سنت‌های تجلیل نوروز در قزاقستان +تصاویر

در سال 1926 حزب کمونیست شوروی نوروز را به عنوان جشن ارتجاعی و بیگانه ممنوع اعلام کرد و تنها بعد از 62 سال یعنی در سال 1988 دوباره این جشن به آغوش کشورهای آسیای مرکزی از جمله قزاقستان بازگشت.

به گزارش خبرنگار فارس در آسیای مرکزی، در گذشته قزاق‌ها نوروز را «روز بزرگ مردم»» عنوان می‌کردند و اعتقاد داشتند که چنانچه مراسم تجلیل از این روز با شهامت بیشتری برگزار شود، سال جدید پرفیض و برکت خواهد بود.
در حال حاضر نوروز یکی از مهمترین اعیاد رسمی قزاقستان به شمار می‌رود.

هرچند قزاق‌ها نوروز را قرن‌ها پیش تجلیل می‌کردند ولی در دوران سلطه شوروی بزرگ داشتن آن ممنوع اعلام شد و طی بیش از نیم قرن ممنوعیت، به تدریج از لوح خاطر بخشی از مردم و به‌خصوص نسل جوان این کشور زدوده شد.

تنها در زمان مدیریت رهبر وقت شوروی «مخایل گورباچف» بود که در ردیف سایر اقوام قزاق‌ها نیز فرصت پرداختن به بازشناسی هویت فرهنگی خود را پیدا کردند.

با کسب استقلال قزاقستان، نوروز دارای جایگاه برجسته در این کشور شد به طوری که از مهمترین اعیاد رسمی شناخته شده است و امسال حتی پنج روز تمام تعطیلی اعلام شده است.

قزاق‌ها نوروز را به شیوه خاص خود «نئوریز» می‌نامند و بر این باورند که آغاز طبیعی سال، همین روز است.
با توجه به اهمیت جشن نوروز برای مردم این کشور است که چنانچه در روزهای نوروز در خانواده هر قزاقی فرزند به دنیا می‌آمد و اگر  پسر بود «نئوریزبیک» و یا چنانچه دختر بود «نئوریز» یا «نئوریزگل» نام‌گذاری می‌کردند.

حتی در فرهنگ قزاق‌ها ضمن ستایش حسن زن از عبارت «برف نوروزی» استفاده می‌کنند.

در گذشته قزاق‌ها روز نوروز را به عنوان «روز بزرگ مردم» عنوان می‌کردند و معتقد بودند که هرچه باشکوه‌تر تجلیل شود، سال جدید به همان میزان پربرکت‌تر خواهد شد.

بنابر این مردم این کشور به تهیه سفره نوروزی و پوشیدن لباس‌های جدید و قیمتی توجه زیادی داشتند.
بر اساس صحبت‌های قزاق‌های مسن، گذشتگان آن‌ها باور داشتند که اگر قبل از ورود نوروز اقدام به پاک و باصفا کردن منازل شود و افراد توانمند از نظر مالی به تنگ‌دستان کمک کنند، افراد متخاصم یکدیگر را ببخشند و غیره، نظر لطف الهی نیز در آن سال بیش از گذشته شامل حال مردم خواهد شد.

قزاق‌هابا نیت فیض و برکت و بارندگی‌های سال جدید شب قبل از آمدن نوروز ظرف‌های خود را پر از شیر، ماست، گندم و آب چشمه می‌کردند.


رفتن به قبرستان‌ها و قرائت قرآن بر سر مزار اموات از جمله دیگر سنت‌های نوروزی قزاق‌ها بوده است که هنوز هم ادامه دارد.

در گذشته معمولا صبح روزی که نوروز فرا می‌رسید 3 نفر که آن‌ها را قزاق‌ها «جارچی» می‌نامند، لباس رنگارنگ بر تن کرده و به کوچه‌‌ها رفته و مردم را به بزم‌گاه دعوت می‌کردند.
این 3 نفر با پوشش قهرمان‌های اسطوره‌ای قزاق‌ها با نام‌های «الدر کاسه»، «ژرینشا» و «قراشاش» حاضر می‌شدند و مردم را برای حضور در بزم‌گاه دعوت می‌کردند.
جشن نوروز در هر منطقه‌ای با دعای محترم‌ترین افراد آغاز می‌شد که عمده آن‌ها شخصیت‌های روحانی بودند.

در کنار مسابقات اسب‌دوانی و  زور‌آزمایی جوانان بر روی اسب، همچنین برنامه‌های اجرا می‌شد که دارای ماهیت فرهنگی بود که در این راستا به مسابقات «بیت‌برک»، «چیستان»، «حماسه‌خوانی» و غیره می‌توان اشاره کرد.

قزاق‌ها به مناسبت نوروز نوشیدنی اختصاصی‌ای دارند که حتی نام آن «نوروزکاژه» (نوشیدنی نوروزی) بوده و از هفت نوع زراعت دانه‌ای آماده می‌شود و امروز نیز آماده کردن آن برای نوروز مرسوم است.
به این ترتیب جشن نوروز تمام روز ادامه یافته و آن روز با مسابقه 2 نفر «آقین» (خوانندگان آثار منظوم شفاهی مردم) به پایان می‌رسد.

همان طور که اشاره شد در دوران شوروی (سال 1926) نوروز به عنوان جشن بیگانه از سوی حزب کمونیست ممنوع اعلام شد و تنها بعد از 62 سال یعنی در سال 1988 دیگر‌بار به آغوش این سرزمین برگشت.

سپس با کسب استقلال قزاقستان، رئیس جمهور این کشور در 15 مارس سال 1991 ضمن صدور یک فرمان، نوروز را جشن ملی قزاقستان اعلام کرد.
از آن تاریخ به بعد نوروز همه‌ساله در سطح ملی و با ‌شکوه و شهامت خاصی بزرگ داشته می‌شود.

در کنار حفظ مهمترین سنت‌های نوروزی، امروز عناصر جدیدی نیز بر آن افزوده شده که در این رابطه به برنامه‌های نظیر درخت‌کاری، پاک‌سازی میدان‌ها و خیابان‌های شهر و مناطق اطراف، مسابقات ورزشی و سایر برنامه‌های فرهنگی می‌توان اشاره کرد.

امروز نوروز در قزاقستان تنها جشن مردم بومی نبوده بلکه نمایندگان همه اقوام و ادیان مقیم این کشور نیز آن‌را بزرگ می‌دارند.