بازدید 10295
مدیریت بهمنی در سالی که انتظار جهش تورمی می رفت؛

ارزیابی سیاست های مالی در بحران نقدینگی، طرح هدفمندی و...

در شرایطی که بسیاری از منتقدان، منتظر تورم های بالای 50 درصد با هدفمندی یارانه ها بودند، نرخ تورم در سه ماهه آخر سال 1390 به 16 درصد رسید و اگر چه نرخ تورم ماهانه فروردین 90 در سطح 20 درصد ثبت شده و نشان دهنده رشد نرخ تورم در ماه های آینده است اما واقعیت این است که ....
کد خبر: ۱۷۶۱۵۵
تاریخ انتشار: ۲۰ تير ۱۳۹۰ - ۱۲:۵۸ 11 July 2011
سرویس اقتصادی ـ سال گذشته را می توان در عمل سال بروز بیشترین میزان نقدینگی در تاریخ اقتصاد ایران نامید این حجم بالای نقدینگی که متاثر از رشد بی سابقه درآمدهای نفتی و اجرای طرح هدفمندی به صورت همزمان بود می توانست به فاجعه تورمی منجر شود که باسیاست های بانک مرکزی و انقباض مالی هدایت شده تا حدودی کنترل شد.

به گزارش «تابناک»، تجربه کشورهای شرق اروپا و شمال آفریقا در اجرای طرح هدفمندی نشان دهنده قانون جهان شمول اقتصادی در بروز جهش تورمی پس از هدفمندی یارانه حامل های انرژی است امری که در ایران به عنوان یک استثنا به وقوع نپیوست. (جهش تورمی در این کشور ها غالبا تورم بین 50 تا 80 الی 100 درصدی را شامل شده است)

تا جایی که این کنترل قیمت ها که حداکثر در فروردین 1390 تورم 20 درصدی را نشان داد منجر به تایید موفقیت اجرای طرح ایران در کارگروه بررسی صندوق بین المللی پول گردید. سیاست کنترل نقدینگی، تورم و بازار ارز که در حال حاضر سیاست اصلی بانک مرکزی است بدون شک یکی از مهمترین ابزارهای ساماندهی بازارهای مختلف اقتصاد ایران به خصوص بعد از هدفمندی یارانه ها و اجرای طرح تحول است.

این درحالی است که اقدام دولت در پرداخت یارانه نقدی مردم و عدم پرداخت یارانه تولید به صورت همزمان می توانست به کاهش سمت عرضه در کنار افزایش تقاضا منجر شده تورم فزاینده ای را رقم زند و همه این موراد را اضافه کنیم به درشد درآمد های نفتی در چند ساله اخیر (به عنوان عامل افزایش دهنده نقدینگی و تورم) که در سایر کشورهای اجرا کننده هدفمندی همزمان واقع نشده است.

همچنین در يك سال گذشته قيمت ارز با يك روند سينوسي همراه بود كه با تامين نامحدود منابع ارزي رشد و روند سينوسي بازار ارز تحت كنترل قرار گرفت و همين امر باعث شد قيمت ارز در كشور روند نزولي پيدا كند.

كاهش قيمت های كاذب ارز در كشور از سوي ديگر باعث قطع دست سود جوياني شد كه از اين نوسانات قيمت و شرايط به وجود آمده مال اندوزي مي كردند. البته این مساله ناظر به یک فرآیند یکساله است و نباید با مساله ارزی کوتاه مدت پیش آمده در خردادماه که ارز با دستور بانک مرکزی و به عنوان یک ابزار کاهش نقدینگی (سیاست مالی انقباضی) به کار رفت و مورد انتقاد «تابناک» نیز بود اشتباه شود.

به عبارت دیگر، اگر کنترل نقدینگی، اعتبارات بانکی، بازار ارز وسکه وطلا در سال های 1387 (سالهای درآمد بالای نفتی و افزایش نقدینگی) به بعد اجرا نمی شد، بحران های مالی و تورمی اقتصاد ایران را تهدید می کرد و در حال حاضر باید منتظر تورم بالای 30 درصد و 40 درصد بوده و شرایطی به مراتب سخت تر از دهه های قبل را تجربه می کردیم.

به عقیده بسیاری از کارشناسان، کنترل اعتبارات بانکی، رشد نقدینگی و پایه پولی، از مهرماه 1387 به بعد، اثر قابل قبولی بر کاهش نرخ تورم داشته است و به تدریج شاهد کاهش نرخ تورم نقطه به نقطه یا ماهانه بوده ایم. نرخ تورم ماهانه که نشان دهنده شیب منحنی تورم است در مهرماه 1387 به بالاترین میزان خود یعنی 29 درصد رسیده بود واز آن پس رو به کاهش گذاشت و در نیمه دوم سال 88 و نیمه اول سال 89 به پایین ترین میزان خود رسید.

