فوتبال ایران در سراشیبی سقوط+جدول
بررسی آماری تعداد لژیونرهای ایرانی
در
کنار تمام افتخار آفرینی های فوتبالیست های ایرانی شاغل در اروپا،
متاسفانه بیشتر بازیکنان ایرانی که راهی لیگ های عربی شدند سرنوشت خوبی
پیدا نکردند و برخی از آنها فوتبالشان حتی به میزان ۹۰% افت پیدا کرد.
این گفتار سعی دارد روند حضور لژیونرهای ایرانی را از زمان آغاز اوج گیری این امر یعنی سال ۱۹۹۶ تا به حال بررسی کند. ذکر این نکته اساسی است که آمار ذکر شده تنها مربوط به بازیکنان ملی پوشی است که در جام ملتهای آسیا سالهای ۱۹۹۶ و ۲۰۰۰ و ۲۰۰۴ و ۲۰۰۷ و ۲۰۱۱ و جام های جهانی ۱۹۹۸ و ۲۰۰۶ حضور داشته اند و سایر لژیونرها ( مانند فرهاد مجیدی ) که در این تورنمنت ها عضو تیم ملی نبوده اند در این جامعه آماری حضور ندارند. همچنین در این بررسی سخنی از بازیکنانی مانند اشکان دژاگه که محصول فوتبال ایران نیستند به میان نیامده است.
فوتبالیست های ایرانی در لیگ های اروپایی
بعد از جام ملتهای آسیا ۱۹۹۶ و کسب نتایج خیره کننده ای چون پیروزی ۶ بر ۲ مقابل کره جنوبی، ستاره های تیم ملی ایران در این تورنمت مورد توجه تیم های آلمانی قرار گرفتند. علی دایی و کریم باقری راهی آرمینیا بیله فلد شدند و خداداد عزیزی به اف . سی . کلن پیوست. بعد از حماسه ملبورن و صعود تیم ملی فوتبال کشورمان به جام جهانی ۱۹۹۸ فرانسه بسیاری منتظر بودند تا ببینند تیم ملی فوتبال ایران به عنوان آخرین تیم راه یافته به جام جهانی در این مسابقات چه نتیجه ای کسب خواهد کرد.
جام جهانی ۱۹۹۸ شروع شد و در روزگاری که تیم های آسیایی مقابل حریفانشان در فرانسه یک به یک زانو می زدند تیم ملی فوتبال ایران خوش درخشید و علی رغم حذف از مسابقات توانست کارنامه قابل قبولی از خود ارائه کند. در جام جهانی فرانسه بود که باشگاه های اروپایی پی به حضور ستاره ای به اسم مهدی مهدوی کیا در ترکیب ایران بردند و بازیکن برتر جوان آسیا راهی آلمان و باشگاه بوخوم شد. همچنین با درخشش پاشازاده و میناوند این دو نیز راهی لیگ های آلمان و اتریش شدند. پس از جام جهانی فرانسه بود که برای اولین بار در تاریخ فوتبال ایران ۶ بازیکن ایرانی در سطح اول فوتبال دنیا و ۳ نفر در سطحی پائین تر و در لیگ های کم اعتبار تر فوتبال اروپا ( علیرضا منصوریان، نیما نکیسا، داریوش یزدانی ) شاغل شدند.
پس از این اتفاق روند روبه رشد حضور ایرانی ها در سطح اول فوتبال اروپا ادامه پیدا کرد و فوتبال کشورمان در سال ۱۹۹۹ شاهد حضور ۹ لژیونر در سطح اول فوتبال جهان بود.
فراز و فرود ها
پس از سال ۱۹۹۹ روند ارسال لژیونر همچنان ادامه پیدا کرد اما هیچگاه درخشش سال ۹۹ تکرار نشد، به طوری که از سال ۹۹ به بعد شاهد نزول حضور ایرانی های در سطح اول فوتبال بودیم. عدم درخشش برخی بازیکنان، رابطه ای شدن برخی ارسال ها و مهمتر از آن نتیجه نگرفتن تیم ملی در جام ملتهای آسیا ۲۰۰۰ لبنان و عدم صعود به جام جهانی ۲۰۰۲ کره و ژاپن باعث شدند تا با رسیدن به سال ۲۰۰۲ و ۲۰۰۳ تعداد ایرانی های حاضر در سطح اول فوتبال جهان افت چشم گیری پیدا کند و در این دو سال تنها ۴ نفر در فوتبال سطح اول دنیا باقی بمانند و دیگران یک به یک ازمیدان خارج شدند.
