فقر زدایی مهم‌تر از کمک به فقیر است

حضرت آیت الله جوادی آملی گفت: کمک کردن به فقیر یک کار عاطفی است و خیلی محبوب دین نیست، فقر زدایی مهم است، امیرالمؤمنین علیه‌السلام فرمود من اگر فقر را ببینم گردن می‌زنم یعنی فقر را به کلی از بین می‌برم.


به گزارش رسا، حضرت آیت الله عبدالله جوادی آملی امروز در جمع علما و روحانیان حوزه علمیه در مسجد اعظم قم به ادامه تفسیر سوره مبارکه نمل پرداخت.

این استاد تفسیر حوزه علمیه با اشاره به آیه شریفه «قُل لا یَعْلَمُ مَنْ فِی السَّمَاوَاتِ وَالأرْضِ الْغَیْبَ إِلا اللَّهُ وَمَا یَشْعُرُونَ أَیَّانَ یُبْعَثُونَ» گفت: ظاهر این آیه انحصار علم غیب در مورد خدای متعال است، ولی به این معنی است که ذات مقدس اله بالاصاله و ذاتا عالم به غیب است و هیچ وجود دیگری این‌گونه نیست و بخش دیگری از آیات قرآن دلالت دارد بر اینکه خدای متعال به انبیا و اولیا علیهم‌السلام از این علم بهره‌ای داده است مثل آیه «وَ أُنَبِّئُکُمْ بِما تَأْکُلُونَ وَ ما تَدَّخِرُونَ فی‏ بُیُوتِکُمْ» که حضرت عیسی با علم غیب از مأکول و ذخیره ایشان خبر می‌دهد، «تِلْکَ مِنْ أَنبَاء الْغَیْبِ نُوحِیهَا إِلَیْکَ» و «عَـلِمُ الْغَیْبِ فَلَا یُظْهِرُ عَلَی غَیْبِهِ أَحَدًا إِلَّا مَنِ ارْتَضَی' مِنْ رَسُولٍ».

این مفسر برجسته قرآن کریم با اشاره به آیه شریفه «وَإِنَّ رَبَّکَ لَیَعْلَمُ مَا تُکِنُّ صُدُورُهُمْ وَ مَا یُعْلِنُونَ» گفت: خداوند می‌فرماید ما درون و بیرون اینها را ظاهر می‌کنیم، آنچه که در نهان اینها است برای ما عیان است، در بیان نورانی حضرت امیر سلام‌الله‌‌علیه است که فرمود «اتقوا معاصی الله فی الخلوات فإن الشاهد هو الحاکم»؛ در مخفی‌گاه‌ها گناه نکنید زیرا آن کسی که امروز می‌بیند فردا داور است، اگر قاضی خودش شاهد باشد حکم خلاف نمی‌کند مخصوصا اگر قاض عدل باشد، بعد فرمود خلوات شما جَلَوات او است؛ «خلواتکم عیونه».

این استاد عالی حوزه علمیه قم با اشاره به آیه شریفه «إِنَّ هَذَا الْقُرْآنَ یَقُصُّ عَلَى بَنِی إِسْرَائِیلَ أَکْثَرَ الَّذِی هُمْ فِیهِ یَخْتَلِفُونَ» گفت: اگر اختلاف بین ادیان نباشد، هیچ بیگانه‌ای به توحید و قرآن بی‌احترامی نمی‌کند، فرمایش قرآن این است «لا تَبخَسُوا النّاسَ أَشیاءَ هُم؛ از اموال مردم چیزی کم نگذارید» دین،‌ حق هیچ ملتی را کم نگذاشته است، این بودجه‌های فراوانی که در جهان صرف کشتار می‌شود باید صرف گرسنگان شود، الآن شصت تا نود درصد بودجه در عالم صرف کشتار می شود، یعنی آنچه باید برای گرسنگان هزینه شود در راه کشتارشان صرف می شود، وقتی اختلاف نباشد یک زندگی راحتی (ولو دنیایی) وجود دارد.