این سیاست تنها راهکار در شرایط افزایش قیمت نفت است و اگر بانک مرکزی در کنار رشد درآمد نفت، به کنترل پایه پولی، اعتبارات بانکی و نقدینگی مبادرت نمی کرد قطعا در سال های 1387 تا 1390 باید شاهد نرخ های بسیار بالای تورم می بودیم.

به عبارت دیگر، در شرایطی که بسیاری از منتقدان، منتظر تورم های بالای 50 درصد با هدفمندی یارانه ها بودند، نرخ تورم در سه ماهه آخر سال 1389 به 16 درصد رسید و اگر چه نرخ تورم ماهانه فروردین 90 در سطح 20 درصد ثبت شده و نشان دهنده رشد نرخ تورم در ماه های آینده است اما واقعیت این است که نسبت به آن چه پیش بینی می شد، اجرای هدفمندی یارانه ها با تورم کمی مواجه شده است زیرا طبق گزارشات موجود از تجربه های بین المللی در شرق اروپا و شمال آفریقا بدون استثنا تمامی این کشورها پس از حذف یارانه ها دچار جهش تورمی شده اند.

رشد درآمد نفت و تمایل به تورم بالاتر

از آن جا که روند قیمت نفت و درآمد ارزی حاصل از آن از سال 1384 به این سو، با یک روند با ثبات و افزایشی مواجه بوده و قیمت نفت همواره بالای 60 دلار تا 130 دلار را تجربه کرده است در نتیجه دولت های صادر کننده نفت، متاثر از چنین درآمدی، میزان مخارج و بودجه عمومی را افزایش داده اند و در نتیجه وابستگی دولت ها به فروش ارز نفتی و تبدیل آن به ریال برای تامین بودجه، تمایل به رشد پایه پولی و نقدینگی را افزایش داده است.

از آن جا که در سال های 1384 به بعد متناسب با میزان رشد قیمت و درآمد نفت، امکان افزایش واردات و مخارج ارزی وجود نداشته، در نتیجه دولت از طریق افزایش دارایی های خارجی بانک مرکزی، در مقابل افزایش دلارهای نفتی موجود در بانک مرکزی، ریال منتشر می کرد و این موضوع یعنی افزایش پایه پولی باعث شد که نقدینگی از رقم 68 هزار میلیارد تومان در سال 1383 به بیش از 200 هزار میلیارد تومان در سال های اخیر برسد.

به دنبال افزایش بودجه عمومی و پایه پولی، افزایش اعتبارات بانکی و... رشد نقدینگی و حجم آن، تورم که در سال های 84 تا 86 بین 10 تا 13 درصد بود در سال 1387 به بیش از 25 درصد رسید، اما بانک مرکزی در سال های 87 به بعد با مشاهده نرخ تورم بالا، تصمیم به کنترل تورم و نقدینگی گرفت و با شعار معروف سه قفله کردن خزانه بانک مرکزی در زمان مدیریت طهماسب مظاهری، کنترل تورم به شدت در دستور کار قرار گرفت. در ادامه این روند در دوره محمود بهمنی نیز تورم و رشد نقدینگی کنترل شد و باعث شد که تورم در سال 1388 و 1389 کنترل شود و به حول و حوش 10 درصد کاهش یابد.

بعداز انتقال مدیریت بانک مرکزی از طهماسب مظاهری به محمود بهمنی، با وجود مخالفت های بسیاری که از سوی برخی اعضای کابینه، تشکل های صنفی، بازاریان و ... با کنترل نقدینگی صورت می گرفت و همه خواهان تغییر سیاست بانک مرکزی بعد از طهماسب مظاهری بودند، اما محمود بهمنی با تکیه بر نظرات کارشناسی و ضرورت و مصلحت کشور، ادامه کنترل نقدینگی یعنی ادامه سیاست مظاهری را در دستور کار خود قرار داد.

کنترل بازار ارز و نرخ دلار در محدوده 1000تومان موجب شده که بازار واردات 70 تا 100 میلیارد دلاری کشور و قیمت بسیاری از مواد واسطه ای مورد نیاز تولید کنندگان کنترل شود.

افرادی چون جمشید عدالتیان عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران و تهران، در این زمینه معتقدند که بخش عمده ای از واردات کالا به کشور شامل مواد واسطه ای و ماشین الات بخش تولید است و اگر نرخ دلار افزایش زیادی داشته باشد به زیان تولید و حتی برخی کالاهای صادراتی خواهد بود.

