دهه شصت دهه کیهان بچه‌ها بود
روزهایی که تمام سرگرمی پسر بچه‌ها، نشانه رفتن سنگریزه به سمت گنجشکهای روی درخت بود و خاله بازی دختران به شستن ظرف و پختن غذا در پستوی آشپزخانه‌ها خلاصه می‌شد، مجله‌ای متولد شد تا همراه و همدم این کودکان باشد؛ ...
به نوشته روزنامه قدس کودکانی که در دهه سی کمتر به کودکانگی‌هایشان توجه می‌شد. این مجله آمد تا دوستی کاغذی و یاری مهربان برای همیشه بچه‌ها باشد که شد. حالا 56 سال از عمر این دوستی می‌گذرد و بچه‌های سال 1335 برای نوه هایشان شعرها و قصه‌های کیهان بچه‌ها را می‌خوانند.
با «امیرحسین فردی» مدیر مسؤول کیهان بچه‌ها که از سال 1361 به عنوان سردبیر وارد تحریریه این مجله شد، به خاطرات طلایی دهه شصت «کیهان بچه‌ها» رفتیم.
هنوز هم حس کودکی خودتان را حفظ کرده‌اید؟
- هیچ‌وقت این حس از من جدا نشده است. به نظرم عالم کودکی خیلی به عالم هنرمندانه نزدیک است؛ زیرا در نگاه کودکانه نگاه کاسبکارانه، ملاحظه‌گرانه و نگاهی از جنس بده بستانی وجود ندارد. نگاه پاک و معصومی که قطعا هنرمند به این نگاه نیازمند است.
علاقه شما به بچه‌ها سبب شد که پایتان به کیهان بچه‌ها باز شود؟
- شاید یک دلیلش این بود. به یاد دارم دوستان من که می‌آمدند، مادرم می گفت؛ چرا اینها همه بچه‌اند و کوچکتر از تو! و من جواب می دادم نمی دانم!
کیهان بچه‌ها مجله‌ای بود که خاطرات کودکی بسیاری از بزرگترهای امروز با آن پیوند خورده است، دلیل ماندگاری‌اش چه بود؟
- در واقع مؤسسان و مسؤولان کیهان، این نشریه را سرپا نگه داشتند. برخی از نشریات کیهان تعطیل شد، اما کیهان بچه‌ها باقی ماند و همچنان خواهد ماند. حالا هم فکر تعطیلی آن با این سابقه طولانی و گره خوردن با عواطف و احساسات یک نسل مشکل است.
کیهان بچه‌ها هنوز هم آن جایگاه را دارد که برای نسل امروز خاطره شود ؟
- ندارد، یعنی هیچ نشریه مکتوبی ندارد. الان با گذشته متفاوت است و بچه‌های ما جور دیگری زندگی می‌کنند. امروز کمتر اتفاق می‌افتد که بچه‌ها، مجله‌ای را با علاقه بخوانند. با ورود رسانه‌های دیداری، بچه‌های ما وارد عرصه دیگری شدند و همه باید تلاش کنند که از رسانه‌های مکتوب فاصله نگیرند؛ چون در آینده به ضرر آنهاست. رسانه مکتوب، بچه‌ها را به فکر کردن وادار می‌کند، اما رسانه تصویری فرصت فکر کردن را به مخاطب نمی‌دهد؛ یک نوع پاسخگویی به نیازهای هیجانی بچه‌هاست و تفکر غنی و قوی پشت آن وجود ندارد.
نگرانی دیگر این است که اصلاً خاطره‌ای برای فرزندان امروز ما در آینده باقی می‌ماند. نسل ما دلش به لیسک و بازی با جوجه‌های ماشینی در ظهرهای تابستان خوش بود و قایم باشک بازی و طناب‌کشی برایش خاطره شده بود، اصلا بازی‌های رایانه‌ای برای بچه‌های امروز خاطره‌ای باقی می‌گذارد؟
- متأسفانه من گمان نمی‌کنم که خاطره انسانی، ماندگار و خوشی از کودکی برایشان باقی بماند.
بازی‌های کودکی ما خیلی مناسبات عاطفی، انسانی و تربیتی در آنها وجود داشت و در شخصیت انسان تأثیر می‌گذاشت و در حافظه افراد ماندگار می‌شد، اما بازی‌های امروز که از غرب سرازیر می‌شود، جایی برای خاطرات خوش انسانی باقی نمی‌گذارد.
