برخی از کشورها با بهره گیری از نتایج تحقیقات به موفقیتهای زیادی دست یافتهاند و برخی دیگر در ابتدای راه بوده و به همین دلیل با مشکلات فراوانی دست به گریبان هستند و بدین جهت ضرورت یک تحول در اندیشه مربیان و مسئولان این قبیل کشورها، امرمهمی است که به خوبی احساس میشود و ایران ما نیز به دلیل ساختار عظیم تعلیم و تربیت و جمعیت بالای دانش آموزی از این قاعده مستثنی نیست.
برای رسیدن به هدف توسعه فرهنگ پژوهش در مدارس به نظر میرسد که ابتدا باید در نگرش آموزش و پرورش تغییراتی حاصل گردد و بدیهی است که پایه و اساس هر اندیشهای در آموزش و پرورش بستگی به حمایت دست اندرکاران تعلیم و تربیت آن کشور دارد.
در این بین نقش نظام آموزشی کشور در توسعه فرهنگ پژوهش در مدارس باید مورد توجه قرار بگیردزیرا آموزش و پرورش باید از نظامی پویا برخوردار باشد ، به عبارت دیگر علم و پژوهش در آن نهادینه شده و پژوهش دانش آموزان ، جایگاه و موقعیت واقعی خود را در نظام آموزشی بازیابد.
همچنین نقش معلمان در توسعه فرهنگ پژوهش درمدارس از جمله موارد دیگری است کهباید مورد توجه قرار بگیرد، معلمان باید بتوانند فعالیتهای علمی دانشآموزان را برنامهریزی و هدایت و روحیه تعاون و هم فکری را در آنها تقویت کنند.
در وهله سوم باید نقش خانواده در توسعه فرهنگ پژوهش در مدارس نیز مورد توجه قرار بگیرد زیرا خانواده به عنوان بستری مناسب که میتواند استعدادهای دانش آموزان را شکوفا سازد، همیشه از جایگاه مهمی برخوردار بوده است، نقش حمایتی والدین، تشویقها و همفکری و مساعدت آنان در انجام پژوهشها می تواند در توسعه فرهنگ پژوهش در بین دانش آموزان نقش به سزایی داشته باشد.
همچنین میتوان در مدارس نمایشگاهی از پژوهشهای انجام شده برپا کرد و برای اصولی ترین پژوهشها ، جوایزی درنظرگرفت ودر سطح مناطق و ادارات کل، پژوهشهای نمونه در معرض دید عموم قرار گیرد و از دست اندرکاران آن قدردانی شود.
پژوهش صنعت رشد جامعه محسوب میشود
در همین راستا سید محمود حسینی دولتآبادی نایب رئیس کمیسیون آموزش و تحقیقات در گفتوگو با خبرنگار اجتماعی خانه ملت برای ایجاد توسعه فرهنگ پژوهش در مدارس کشور، تصریح کرد: چندی پیش بخشنامهای به مدارس کشور مبنی بر تشکیل تیم های پژوهشی در مدارس کشور خبر داد.
نماینده مردم برخوار میمه و شاهین شهر در مجلس شورای اسلامی، ادامه داد: براساس این دستورالعمل مدارس کشور موظف به تشکیل تیمهای پژوهشی دانشآموزان در سال تحصیلی جاری هستند.
وی ادامه داد: این تیم های پژوهشی با حضور دانش آموزان فعال در زمینه تحقیقات و پژوهش نسبت به انجام امور تحقیقاتی فعالیت میکنند.
حسینی دولت آبادی بیان کرد: در حالی جامعه پژوهش را با دانشگاه مترادف میدانند که مدرسه بهعنوان اصلی ترین کانون تعلیم و تربیت بسیاری امور تحقیقاتی ابتدایی و عمومی در آن شکل میگیرد.
وی از خواندن، نوشتن، آموختن و چگونه شنیدن به عنوان اولین کارهای تحقیقاتی در هر فردی یاد کرد و گفت: در مدارس این مراحل تحقیق به افراد آموخته میشود.
وی بر نهادینه کردن دیدگاه تحقیق و پژوهش در مدارس تاکید کرد و بیان داشت: با توجه به رویکرد تربیتی مقوله پژوهش باید این مساله در مدارس مورد تاکید قرار بگیرد.
خانواده به عنوان بستری مناسب میتواند استعدادهای دانش آموزان را شکوفا سازد |
نایب رئیس کمیسیون آموزش و تحقیقات بر ترویج تحقیقات در مدارس سازمان اشاره کرد و گفت: پژوهش صنعت رشد جامعه محسوب میشود و امر پژوهش بعنوان کلید تمامی درهای بسته پرسش های بشریت است.
بنابراین چنانچه آموزش و پرورش قصد توسعه فرهنگ پژوهش در مدارس را دارد باید این فرهنگ را در دوره ابتدایی ایجاد نموده و در دورههای تحصیلی بالاتر آن را بسط و گسترش دهد. متاسفانه در دوره ابتدایی جایگاه پژوهش خالی بوده و در کتب درسی مجالی برای پرداختن به آن پیش بینی نشده است .
آموزش و پرورش باید در اولین گام تغییراتی را در کتب درسی اعمال نماید تا از این طریق حس کنجکاوی دانش آموزان را تامین کند و باید در برنامه درسی جایی برای پژوهش در نظر گرفته شود و صد البته تنها بر محفوظات تکیه نشود و درصدی نیز به فعالیتهای علمی آنان اختصاص یابد.