تنظیم: محسن شمشیری
سلام پرواز
خیرات نان
بلیط اتوبوس
تبلیغات تابناک
اشتراک گذاری
نظرات بینندگان
غیر قابل انتشار: ۱
در انتظار بررسی: ۰
انتشار یافته: ۶۹
در بین مردم یک حالتی شبیه به انتظار وجود دارد انگار هر روز منتظرند یک اتفاق غیر منتظره ای بوجود بیاد و وضع از اینی که هست تغییر کند
شاید برای همینه که مسولین مدام میگویند کشور در شرایط ویژه ای قرار داره
پاسخ ها
ناشناس
| Iran, Islamic Republic of |
۰۹:۱۰ - ۱۳۹۰/۰۴/۲۱
انشاالله به زودي زلزله تهران
آخر ما نفهمیدیم این نفت گرون بشه, خوبه یا نه؟
چه عجب تابناک جون
خوب در اینکه وضع اقتصادی موجود برای درصد کوچکی از مردم خیلی هم عالیست شکی نیست. ولی بقیه چی؟
با سلام
خیلی از مطالب برایم جالبه خواهشمند است به مطالب زیر طی این پنج شش سال اخیر توجه کنید وتورم را محاسبه کنید:
قیمت به تومان
بنزین 100 اکنون 400 تا 700
کرایه اتوبوس 25 اکنون حداقل200
گوشت 6500 اکنون حداقل 13000
مرغ1750 اکنون حداقل 3200
ماست 1250 اکنون حداقل 2900
کره 100 اکنون حداقل 400
وهزار ویک مایحتاج خلق الله
بعد یک رجوعی به .....کنید
پاسخ ها
اقتصاددان
| Iran, Islamic Republic of |
۱۴:۳۳ - ۱۳۹۰/۰۴/۲۰
دانا! آی کیو! نگفته تورم نداریم گفته جهش تورمی ناشی از طرح هدفمندی مهار شده خودش گفته که در فروردین 20% و در ماههای بعد بیشتر
ناشناس
| Iran, Islamic Republic of |
۱۵:۰۰ - ۱۳۹۰/۰۴/۲۰
آقاي اقتصاددان خيلي آي كيو ، پس اون بابايي كه خيلي قبولش داري اگه قبول داره تورم وجود داره چرا حقوق كارگرها را كه طبق قانون بايد متناسب با نرخ تورم افزايش پيدا كنه فقط 5 درصد ( اون هم بر خلاف ميلش ) اضافه كرده ؟؟!!!!
ناشناس
| Iran, Islamic Republic of |
۱۶:۴۶ - ۱۳۹۰/۰۴/۲۰
نان و میوه و خشکبار و هزینه یک روز کارگر ساده تا بالاترش و لوازم خانگی و اجاره مسکن اصلا چیزی مانده که از 50 تا 100 درصد بالا نرفته باشد
شهروند عادی
| Iran, Islamic Republic of |
۱۶:۵۱ - ۱۳۹۰/۰۴/۲۰
آقای اقتصاددان یا شما ریاضی بلد نیستید یا معنی 20% را نمی فهمیم
ناشناس
| Czech Republic |
۱۶:۵۳ - ۱۳۹۰/۰۴/۲۰
اقتصاد دان دانشمند همین الان تورم بالای 40% پس بهتره ...
ناشناس
| Iran, Islamic Republic of |
۱۷:۲۱ - ۱۳۹۰/۰۴/۲۰
جناب اقتصاد دان محترم.
چرا تورم را حساب نكرديد. شما كه اقتصاد دان هستيد چطور نتونستيد؟!
منظور ايشان اين است كه پول نداريم.
ناشناس
| Iran, Islamic Republic of |
۰۷:۵۶ - ۱۳۹۰/۰۴/۲۱
آپارتمان متری 1200000 اکنون حداقل 3600000
اجاره 500000 اکنون حداقل 1300000
فراموش نشه
ناشناس
| Iran, Islamic Republic of |
۱۱:۰۱ - ۱۳۹۰/۰۴/۲۱
خوب مشخصه !!! وقتي همچين اقتصاددان هاي دانايي داريم وضع مون از اين بهتر نميشه!!!!
ناشناس
| Iran, Islamic Republic of |
۱۵:۲۶ - ۱۳۹۰/۰۴/۲۱
این ها که اسمش تورم نیست این ها که گفتی اسمش توسعه اقتصادی است!!!!!!!!!!!
عباس
| Iran, Islamic Republic of |
۱۹:۴۲ - ۱۳۹۰/۰۴/۲۱
تورم كه تك رقمي شده!.. شما چرا سياه نمايي مي كني؟
ناشناس
| Iran, Islamic Republic of |
۱۰:۵۳ - ۱۳۹۰/۰۴/۲۴
fببخشيد شما مدرك اقتصادتان را از كدام دانشگاه افريقايي گرفتيد؟
ننجون منهم ميفهمه تورم چيه ؟؟؟
پاسخ ها
ناشناس
| Iran, Islamic Republic of |
۱۷:۰۰ - ۱۳۹۰/۰۴/۲۰
آقای اقتصاد دان شما به تورم ماهی 20% می گید تورم مهار شده ؟ خدا رو شکر مهار شده اگه نشده بود چی میشد؟ حتما تانزانیا نه؟
چرا از شاهكار بانك مركزي در بهم ريختن بازار طلا و ارز حرفي نميزنيد؟
اين كه همه كشورها بدون استثنا ، اونم كشورهاي اروپايي كه توسعه يافته هم هستند. داراي رشد جهشي تورم بوده اند ولي ما نداشتيم ، يه كمي غير معمول نيست؟!
يا باز آمار ها لاك غلط گير خوردند !!؟
آقاي اقتصاد دان با فشار و زور و دادن قولهاي الكي به توليد كنندگان و با استفاده از دلارهاي نفتي ،ميليارد ها دلار كالا از مرغبرزيلي تا برنج اوروگوه اي و... اوردند و البته فشارهاي ديگر تا بقول شما جهش تورمي نداشته باشيم . اي كيو با اين كارا توليد داخل را با بحران روبرو كرده ايم و مسلما بيكاري افزايش ميابد . تعد هم ميزان تورم را بجاي جهش يكباره بين همه ماههاي سال توزيع كردند . بطوريكه در اخر همان ميزان تورمي كه پيش بيني ميشد با جهش اتفاق بيفتد در نهايت همان خواهد شد و به همان نقطه خواهيم رسيد فقط با شيبي كمتر از جهش . اما اقتصاد دان عزيز فنر قيمت هابالاخره رها خواهد شد . ههمانطوري كه پيش بيني اضافه درامد حاصل از حذف يارانه ها تحقق پيدا نكرد .
ممكنه شما ارزيابي نفرماييد
بنده سال 88 ازدواج كردم گوشتو مي خريدم 10500 ديروز خريدم 16500يعني حدود 50 درصد يعني سالانه 25 درصد
همين
سال 84 هم فكر كنم 7 يا 8 تومن بوده.