شما خودتان بچه شر و شوری بودید؟
- خیلی بازیگوش و کنجکاو بودم و بازی می‌کردم. رفیق زیاد داشتم. دهه چهل که کلاس چهارم ابتدایی بودم، همیشه ساعت دو ظهر اخبار رادیو را گوش می‌دادم، بی آنکه چیزی بفهمم، اما کنجکاو بودم که بدانم در دنیا چه اتفاقاتی می‌افتد. اخبار را در عالم کودکی، تحلیلهای بچه‌گانه می‌کردم .گاهی هم اگر روزنامه را دور سبزی پیچیده بودند، آن را می‌خواندم.
آن زمان کیهان بچه‌ها را هم می‌خواندید؟
- بله. اطراف خانه‌مان سر پل جوادیه، دکه روزنامه فروشی بود. کیهان بچه‌ها و مجله دختران و پسران را از آنجا می‌خریدم . وقتی سنم بالاتر رفت، دیگر کیهان بچه‌ها نمی‌خواندم دوست داشتم مجلات بزرگسال را بخوانم.
پس از انقلاب چه اتفاقی برای این مجله افتاد؟
- واقعاً متحول شد. هفتاد هشتاد درصد کیهان بچه‌های پیش از انقلاب ترجمه بود، اما پس از انقلاب، نویسندگان و شاعران و تصویرگران داخلی را تشویق کردیم که تولید کنند. شاید بتوان گفت، دهه شصت در ادبیات کودک و نوجوان، دهه کیهان بچه‌ها بود. بیشتر شاعران شناخته شده، نویسندگان و تصویرگران در آن تحریریه کوچک آموختند و حرفه‌ای شدند.
یکی از نقاط عطف کیهان بچه‌ها، پرورش نیروی انسانی و اجتماع ادبی بزرگی بود که در آن مجله کوچک اتفاق افتاد، این ماجرا چگونه شکل گرفت؟
- سال 62 یا 63 در یک مصاحبه تلویزیونی گفتم که کیهان بچه‌ها به روی همه هنرمندانی که به کودکان و نوجوانان علاقه دارند، باز است به یک شرط و آن اینکه آثار سالمی تولید شود و به درد بچه‌های امروز بخورد. پاسخ این فراخوان عجیب بود و ما با سیلی از شاعران و نویسندگان و تصویرگران مواجه شدیم و به هیچکس پاسخ رد نمی‌دادیم. آثار رسیده در کیهان بچه‌ها نقد و بررسی می‌شد و تحریریه، حکم یک دانشکده را داشت.
چرا امروز کمتر شاهد آن هستیم؟
- زیرا این اتفاق دیگر نمی‌تواند برای هیچ نشریه ای بیفتد. در آن زمان به یکباره فضا را باز کردیم، در حالی‌که الان این فضا باز شده و هنرمندان در جاهای مختلف کار می‌کنند. البته هنوز کیهان بچه‌ها پایگاه هنرمندان، شاعران و نویسندگان شهرستانی است. این مجله هیچ وقت در انحصار شخص یا گروه خاصی نبوده و براساس توانمندی نیروهایش به پیش رفته و می‌رود.
چه شرایطی را برای آینده کیهان بچه‌هایی که امروز 56 سالگی را طی می‌کند، متصور هستید؟
- من اعتقاد دارم که این مجله سرپا خواهند ماند، به شرط اینکه در خدمت بچه‌های کشورمان باشد، نه چیز دیگری. کیهان بچه‌ها از آن نشریاتی است که به لطف خدا صدساله خواهد شد، البته بعید است که ما با این سن و سال آن روز را ببینیم.
ان شاء ا... هستید و شمع کیک تولد صدسالگی کیهان بچه‌ها را فوت می‌کنید.
به نوشته روزنامه قدس کودکانی که در دهه سی کمتر به کودکانگی‌هایشان توجه می‌شد. این مجله آمد تا دوستی کاغذی و یاری مهربان برای همیشه بچه‌ها باشد که شد. حالا 56 سال از عمر این دوستی می‌گذرد و بچه‌های سال 1335 برای نوه هایشان شعرها و قصه‌های کیهان بچه‌ها را می‌خوانند.
