگی جمعی معطوف می‌شود، در جهان مدرن پس از بحران مالی اخیر، شاخص‌های ملی کلیدی، به مثابه ابزاری ضروری و کارآمد در طراحی استراتژی‌های یکپارچه کشوری و ارزیابی اثربخشی و موفقیت استراتژی‌های موصوف، نقش ویژه‌ای دارند.

کارگروه ویژه «شاخص‌های ملی کلیدی» که ذیل سازمان اینتوسای تأسیس یافته و مشغول به فعالیت شده، فصل نوینی از توسعه و ظرفیت‌سازی در نهادهای عالی محاسباتی را نشان می‌دهد. گزارش کارگروه موصوف در این مرحله، بر ایجاد فهم مشترک در استفاده از شاخص‌های کلیدی کشوری توسط نهادهای عالی محاسبات و نیز بر کاربست حرفه‌ای توصیه‌های پیشنهادی در میان همه طرف‌های ذینفع تمرکز می‌کند، در آینده، با ادامه بهبود این سند، ساختار آن نیز تغییر خواهد کرد.