اين ارزيابيها رو بر عهده مردمي كه روزبه روز سخت تر زندگي مي كنند واگذار كنيد.
اصلا من نفهمیدم این مقاله یعنی چی!!!
نه ديگه متوجه نيستي
بعله ... همه هم باورشون شد تورم 15 % هست
در شرایطی که بسیاری از منتقدان، منتظر تورم های بالای 50 درصد با هدفمندی یارانه ها بودند، نرخ تورم در سه ماهه آخر سال 1390 به 16 درصد رسید ???????? ((سه ماهه آخر 90 به 16 درصد رسید?))
خوشا به این رو
تورم قبل از اجراي هدفمند سازي ماهي 1 درصد بود اکنون ماهي 3 در صد شده که در يک سال ميشود 36 در صد خدايا بفرياد ملت ايران برس
میگم مطمئن باشم این شایت تابناک هست؟؟؟
هنوز که باورم نشده...
تابناک و تایید سیاست اقتصادی دولت؟؟؟؟؟؟!!!!!!!!!!!!!!!!
من دیروز در تهران گوشت گوسفند لخم خریدم 18000/500 تومان!!
سال 1365 گوشت بوده کیلویی نمی دانم چند که ما یک ران بزرگ گوسفند را 400 تومان می خریدیم
قیمت ها رو که بزور و تهدید و با فشار امنیتی (طبق گفته خود توکلی نمیاینده مجلس) جوری پایین نگهداشته اند که واحد های تولیدی براشون صرف نمی کنه کار کنند، اون وقت می گی مهار تورم! اگه واقعا می خواستن طبق افزایش هزینه قیمت تعیین بشه اون وقت معلوم میشد تورم واقعی چقدره!
بهترین و متخصص ترین رییس بانک مرکزی که تا حالا داشتیم همین دکتر بهمنی بوده
برچسب منتخب
# ماه رمضان # عید نوروز # جهش تولید با مشارکت مردم # دعای روز هجدهم رمضان # شب قدر