با «امیرحسین فردی» مدیر مسؤول کیهان بچه‌ها که از سال 1361 به عنوان سردبیر وارد تحریریه این مجله شد، به خاطرات طلایی دهه شصت «کیهان بچه‌ها» رفتیم.
هنوز هم حس کودکی خودتان را حفظ کرده‌اید؟
- هیچ‌وقت این حس از من جدا نشده است. به نظرم عالم کودکی خیلی به عالم هنرمندانه نزدیک است؛ زیرا در نگاه کودکانه نگاه کاسبکارانه، ملاحظه‌گرانه و نگاهی از جنس بده بستانی وجود ندارد. نگاه پاک و معصومی که قطعا هنرمند به این نگاه نیازمند است.
علاقه شما به بچه‌ها سبب شد که پایتان به کیهان بچه‌ها باز شود؟
- شاید یک دلیلش این بود. به یاد دارم دوستان من که می‌آمدند، مادرم می گفت؛ چرا اینها همه بچه‌اند و کوچکتر از تو! و من جواب می دادم نمی دانم!
کیهان بچه‌ها مجله‌ای بود که خاطرات کودکی بسیاری از بزرگترهای امروز با آن پیوند خورده است، دلیل ماندگاری‌اش چه بود؟
- در واقع مؤسسان و مسؤولان کیهان، این نشریه را سرپا نگه داشتند. برخی از نشریات کیهان تعطیل شد، اما کیهان بچه‌ها باقی ماند و همچنان خواهد ماند. حالا هم فکر تعطیلی آن با این سابقه طولانی و گره خوردن با عواطف و احساسات یک نسل مشکل است.
کیهان بچه‌ها هنوز هم آن جایگاه را دارد که برای نسل امروز خاطره شود ؟
- ندارد، یعنی هیچ نشریه مکتوبی ندارد. الان با گذشته متفاوت است و بچه‌های ما جور دیگری زندگی می‌کنند. امروز کمتر اتفاق می‌افتد که بچه‌ها، مجله‌ای را با علاقه بخوانند. با ورود رسانه‌های دیداری، بچه‌های ما وارد عرصه دیگری شدند و همه باید تلاش کنند که از رسانه‌های مکتوب فاصله نگیرند؛ چون در آینده به ضرر آنهاست. رسانه مکتوب، بچه‌ها را به فکر کردن وادار می‌کند، اما رسانه تصویری فرصت فکر کردن را به مخاطب نمی‌دهد؛ یک نوع پاسخگویی به نیازهای هیجانی بچه‌هاست و تفکر غنی و قوی پشت آن وجود ندارد.
نگرانی دیگر این است که اصلاً خاطره‌ای برای فرزندان امروز ما در آینده باقی می‌ماند. نسل ما دلش به لیسک و بازی با جوجه‌های ماشینی در ظهرهای تابستان خوش بود و قایم باشک بازی و طناب‌کشی برایش خاطره شده بود، اصلا بازی‌های رایانه‌ای برای بچه‌های امروز خاطره‌ای باقی می‌گذارد؟
- متأسفانه من گمان نمی‌کنم که خاطره انسانی، ماندگار و خوشی از کودکی برایشان باقی بماند.
بازی‌های کودکی ما خیلی مناسبات عاطفی، انسانی و تربیتی در آنها وجود داشت و در شخصیت انسان تأثیر می‌گذاشت و در حافظه افراد ماندگار می‌شد، اما بازی‌های امروز که از غرب سرازیر می‌شود، جایی برای خاطرات خوش انسانی باقی نمی‌گذارد.
شما خودتان بچه شر و شوری بودید؟
- خیلی بازیگوش و کنجکاو بودم و بازی می‌کردم. رفیق زیاد داشتم. دهه چهل که کلاس چهارم ابتدایی بودم، همیشه ساعت دو ظهر اخبار رادیو را گوش می‌دادم، بی آنکه چیزی بفهمم، اما کنجکاو بودم که بدانم در دنیا چه اتفاقاتی می‌افتد. اخبار را در عالم کودکی، تحلیلهای بچه‌گانه می‌کردم .گاهی هم اگر روزنامه را دور سبزی پیچیده بودند، آن را می‌خواندم.