وی ادامه داد: هیچ کشوری نیست که کمیته امداد نداشته باشد، منتهی کمیته امداد امام رضوان الله تعالی علیه در ایران به عنوان احترام است اما کمک به فقرا در جاهای دیگر برای ترحم است، این کمیته برای فقرزدایی است، امیر المؤمنین ‌صلوات‌الله‌وسلامه‌علیه فرمود «لو تَمثّل لِیَ الفقرُ رجلا لقتلتُه»؛ من اگر فقر را ببینم گردن می‌زنم، کمک کردن به فقیر یک کار عاطفی است و خیلی محبوب دین نیست، فقر زدایی مهم است، فرمود اگر ببینم فقر کجاست آن را گردن می‌زنم تا فقری نباشد، یعنی با ایجاد اشتغال و بر طرف کردن بیکاری و مانند آن و اگر اختلافات در دنیا نباشد فقر از بین می‌رود.

این مفسر برجسته قرآن کریم با اشاره به آیه شریفه «إِنَّ رَبَّکَ یَقْضِی بَیْنَهُمْ بِحُکْمِهِ وَ هُوَ الْعَزِیزُ الْعَلِیمُ» گفت: قاضی باید عالم باشد که خدا علیم است،‌ باید مقتدر و نفوذ ناپذیر باشد و او عزیز است، حکم باید عادلانه باشد که او به حکم خود که عدل است حکم می‌کند، عزیز هم به معنی نفوذ ناپذیری است نه غلبه و لازمه نفوذ ناپذیری غلبه و پیروزی است، خدای متعال هم عادلانه حکم می‌کند و هم در اجرا معطل کسی نیست پس بر کسی تکیه کن که این‌گونه باشد.

وی در ادامه گفت: بیان نورانی امام جواد سلام‌الله ‌علیه این است «الثقة بالله ثمن لکل غال و سلم الی کل عال»؛ هر کالای گرانبهایی بالاخره یک ثمنی می‌طلبد، ثمنش اعتماد به خدا است و هر مقام برتری یک نردبان می‌طلبد که آن هم اعتماد به خدا است.

حضرت آیت الله جوادی آملی با اشاره به آیه شریفه «إِنَّکَ لا تُسْمِعُ الْمَوْتَى وَلا تُسْمِعُ الصُّمَّ الدُّعَاءَ إِذَا وَلَّوْا مُدْبِرِینَ‏، وَ مَا أَنتَ بهَادِى الْعُمْىِ عَن ضَلَالَتِهِمْ إِن تُسْمِعُ إِلَّا مَن یُؤْمِنُ بَایَاتِنَا فَهُم مُّسْلِمُون‏» خاطرنشان کرد: علم پزشک به زنده و مرده انسان، در حد حیات دامپزشکی است، بسیاری از بیماری‌ها بین انسان و حیوان مشترک است،‌ خیلی‌ها انسان را فقط حیوان ناطق می‌دانند اما از این نکته که حیات دیگری هم هست خبری نیست. خدا می‌فرماید حیات حیوانی برخی محفوظ است اما از نظر حیات انسانی مرده‌اند، اگر نیمه رمقی از حیات دارند هم ناشنوایند و یا اعمی و کور هستند.

وی افزود: خدای متعال در تعبیر دیگری در قرآن می‌فرماید «وَمَا أَنتَ بِمُسْمِعٍ مَّن فِی الْقُبُورِ»؛ خانه یک عده‌ای مقبره خانوادگی است، واقعا عده‌ای حیات انسانی ندارند، حضرت که منبر نمی‌گذاشت تا برای قبرستانی‌ها سخن بگوید، بلکه دستور رسمی اسلام است که مرده را تلقین کنید چون او کاملا می‌شنود و فقط عربی را درک می کند لذا تلقین باید عربی باشد؛ اما کسانی که حیات انسانی ندارند مرده‌اند و در مقبره زندگی می‌کنند و تلقین هم برای آنها اثر ندارد.

حضرت آیت الله جوادی آملی درباره این بخش از آیه شریفه «إِن تُسْمِعُ إِلَّا مَن یُؤْمِنُ بَایَاتِنَا فَهُم مُّسْلِمُون» گفت: یعنی یک انسان بی‌طرف و منصف که گوش فرا می‌دهد، می‌فهمد که ما حرف‌های دلپذیری داریم و این حرف‌ها برای او آشنا است، ‌لذا می‌پذیرد و کم کم عمل می‌کند و اگر بیراهه رفته و چشم و گوشش متوجه چیز دیگری شده باشد دیگر از این امور بهره و سهمی ندارد.