درخشش در جام ملتهای آسیا ۲۰۰۴ پکن و صعود به جام جهانی ۲۰۰۶ آلمان باز هم سبب دیده شدن ستاره های ایرانی از سوی باشگاه های اروپایی شد و بازیکنانی همچون علی کریمی، جواد نکونام، مسعود شجاعی، آندرانیک تیموریان و ... به تناوب وارد لیگ های اروپایی شدند.اما پس از سال ۲۰۰۶ و با نتیجه نگرفتن تیم ملی در جام ملتهای ۲۰۰۷ و عدم صعود به جام جهانی ۲۰۱۰ باعث شد که دوباره تعداد بازیکنان ایرانی شاغل در لیگ های معتبر اروپایی کاهش پیدا کند و با رسیدن به سال ۲۰۱۱ تنها شاهد حضور نکونام، شجاعی و کریمی ( برای مدتی کوتاه ) در سطح اول فوتبال اروپا باشیم.
با رسیدن به سال ۲۰۱۲ یک دروزاه بان ایرانی توانست برای اولین بار راهی لیگی معتبر در اروپا شود، علی رضا حقیقی به لیگ روسیه رفت. اما از آن سو علی کریمی از شالکه به ایران بازگشت و باز هم لباس پرسپولیس را بر تن کرد، جواد نکونام از اوساسونا جدا شد و با قراردادی سنگین راهی استقلال شد و تنها بازیکن باقی مانده در لیگ اسپانیا مسعود شجاعی که او هم تبدیل به سکو نشین ثابت تیمش شده است و باید منتظر بود تا این روزها به ایران برگردد.
فوتبال خلیج فارس و ایرانی ها
طی سالهای گذشته همواره شاهد جذب فوتبالیست های ایرانی از سوی باشگاه های سرمایه دار کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس به خصوص امارات متحده عربی و قطر بوده ایم. در سال ۱۹۹۶ علی دایی تنها ایرانی مشهور حاضر در فوتبال اعراب بود و بعد از مدت کوتاهی بلافاصله راهی آلمان شد و از فوتبال اعراب فاصله گرفت. در سال رویایی ۹۸ و ۹۹ تمامی ستاره های فوتبال ما در اروپا شاغل شدند، اما در سال ۲۰۰۰ روند ورود ستاره های ایرانی با بازگشت کریم باقری و خداداد عزیزی از آلمان به لیگ های کشورهای عرب زبان حاشیه خلیج فارس آغاز شد و از آن به بعد بود که در ایام نقل و انتقالات باید هر روز منتظر شنیدن خبر ورود یکی از ستاره های فوتبال کشورمان به این تیم ها می بودیم.
در سال ۱۳۹۱ و در ایام نقل و انتقالات نیز شاهد حضور دو ستاره فوتبال کشورمان در باشگاه های عرب زیان هستیم. عقیلی و تیموریان راهی حاشیه خلیج فارس شدند. باید منتظر بود تا ببینیم چه سرنوشتی در انتظار این دو ستاره ایرانی است؟
در کنار تمام افتخار آفرینی های فوتبالیست های ایرانی شاغل در اروپا مانند مهدوی کیا، دایی و کریمی متاسفانه بیشتر بازیکنان ایرانی که راهی لیگ های عربی شدند سرنوشت خوبی پیدا نکردند و برخی از آنها فوتبالشان حتی به میزان ۹۰% افت پیدا کرد. از میان خیل عظیم ایرانی هایی که از سال ۱۹۹۶ در لیگ های عربی حاضر بودند و در جامعه آماری ما موجودند تنها ۴ نفر ( علی دایی، علی کریمی، جواد نکونام، مسعود شجاعی ) پس از جدایی از باشگاه هایشان موفق بودند و بقیه بدون استثنا پس از بازگشت از لیگ های عربی هیچگاه نتوانستند آن بازیکن سابق شوند.