آن زمان کیهان بچه‌ها را هم می‌خواندید؟
- بله. اطراف خانه‌مان سر پل جوادیه، دکه روزنامه فروشی بود. کیهان بچه‌ها و مجله دختران و پسران را از آنجا می‌خریدم . وقتی سنم بالاتر رفت، دیگر کیهان بچه‌ها نمی‌خواندم دوست داشتم مجلات بزرگسال را بخوانم.
پس از انقلاب چه اتفاقی برای این مجله افتاد؟
- واقعاً متحول شد. هفتاد هشتاد درصد کیهان بچه‌های پیش از انقلاب ترجمه بود، اما پس از انقلاب، نویسندگان و شاعران و تصویرگران داخلی را تشویق کردیم که تولید کنند. شاید بتوان گفت، دهه شصت در ادبیات کودک و نوجوان، دهه کیهان بچه‌ها بود. بیشتر شاعران شناخته شده، نویسندگان و تصویرگران در آن تحریریه کوچک آموختند و حرفه‌ای شدند.
یکی از نقاط عطف کیهان بچه‌ها، پرورش نیروی انسانی و اجتماع ادبی بزرگی بود که در آن مجله کوچک اتفاق افتاد، این ماجرا چگونه شکل گرفت؟
- سال 62 یا 63 در یک مصاحبه تلویزیونی گفتم که کیهان بچه‌ها به روی همه هنرمندانی که به کودکان و نوجوانان علاقه دارند، باز است به یک شرط و آن اینکه آثار سالمی تولید شود و به درد بچه‌های امروز بخورد. پاسخ این فراخوان عجیب بود و ما با سیلی از شاعران و نویسندگان و تصویرگران مواجه شدیم و به هیچکس پاسخ رد نمی‌دادیم. آثار رسیده در کیهان بچه‌ها نقد و بررسی می‌شد و تحریریه، حکم یک دانشکده را داشت.
چرا امروز کمتر شاهد آن هستیم؟
- زیرا این اتفاق دیگر نمی‌تواند برای هیچ نشریه ای بیفتد. در آن زمان به یکباره فضا را باز کردیم، در حالی‌که الان این فضا باز شده و هنرمندان در جاهای مختلف کار می‌کنند. البته هنوز کیهان بچه‌ها پایگاه هنرمندان، شاعران و نویسندگان شهرستانی است. این مجله هیچ وقت در انحصار شخص یا گروه خاصی نبوده و براساس توانمندی نیروهایش به پیش رفته و می‌رود.
چه شرایطی را برای آینده کیهان بچه‌هایی که امروز 56 سالگی را طی می‌کند، متصور هستید؟
- من اعتقاد دارم که این مجله سرپا خواهند ماند، به شرط اینکه در خدمت بچه‌های کشورمان باشد، نه چیز دیگری. کیهان بچه‌ها از آن نشریاتی است که به لطف خدا صدساله خواهد شد، البته بعید است که ما با این سن و سال آن روز را ببینیم.
ان شاء ا... هستید و شمع کیک تولد صدسالگی کیهان بچه‌ها را فوت می‌کنید.
غیر قابل انتشار: ۰
در انتظار بررسی: ۳۱
انتشار یافته: ۶
خدایی زندگی میکردیم با این کیهان بچه ها ، یادش بخیر... حداقل یک یادی هم از بنیانگذار کیهان بچه ها مرحوم جعفر بدیعی می کردین بد نبود . ایشون اولین فردی در ایران بود که مجله ای تخصصی برای کودکان تاسیس کردند و در گمنامی تمام به رحمت خدا رفتند . یادش بخیر ، پول توجیبی هام رو جمع می کردم که کیهان بچه ها بخرم و هنوز بعضی از داستان هاش یادم است آقای سردبیر خسته نباشی
من هنوز هم مجله های کیهان بچه ها رو تو قفسه کتابم نگه داشتم:) يادش بخير.همه ي چهارشنبه ها رو با انتظار خريدن شماره ي جديد كيهان بچه ها ميگذرونديم. چه خوب بود یک تصویری از صفحات آن برای یاد آوری وتجدید خاطره می زدینیکم سلیقه هم بد نیست چاشنی کارتون باشه تابناک جون